romantycznym, jest w jakiejś mierze ksenofobiczny, ogranicza wolność tych, którzy nie należą do narodu. Po drugie, nacjonalizm ogranicza także wolność tych, którzy należą do wspólnoty (wspólnoty narodowej), ponieważ określa pewne wymagania wobec nich stawiane i nie pozwala na zachowanie jednostkowej autonomii. Nie tylko więc jako nacjonalista pozbawiam innych na przykład prawa głosu, ale muszę także świadczyć usługi na rzecz wspólnoty, czy co najmniej nie podważać jej interesów formułowanych przez większość. Najczęściej zwraca się uwagę na zagrożenie, jakie stwarza nacjonalizm skierowany na zewnątrz wspólnoty narodowej, jednak znamy liczne przypadki historyczne, kiedy taki nacjonalizm mógł zupełnie <page nr=32> nieźle współżyć z liberalnymi formami życia politycznego