półtora wieku wciąż kształtuje popularne schematy pojęciowe. Na gruncie tej tradycji kultura duchowa ujmowana jest jako zjawisko wtórne wobec realiów życia gospodarczego i społecznego. Tymczasem chrzest nowych ludów nie był pochodną, lecz początkiem ustrojowej przemiany. Chrzest miał wymiar przewrotu społecznego: godził w podstawy tradycyjnego ustroju europejskich plemion, burzył go i torował drogę stanowieniu nowego porządku. O bardzo ważnej roli chrześcijaństwa w budowie tego porządku wiele i słusznie napisano. Warto zwrócić uwagę także na drugą stronę medalu i spojrzeć na chrzest ludów barbarzyńskich jako na akt burzenia.<br>Strabon zanotował, że w czasie wyprawy przeciwko Triballom Aleksander "Wielki przyjął celtyckich posłów i zapytał ich