chronić. Część ludności rzymskiej miała prawa obywatelskie a od III wieku (212 r. - edykt &lt;name type="person"&gt;cesarza Karakalli - Constitutio Antoniniana&lt;/&gt;) status Rzymianina - obywatela (&lt;foreign lang="lat"&gt;civis Romanus)&lt;/&gt; został rozszerzony na prawie wszystkich mieszkańców imperium będących ludźmi wolnymi. W sprawowaniu władzy i w aktywnym życiu publicznym mogła jednak uczestniczyć tylko niewielka część obywateli. W okresie wczesnego średniowiecza wszyscy mieszkańcy państwa byli poddanymi monarchy. Niektórzy, ze względu na swoją pozycję w hierarchii feudalnej, dysponowali znacznymi możliwościami uczestniczenia w życiu publicznym.<br>Jednakowoż pojęcie obywatela poszło niemal w zapomnienie. Kategoria &lt;foreign lang="lat"&gt;civis&lt;/&gt; nie była używana dla określenia pozycji osób będących poddanymi. Prawa, jakie służyły różnym kategoriom ludności - np. stanowi rycerskiemu