Rzeczownik marsz i czasownik maszerować (najpierw marszerować) wszedł do polszczyzny w XVIII wieku. Rdzeń ten jest pierwotnie germański, ale nie wiemy, czy my zapożyczyliśmy z niemieckiego Marsch, czy francuskiego marche.

Czasownik maszerować pozostał jednoznaczny, rzeczownik od początku miał odniesienie do wojskowości oraz do muzyki. Nawet w refrenie naszego hymnu narodowego rzeczownik ten jest dwuznaczny: wzywa do pochodu i jednocześnie nazywa utwór, choć to mazur. Niewiele krótsza niż wojskowa i muzyczna jest tradycja polityczna rzeczownika marsz. Dziś to przede wszystkim manifestacja i w takim znaczeniu bywa wybierany jako słowo miesiąca. Niektóre manifestacje w historii miały siłę militarną, jak marsz na Rzym Mussoliniego. Dzisiejsze marsze są zwykle pokojowe, ale często są wyrazem protestu. Mamy wprawdzie w Polsce białe marsze ku czci Jana Pawła II, ale częstsze są czarne marsze po śmierci niewinnych ludzi, czarny marsz protestujących frankowiczów i wiele innych marszów w różnych kolorach.

W 2016 roku rzeczownik marsz trafia na czołówki gazet głównie z powodu marszów Komitetu Obrony Demokracji (choć warszawski marsz 7 maja miał więcej organizatorów). Przy tej okazji warto zauważyć, że kształtuje się ciekawa gradacja stanowczości protestu różnych manifestacji. Obok Parad Równości i Parad Szumana mamy od kilku lat marsze smoleńskie i Marsze Niepodległości. Oczywiście nie każdy marsz odbywa się z pochodniami, nie w każdym idą łysogłowi. Są także Marsze Nadziei (amazonek) i białe marsze papieskie. Jednak większość to marsze protestu przeciw rzeczywistości. Parady zwykle rzeczywistość afirmują, nawet jeśli ich uczestnicy nie są zadowoleni z obecnych przepisów (Parada Równości). Zresztą obok warszawskiej Parady Równości mamy poznańskie Marsze Równości. Paradę można zlekceważyć, marsz budzi strach lub przynajmniej szacunek.

Wygląda na to, że marsz nieprędko przestanie być w Polsce słowem kluczowym.

 

 

Dodano: 3.11.2016