Łatwo pomylić

Łatwo pomylić
Zgromadziliśmy tu słowa, które łatwo pomylić, a których mylić nie wypada. Warto zapoznać się z nimi.
 
  • ABITURIENT, ABSOLWENT
    Abiturient to uczeń szkoły średniej, którego
  • ABSTRAHOWAĆ
    Oczywiście w tak obcym słowie trudno byłoby spotkać swojskie ch, ale i h wydaje się tu nie bardzo na miejscu, skoro inne wyrazy z tej rodziny mają k, jak abstrakt czy abstrakcja.
  • ADAPTOWAĆ, ADOPTOWAĆ
    Adaptować można biuro na budynek mieszkalny, powieść do wystawienia na scenie, scenariusz filmowy dla teatru.
  • AFRYKANER, AFRYKANIN
    Afrykaner to potomek holenderskich kolonistów w Afryce Południowej lub biały mieszkaniec Afryki, zwłaszcza RPA.
  • AGENT, AJENT
    Agent ma wiele znaczeń: tak nazywa się pracownika wywiadu, policji lub służb specjalnych (tajny agent), osobę zatrudnioną przez artystę (inaczej menedżer albo impresario), przedstawiciela firmy (agent handlowy), dawniej zwano tak też przedstawiciela danego państwa za granicą (agent dyplomatyczny).
  • AGRAFKA
    A tak chciałoby się napisać agrawka, bo przecież tak właśnie
  • ALKOHOL
    To słowo, które świat wziął od Arabów, alkoholu unikających, jest tak u nas zadomowione, że moglibyśmy chcieć je pisać przez bardziej rodzime ch.
  • ASYGNOWAĆ, DESYGNOWAĆ
    Asygnować pieniądze na jakiś cel to przeznaczać je nań. Desygnować kogoś na jakieś stanowisko to wyznaczać go na nie.
  • AUTORYTARNY, AUTORYTATYWNY
    Władza autorytarna nie znosi sprzeciwu, autorytarny władca wymaga bezwzględnego posłuszeństwa. W psychologii mówi się też o osobowości autorytarnej, właściwej ludziom skłonnym bezkrytycznie podporządkowywać się władzy, zwłaszcza opartej na sile i przemocy, i identyfikować z grupą jej zwolenników.
  • BADMINTON
    Ci, którzy chcą uproszczeń, piszą i mówią babinton; ci, którzy wolą czuć w tym słowie elegancką cudzoziemszczyznę, piszą badmington, a siedziba książąt Beaufort w Gloucestershire, skąd gra pochodzi, zwała się Badminton.
  • BATUT, BATUTA
    Batut to przyrząd sportowy, zwany też trampoliną, batuta to pałeczka dyrygenta.
  • BENEFICJENT, BENEFISANT
    Beneficjent, rzadziej beneficjant, to osoba czerpiąca korzyści z czegoś, pierwotnie z beneficjum, czyli z nadanego jej przywileju, z otrzymanej ziemi lub urzędu.
  • BERET, BIRET
    Oba słowa nazywają nakrycie głowy: beret jest dziś egalitarny (por. postać „pana Tureckiego” wykreowaną przez Janusza Gajosa w kaberecie Olgi Lipińskiej), biret zaś elitarny, bo przysługuje tylko duchownym, sędziom (także prokuratorom i adwokatom) oraz profesurze uniwersyteckiej.
  • BEZCZELNY
    Wymawiamy częściej beszczelny, bo wtedy jest możliwe szumiące przedłużenie, które zdaje się potęgować nasze oburzenie. Beszszszczelny!
  • BEZMIAR
    Gdy chcemy nazwać coś, co przekracza nasze zdolności pojmowania, często sięgamy po zaprzeczenie możliwości zmierzenia czy policzenia, stąd takie słowa jak bezlik i bezmiar, pokazujące, że liczyć lub mierzyć nie jesteśmy w stanie.
  • BLEF, BLUFF
    Czy bluff jest skuteczniejszy niż blef? Pytanie na pozór niedorzeczne, gdyż wymienione słowa to przecież warianty ortograficzne. Obca forma może jednak wywoływać inne skojarzenia niż spolszczona, to, co obce, bywa czasem odbierane jako lepsze (odczucie to jest pożywką dla językowego snobizmu, który każe niektórym osobom nadużywać wyrazów zapożyczonych).
  • BLISKOZNACZNY, RÓWNOZNACZNY
    Czy wyrazy bliskoznacznerównoznaczne? Niektórzy językoznawcy ograniczają pojęcie synonimii do rygorystycznie rozumianej tożsamości znaczeń, co nie jest praktyczne, gdyż nawet wyrazy, których znaczenia pokrywają się tylko częściowo, mogą w odpowiednim kontekście doskonale się zastępować.
  • BLUZGAĆ, BLUŹNIĆ
    Bluźnić nie znaczy przeklinać, takie znaczenie ma bluzgać. Bluźnić natomiast to uwłaczać autorytetom i zasadom uważanym za święte, por. bluźnierca.
  • BŁAHY
    I swojskie ł, i mimowolne skojarzenie z najbliższą fonetycznie blachą – mogą sugerować ch.
  • BRÓD, BRUD
    Bród to płycizna na rzece, por. brodzić. Czym innym jest brud – brak czystości, por. brudny.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego