nie są mało istotne, gdy jeziora mają znaczne głębokości średnie, jednak w przypadku kilkumetrowych zmian poziomu przy niewielkich głębokościach średnich (tj. kilkumetrowych) wywierają one ogromny wpływ na rozwój troficzny. Jeziora oligotroficzne, w zależności od układu czynników warunkujących ewolucję, mogą przechodzić w dystroficzne bez fazy eutrofii i mezotrofii, a także każdy harmonijny stopień rozwoju może być zaburzony, np. wykształci się tendencja do siderotrofii, alkalitrofii itp. Trwałe obniżenie poziomu wody nie występuje jednak zawsze, a w przypadku jego okresowego podnoszenia się może zajść detrofizacja. Tak więc, w przypadku wahań poziomu wód może występować wzrost lub spadek troficzności, co określa się mianem rewertencji (nawrotów