Słownik języka polskiego PWN

Na czasie

BRZOZA
„ (...) drzewo leśne, nieco większej, jak śrzedniej wysokości” – pisał o brzozie Linde, cytując XVIII-wieczny podręcznik botaniki. Autor pierwszego słownika polszczyzny często wolał przytoczyć urywek cudzego tekstu niż samodzielnie objaśniać wyraz (może jako cudzoziemiec z urodzenia, pół-Niemiec, pół-Szwed, nie czuł się kompetentny).

Choć czerpał ze źródeł specjalistycznych, jego definicyjne cytaty nie zawierają wiedzy fachowej. Pod tym względem całkiem inny jest późniejszy o pół wieku tzw. słownik wileński, gdzie o brzozie czytamy: „rodzajowa nazwa drzewa z rodziny kotkowatych, v. baziowych (...), należąca do klasy 21szej rzędu wielopręcikowego (...)”. Następne słowniki szły raz jedną, raz drugą drogą, ten zaś stara się zachować kompromis między definicjami specjalistycznymi a potocznymi.
Mirosław Bańko

Więcej
Łatwo pomylić

KLIENT
W wymowie klient ma dwie sylaby, nie jedną, choć i zapisane przed literą oznaczającą samogłoskę sugerowałoby raczej funkcję zmiękczającą poprzedzającą je spółgłoskę, nie sylabotwórczą. Nie mówimy [lijany] ani [konwalije]. Ale klienta nie możemy zbyć jedną sylabą. Zasługuje na co najmniej dwie. A klientka – nawet na trzy. I oczywiście nie może tu być mowy o żadnym mętnie jęczącym ę.
Jerzy Bralczyk

Więcej
To ciekawe

ALTERNATYWA
to wybór jednej z dwu możliwości. Przed alternatywą często stoimy: musimy wybierać. Gdybyśmy mówili o dwóch alternatywach, znaczyłoby, że mamy dwa wybory z czterech możliwości — to sytuacja nader rzadka. Coraz częściej alternatywą nazywamy też jedną z możliwości wyboru, przeciwstawianą innej, np.: Alternatywą dla europeizacji jest afrykanizacja.
Jerzy Bralczyk

Więcej

Słowo dnia: niweczyć

Zagraj z nami!

Chcesz sprawdzić swoją znajomość języka?

Zasady pisowni

27.1. [137] Gdy pół jest zwykłym liczebnikiem ułamkowym

Pisownia połączeń liczebnika pół z rzeczownikiem jest rozdzielna, gdy pół jest zwykłym liczebnikiem ułamkowym, czyli oznacza jedną z równych części, a towarzyszący rzeczownik występuje w dopełniaczu, np.

pół biurka, pół butelki, pół dnia, pół domu, pół drogi, pół godziny, pół kilograma, pół kopy, pół lasu, pół metra, pół miesiąca, pół minuty, pół podwórka, pół pola, pół roku, pół tuzina, pół życia;

pół biedy, pół słowa, pół sukcesu, pół wieku.

... >>