rozbudowane gruczoły skórne okrywające ciało śluzową wydzieliną. Dziesiątki milionów lat minęły, zanim powierzchnia nabłonka niektórych lądowych czworonogów poczęła ulegać rogowaceniu. Warstwa martwych komórek wypełnionych białkiem cytoszkieletu (keratyną) zastąpiła pierwotny pancerz fosforanowych łusek w funkcji mechanicznej osłony ciała. I dopiero wtedy przestało być potrzebne stałe nawilżanie ciała.<br>Stosunkowo najłatwiejsze było dostosowanie anatomii do nowego źródła tlenu,<br>&lt;page nr=327&gt;<br>rozpuszczonego już nie w wodzie, lecz w powietrzu. Naturalną drogą jego wchłaniania były wilgotne okrywy ciała, a także powstałe z uchyłka jelita płuca. Zamiana skrzeli na płuca dogłębnie przekształciła drogi obiegu natlenionej krwi. Czworonogi znalazły się w posiadaniu wysoce nieefektywnego układu krwionośnego. Poprzednio żyły jelitowe odprowadzały