biograficznej autokreacji Dumasa, lecz powodowana urażoną dumą polemika o principia słabo pełniła funkcję teatralnej promocji. Więcej Dumas takiej pomyłki nie popełnił - wkrótce zresztą, odnosząc sukcesy, zaniechał w ogóle opatrywania sztuk przedmowami; nie były mu potrzebne.<br>Rewolucja lipcowa odmieniła nagle stosunek poetów do teatru. Rozbudziła ogromne nadzieje, związane ze znacznym (choć krótkotrwałym) zmniejszeniem presji cenzury oraz z zachwycającą romantyków aktywnością polityczną paryskiego ludu. Znanym świadectwem tej nowej postawy dramaturgów wobec publiczności była - wyrażona w rozrzucanej na premierze Hernaniego Wiktora Hugo przedmowie do dramatu - apoteoza ludu złączona z przekonaniem, iż wolność sztuki jest nieodłączna od wolności politycznej.<br>Fascynacja Wiktora Hugo "ludem", związana z