co miałem do powiedzenia, on powiedział już przede mną i lepiej, niżbym kiedykolwiek potrafił"</> - są to słowa André Gide'a1. Żadna chyba postać w literaturze ostatnich kilku dziesiątków lat nie oddaje tak wiernie zmiennych prądów epoki, jej sprzeczności i niepokoju, jak Gide. Nie jest to postać sympatyczna. Potomek zamożnej mieszczańskiej rodziny, protestant wychowany na Biblii, posługujący się potem Ewangelią do zwalczania moralności chrześcijańskiej, wyznawca najskrajniejszego indywidualizmu, zarazem w późnym okresie swego życia niby-komunista. Nie ta zmienność jednak stanowi o braku zaufania, jaki względem niego odczuwamy. Gide - jak sam to przyznaje - nigdy nie musiał pracować ciężko na chleb powszedni, obraz nędzy ludzkiej