religią z innych powodów niż te, dla których problematyka ta pasjonowała go później i pasjonuje dziś. Notabene, warto może przypomnieć, że jest taka książeczka Kołakowskiego pochodząca z połowy lat pięćdziesiątych, o której nikt tutaj nie wspominał - "Klucz niebieski", książeczka chyba ważna, gdy śledzi się ewolucję jego poglądów w tej kwestii.<br> Tak czy inaczej myślę, że fascynacja, zainteresowanie problematyką religijną w późniejszym okresie jest w twórczości Kołakowskiego fragmentem ogólniejszego problemu, który - jak mniemam - organizuje całą niemal twórczość filozoficzną ostatnich niemal trzydziestu lat. To właśnie badanie tego ogólniejszego problemu czyni jego twórczość tak dla mnie istotną. Zagadnieniem tym jest tropienie źródeł totalitaryzmu w myśleniu ludzkim