końca wczesnego kambru Czech (ryc. 8.13; 13.5).<br>Odnóża odwłoka służą odtąd wyłącznie do oddychania - przekształciły się w książeczkowate skrzela. Postępujące w trakcie starszego paleozoiku skracanie odwłoka, a później <br>&lt;page nr=325&gt;<br>&lt;gap&gt;<br>zlewanie się ze sobą poszczególnych segmentów jest znamieniem reliktowych dziś <br>morskich limulidów (Xiphosura).<br>Inna jednak tendencja ewolucyjna okazała się najbardziej perspektywiczna. Nie <br>prowadziła do usztywnienia odwłoka, lecz raczej do powiększenia jego gibkości (we wczesnym ordowiku zaczątki tego ukazuje Chasmataspis). Rezultatem była grupa <br>eurypteridów (Eurypterida), zwierząt żyjących w lagunach, kroczących czy pływających za pomocą wiosłowatych odnóży. Dotrwały do końca karbonu, osiągając niekiedy <br>&lt;page nr=326&gt;<br>znaczne rozmiary i nadzwyczajną komplikację odnóży (Cyrtoctenus). Raczej krewniakiem Cyrtoctenus