sama wolność jest większą siłą niż wszystkie siły zewnętrzne. Domyślamy się jednak, że mogą istnieć przypadki krańcowe, gdy wewnętrzna siła wolności natrafi ze strony sił zewnętrznych na opór <page nr=132> niemożliwy do przezwyciężenia. Wtedy wolność będzie tylko wolnością "przystąpienia do..." realizacji zamiaru, "przystąpienia do..." twierdzenia lub przeczenia itd. Kartezjusz - jak się wydaje - daje wyraz intuicji, że gdyby pójść do samego końca drogą eliminowania z wolności wszelkiej siły, także sama wolność uległaby przekreśleniu. Mogą też istnieć przypadki krańcowe pod innym względem, mianowicie gdy wolność i zdolność realizacji utożsamią się z sobą. Takim przypadkiem jest Bóg. Tutaj wolność jest zarazem siłą absolutną, zdolną do tworzenia gór