większe spustoszenia poczyniła stalinowska nowomowa zideologizowana i zeschematyzowana, która weszła znacznie głębiej w praktykę polskiego życia. Żerowała ona na upowszechniającym się w latach pięćdziesiątych języku standardowym, przenikała do mowy codziennej, doprowadzała do zwyrodnień polszczyzny. Funkcjonowała praktycznie przez cały okres PRL-u, nabierając szczególnego znaczenia w czasach kryzysów, przełomów i ofensyw ideologicznych - pod koniec lat sześćdziesiątych, w drugiej połowie lat siedemdziesiątych i w dobie stanu wojennego.<br>Dawniej w Polsce wzorce językowe tworzyły dzieła literackie; klasyczna literatura realistyczna w drugiej połowie XIX wieku wykształciła dojrzałą przejrzystą polszczyznę. Po roku 1956 w procesie kształtowania się języka "ogólnego" literatura tej dawnej swojej misji nie wznowiła