do chaosu. Mogą być uważane za otwarty układ stacjonarny. W szczególności odnosi się to do biosfery, w proporcji do rozmiarów planety niezmiernie cienkiej strefy na granicy pomiędzy litosferą a atmosferą. Wre w niej życie. Wchłaniając płynącą ze Słońca energię, żywe organizmy wykorzystują ją do włączania do swoich ciał materii środowiska nieożywionego. Po śmierci organizmów zawarte w nich związki podlegają degradacji, której produkty są z kolei wykorzystywane przez następne pokolenia istot żywych. Jest to obieg materii w przyrodzie. Gdyby obieg ów był równomierny w całej biosferze i odbywał się z jednakową szybkością, niezależną od właściwości podlegających mu rodzajów materii, nie moglibyśmy badać