mund
Korpus Języka Polskiego PWN
Autentyczne przykłady użycia w piśmie i mowie zgromadzone w Korpusie
- ... płatności: meta (metfio), faderfio i morgingab. Meta, czyli zapłata za mund, była negocjowana między narzeczonym a opiekunem lub opiekunami narzeczonej. Ostatecznie...
- ... w wypadku drastycznego sprzeniewierzenia się przez nich honorowym powinnościom opiekuna, mund nad wolną kobietą przechodził w ręce mężczyzny, który stał na...
- ... za wolną kobietę lub dziewczynę dał mund [zapłacił cenę za mund] i uzgodniono, że będzie mu ona przekazana jako żona, później...
- ... niezamężnej córki. Po jego śmierci mogło ich być kilku, gdyż mund przechodził według reguł spadkobrania na synów zmarłego, a w ich...
- ... męskich krewnych nad wolnymi Longobardkami została tam określona germańskim słowem mund. Był to wyraz pospolity oznaczający dosłownie opiekę, a zarazem termin...
- ... nabycie tym samym wyrazem; dlatego wyrażenie mundi keypt ("kupiona za mund") oznaczało w Gulathingsbók i we Frostathingsbók prawowitą małżonkę. Zwykle jednak...
- ... jakiś Rzymianin weźmie za żonę longobardzką kobietę i nabędzie jej mund, a po jego śmierci [wdowa] wyjdzie za innego bez zgody...
- ... szczególnym rodzajem więzi między litem a panem. Określano ją terminem "mund", którego podstawowe znaczenie wiązało się ze stosunkami pokrewieństwa. Wyrazem tym...
- ... żony jako zapłatę za jej mund. Przy powtórnym zamążpójściu wdowy mund nabywano za pół ceny, zawsze jednak owa zapłata, czyli meta...
- ... wbrew jej woli czy wreszcie publicznie nazywali ją strzygą. Ojcowski mund miał znamiona surowej, arbitralnej władzy. Samowola mundoalda była prawnie ograniczona...
- ... jej ojca, brata lub innego mundoalda męską władzę opiekuńczą, czyli mund nad wybranką, a jej samej nazajutrz po zaślubinach powinien dać...
- ... ręką puścił hak i zrzucił łokciem z jej twarzy maskę.
- Mund aufmnchen! - powiedział i wówczas dzięki Bogu, siostra zrozumiała, i palcami... - ... Także władza męża nad żoną, chociaż nie tak arbitralna jak mund ojcowski, odznaczała się wielką surowością. Mąż mógł bezkarnie zabić żonę...
- ... niego kolejny pretendent do jej ręki musiał kupić nad nią mund.
Władza opiekuńcza miała więc wartość materialną, i to niemałą. Lex... - ... nad późniejszymi źródłami.
"Jeżeli ktoś, w czyim władaniu znajduje się mund nad wolną dziewczyną lub niewiastą - głosił 195 rozdział edyktu Rotariego... - ... męskiego krewnego (ojca, brata, a po ślubie - męża) nad kobietą. Mund był jednak mundowi nierówny. Władza ojca lub brata nad niezamężną...
- ... wróżdę (et propter faida alios viginti). Gdy chodziło o wdowę, mund i wynikające z niego roszczenia należały do spadkobierców zmarłego męża...
- ... męża, niech pozostanie pod władzą tego, do kogo należy jej mund; a jeśli ów będzie ją źle traktował, i zostanie to...
- ... innego opiekuna panny młodej, a więc odpowiednikiem germańskiej zapłaty za mund. Sytuacja kobiety w patriarchalnej rodzinie przedstawiała się zapewne bardzo podobnie...
- ... prawa, pod opiekę dworu królewskiego, który będzie miał nad nią mund". Rozdziały 196 i 197 przewidywały takie same konsekwencje w wypadku...
