Dworzanina z Mnichem (por. rozdz. IV, pkt 5), opisał w swej Polonii świetną łaciną dzieje Polski do początku panowania Zygmunta I (do 1506 r.), przeznaczając tę pracę dla cudzoziemskiego czytelnika, któremu pragnął przedstawić znamienitą przeszłość swego kraju. Udało mu się to zrobić skutecznie, z poczuciem godności, ale z taktem i umiarem. Doczekał się też za to uznania w ojczyźnie: sejm roku 1580 złożył mu publiczne za trud podziękowanie.<br>Kromer korzystał z Długosza i Miechowity, ale z krytycyzmem właściwym humanistom. To on pierwszy wypowiedział przypuszczenie, że autorem anonimowej Kroniki z XII w. był przybysz z Galii, czyli z Francji, i nazwał go