u starych drzew rozszerzone u góry. P. roczne dość grube, silne pędy rdzawo lub żółto owłosione. Ig. po 5 (5­12 cm dł.), drobno &lt;orig&gt;piłkowane&lt;/&gt;, z białawymi liniami aparatów szparkowych na wewnętrznych ściankach. Szysz. jajowate (5­8 cm dł.), fioletowe przed dojrzeniem, sterczą na gałązkach, opadają wraz z nasionami zwykle na wiosnę trzeciego roku i rozpadają się na ziemi; łuski grube. N. bez skrzydełek lub ze szczątkowym skrzydełkiem, duże (do ok. 1 cm dł.), &lt;orig&gt;orzeszkowate&lt;/&gt;, jadalne.<br>Wyst. - góry środk. Europy - Alpy i Karpaty, a w odmianie geograficznej - na Syberii; w Polsce rośnie tylko w Wysokich Tatrach, drzewo pod ochroną. &lt;foreign lang="lat"&gt;Cembro-Piceetum&lt;/&gt;, reliktowy