w Niemczech; nie odwołali swoich poglądów, do czego zmuszali ich prześladowcy.<br>Odwaga cywilna ma swoje odmiany, bowiem dotyczy różnych sfer. I stąd inna treść jest zawarta w odwadze cywilnej prawników niż, na przykład, uczonych czy artystów. Uczony nieraz ryzykuje swoje życie dokonując nowych odkryć czy wynalazków. Artyści niejednokrotnie ulegali powszechnemu ostracyzmowi, gdy odważnie tworzyli dzieła sprzeczne z ustalonymi i zaaprobowanymi powszechnie prądami estetycznymi. Prawnicy natomiast pozostają w szczególnej sytuacji rozdarcia między sprawiedliwością zawartą w obowiązującym ustawodawstwie a własną, różną od niej sprawiedliwością. Problem jest tym bardziej skomplikowany, że ludzkość, a nawet społeczeństwa europejskie, nie określiła jednoznacznie, czym jest sprawiedliwość. Nadal jest