Czerwona (halicko-włodzimierska) i północno--zachodnie terytorium Wielkiego Nowogrodu. Do tego należy dodać obszary zachodnie, sąsiadujące z Litwą, które zaczęto nazywać Rusią Białą (koło Mińska) i Czarną (koło Grodna). Do gospodarczych i politycznych różnic dojdzie z czasem zróżnicowanie etniczne.<br><br>&lt;tit&gt; II. Pod jarzmem chanów&lt;/&gt;<br><br> Najazdy mongolskie (1238-1241), które stanowiły ogromny wstrząs dla całego społeczeństwa ruskiego, nie tylko przyspieszyły rozkład polityczny Rusi i przesunięcie głównych ośrodków jej życia ekonomicznego, ale - wskutek rozciągnięcia na całość ziem ruskich mongolskiego panowania - zaważyły głęboko na kierunku rozwoju politycznego i kulturalnego Rusi. Odcinając ją od związków z Europą, panowanie mongolskie narzuciło Rusi wiele obcych jej dotychczas cech