Mianowicie, współcześnie jesteśmy świadkami - czego nikt nie przewidywał - narastającej fali nacjonalizmów. A jednocześnie narastają dwa procesy: amerykanizacja oraz europeizacja. <br>Używając terminologii szkoły historycznej, amerykanizacja w poszczególnych krajach staje się uciążliwą powłoką tłumiącą ducha danego narodu. Ten proces wiąże się z wpływem nie znanej wcześniejszym epokom kultury masowej. Osiagnęła ona szczyt rozkwitu w USA i jej ekspansja opiera się na modzie i kulcie odkryć cywilizacyjnych. Wiąże się z chęcią bycia człowiekiem tzw. nowoczesnym. Jej siła zniewalająca utrudnia świadome zapanowanie nad sugerowanymi treściami. <br>Europeizacja wiąże się najściślej z zagadnieniami prawnymi. Podporządkowanie ustawodawstw poszczególnych krajów prawu europejskiemu pozostaje w sprzeczności z tradycyjnie pojmowaną suwerennością