szli wszyscy wolni Longobardowie i nikt poza nimi. Astulf miałby zamiast kryterium etniczno-prawnego wprowadzić kryterium ekonomiczne. Od tej pory służba wojskowa ciążyłaby na każdym, kto miał odpowiednią podstawę majątkową, bez względu na to, czy był Longobardem, czy Rzymianinem65.<br> Nie podzielam tego poglądu. Rozdział 2 praw Astulfa jest opatrzony nagłówkiem jasno określającym przedmiot regulacji: <q>"O tych ludziach, którzy mogą mieć pancerz, ale go nie mają oraz o pomniejszych ludziach, którzy mogą mieć konia, tarczę i włócznię, ale nie mają, tudzież o tych ludziach, którzy nie mogą mieć [takiego uzbrojenia] ani nie mają z czego zgromadzić na to środków, ale powinni mieć