Nietzschego, na umysłowość Europy i Ameryki. Nie Balzak, nie Dickens, nie Flaubert, nie Stendhal są powszechnie znanymi nazwiskami teraz, przy końcu stulecia. Użył formy powieści tak, jak nie udało się przed nim (i po nim) nikomu, choć próbowała George Sand - do postawienia diagnozy olbrzymiego zjawiska, które sam przeżył od środka i które ogarniał: erozji wiary religijnej. Jego diagnoza okazała się poprawna. Przewidział skutki tej erozji w umysłach rosyjskiej inteligencji. Rewolucja rosyjska znalazła klucz w Biesach (jak otwarcie przyznał Łunaczarski) i w legendzie o Wielkim inkwizytorze.<br> Prorok niewątpliwie. Ale i niebezpieczny nauczyciel. Bachtin swoją książką o poetyce Dostojewskiego narzucił hipotezę powieści polifonicznej jako