wybór. Wychowanie zostaje rozbite przez wewnętrzną sprzeczność. Zapomina &lt;page nr=33&gt; się o tym, że posłuszeństwo wobec bodźca jest tylko wtedy ludzkie, gdy jest swobodnie wybrane. Zapomina się także o tym, że nigdy nie jest ono wartością najwyższą i że nie ma podstaw do absolutyzowania. A wszystko tkwi korzeniami w lęku przed wolnością, lęku tak charakterystycznym dla wszelkiego totalizmu. Obwinia się wolność o grzech pierworodny, o zdradę Judasza i o tym podobne rzeczy, jak gdyby czyny tego rodzaju, jak zgoda na macierzyństwo Marii i śmierć Chrystusa miały być rezultatem... dobrych nawyków.<br>W bliskim związku ze zjawiskiem mechanizmu wychowawczego stoi także zjawisko, które nazywam tutaj