w Belgii. Inaczej było w państwach nie mających rządów parlamentarnych, np. w Niemczech, gdzie parlament uchwalał ustawy, uchwalał budżet, ale nie miał wpływu ani na powołanie, ani na dymisję rządu. W tych warunkach stronnictwa z natury rzeczy miały mniejsze znaczenie.<br>Wprowadzenie głosowania powszechnego[ty]0 w jednych krajach, stopniowe rozszerzanie czynnego prawa wyborczego na coraz większą liczbę obywateli w innych, przyczyniło się do demokratyzacji instytucji parlamentu i jego składu. Mandaty poselskie piastowali już nie tylko przedstawiciele szlachty i burżuazji, zdobywali je coraz liczniej politycy pochodzenia drobnomieszczańskiego, później także robotniczego i chłopskiego. Zmienił się skutkiem tego charakter parlamentu i typ debat parlamentarnych