boskie wynalazki jakże ułatwiające zbliżenie, stanowiące atrakcyjny do niego impuls. Nie widzę potrzeby wnikania w purytański obyczaj domu rodzinnego Bergmanów i doszukiwania się szczególnych znaczeń w łamaniu tych zakazów przez postaci zaludniające świat jego filmów. Jest to zresztą jawne biograficzne nadużycie. Ani w filmach Bergmana seks nigdy nie był jakąś złowrogą, tajemniczą siłą czy też sferą tabu, której przełamanie przynosi zarazem satysfakcję i poczucie winy, ani sam Bergman - sądząc z autobiografii - nie miał jakichś szczególnych kłopotów z elastycznym stosunkiem do szóstego przykazania. Także w dzieciństwie i wczesnej młodości miał raczej mniej tych kłopotów niż więcej od swoich rówieśników pod każdą szerokością