bez odwetu i zemsty? Pojednanie zamiast kary? Taka jest idea sprawiedliwości naprawczej, zupełnie inna niż odwetowej. Ta ostatnia jest naturalnym odruchem. Jeśli ktoś uderzy, mamy ochotę oddać. Oko za oko, ząb za ząb. Sale sądowe pełne są skrzywdzonych domagających się zemsty, żądających odwetu. I dostają je w świetle prawa. - Państwo przywłaszczyło sobie konflikt między sprawcą a ofiarą - kary są ustalone w kodeksie, każdemu według paragrafów. Sprawia to wrażenie, że ofiarą jest państwo i to jemu trzeba zadośćuczynić - mówi norweski kryminolog Nils Christie, autor wydanej w zeszłym roku książki "Dogodna ilość przestępstw". <br><br>Tymczasem ofiara jest konkretnym człowiekiem o złożonych emocjach, uczuciach i