duma
Wielki słownik ortograficzny PWN
Duma (parlament w Rosji) -mie, -mę
duma -mie, -mę
Duma Pań•stwowa Dumie Pań•stwowej, Dumę Pań•stwową
Słownik języka polskiego PWN
Duma «parlament rosyjski»
duma
1. «poczucie własnej godności i wartości»
2. «zadowolenie i satysfakcja z własnych lub czyichś osiągnięć»
3. «wygórowane pojęcie o sobie»
4. «coś lub ktoś będący powodem czyjejś dumy»
5. «utwór epicki osnuty na tle zdarzeń historycznych, zawierający motywy balladowe»
6. «smutna pieśń, rodzaj elegii»
dumać «rozmyślać, zastanawiać się»
dum-dum «pocisk karabinowy powodujący ogromne rany szarpane»
Porady językowe
Co może być powodem do dumy?
10.04.2017
Czy można być dumnym z bycia Polakiem, czarnym lub gejem? Czy to ma sens? W języku angielskim są gay pride i black pride, w polskim takie zestawienia są rzadsze, ale istnieje duma etniczna. Czy można być dumnym z faktu urodzenia się i wychowania w danym kraju, co jest niezależne od nas i nie jest też żadnym osiągnięciem? Wielu ludzi kwestionuje takie zwroty, twierdząc że nie mają sensu i dumnym można być wyłącznie z własnych osiągnięć. Chciałbym poznać Państwa (specjalistów od języka) zdanie.
Dzierżawczość w języku polskim
22.03.2016
Drodzy sąsiedzi,
chciałbym zapytać o wyrażanie relacji dzierżawczych w języku polskim. W moim języku (czeskim) i w języku polskim są interesujące podobieństwa i różnice dotyczące posesywności.
Jan Zidek
chciałbym zapytać o wyrażanie relacji dzierżawczych w języku polskim. W moim języku (czeskim) i w języku polskim są interesujące podobieństwa i różnice dotyczące posesywności.
- Dzierżawczość jest wyrażana zaimkiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
Oba języki mają zaimki dzierżawcze: můj/mój, tvůj/twój, svůj/swój, náš/nasz, váš/wasz, čí/czyj .
Oba języki mają też dopełniacz dzierżawczy w 3. osobie: jeho/jego, její/jej, ich/ich.
- Dzierżawczość jest wyrażona odmienionym rzeczownikiem – w czeskim jest tak samo jak w polskim.
W obu językach jest tu dopełniacz: můj otec – dům mého otce, mój ojciec – dom mojego ojca, drahý přítel – dům drahého přítele, drogi przyjaciel – dom drogiego przyjaciela - Oprócz tego w języku czeskim są przymiotniki dzierżawcze: otec – otcův dům, přítel – přítelův dům, których nie ma w polskim. Co ciekawe, język czeski odróżnia wyrażenia typu otcův dům od wyrażeń typu dům mého otce – nie możemy powiedzieć můj-otcův dům.
Zauważyłem w języku polskim takie słowa jak Kraków (= ‘należący do Kraka?), Janów (dom), Cieszyn.
- Jakie są historyczne formy wyrażania dzierżawczości w dawnym języku polskim (rzeczowniki, przymiotniki dzierżawcze, dopełniacz dzierżawczy)?
Czy używaliście kiedyś wyrażeń typu ojców dom? - Kiedy i jak rozwinęły się one do obecnej postaci?
- Co się kryje za dychotomią zaimków (dopełniacz dla 3. osoby versus zaimki dzierżawcze dla pozostałych osób)?
Jan Zidek
nazwy mieszkańców miast
3.06.2002
Dzień dobry,
Starszy Pan, który pochodzi z Jarosławia, przygotowuje do druku wspomnienia. Pisze „my Jarosławiacy”, „wiadomo, że to Jarosławiak” etc. Czy mogę tego nie poprawiać [zgodnie z zasadami ortografii], to wyraża Jego stosunek emocjonalny, Jego dumę, poczucie przynależności do owej wspólnoty, którą tworzą mający związek z przedwojennym Jarosławiem.
Dziękuję, mz
Starszy Pan, który pochodzi z Jarosławia, przygotowuje do druku wspomnienia. Pisze „my Jarosławiacy”, „wiadomo, że to Jarosławiak” etc. Czy mogę tego nie poprawiać [zgodnie z zasadami ortografii], to wyraża Jego stosunek emocjonalny, Jego dumę, poczucie przynależności do owej wspólnoty, którą tworzą mający związek z przedwojennym Jarosławiem.
Dziękuję, mz
Korpus języka polskiego
Autentyczne przykłady użycia w piśmie i mowie zgromadzone w Korpusie
- ... plaży chyba z jego matką i babcią. Patrzyła wokół z dumą, mając nadzieję, że wszyscy zauważyli te odwiedziny.
Widocznie życie mężczyzn... - ... ożeniłem. A wy, aksakał, ile ich macie?
- Trzy - odparł z dumą. - Za każdą dałem po dwieście baranów i po tuzinie kobył... - ... nas na przejażdżkę dwukółką, byliśmy wtedy wniebowzięci i napęczniali z dumy, ale sama nasza obecność wykluczała pojęcie "podróży", bo papa nie...
Encyklopedia PWN
gatunek poezji ukr. i pol.;
Duma, Dūmā,
m. w południowej Syrii (muhafaza Damaszek), na północny wschód od Damaszku, u podnóża g. Antyliban;
filoz. poczucie godności osobistej wypływające z własnej wartości, uznania przez innych lub przynależności do jakiejś grupy społeczne albo stowarzyszenia;
