przy
Słownik języka polskiego PWN*
przy
1. «przyimek komunikujący, że ktoś lub coś znajduje się blisko danej osoby, rzeczy albo danego miejsca, np. Usiadła przy dziadku.»
2. «przyimek komunikujący, że zdarzenie, o którym mowa, miało miejsce w obecności danej osoby, np. Umowę zawarli przy świadkach.»
3. «przyimek używany w celu porównania kontrastujących ze sobą rzeczy lub osób, np. Przy rosłym bracie wydawał się niepozorny.»
4. «przyimek używany dla określenia czasu lub okoliczności zdarzenia, o którym mowa w zdaniu, np. Grali przy pełnej sali.»
5. «przyimek komunikujący, że jakaś rzecz, instytucja lub osoba jest w jakiś sposób przyporządkowana innej rzeczy, instytucji lub osobie, np. Poodpinał guziki przy swetrze. Zaczynał jako asystent przy profesorze.»
6. «przyimek przyłączający nazwę obiektu, z którym związane są charakteryzowane w zdaniu czynności, np. Pracuje przy budowie hotelu.»
7. «przyimek określający przedmiot, który posiada lub który ma do dyspozycji charakteryzowana w zdaniu osoba, np. Przy władzy są teraz partie prawicowe.»
przy-
1. «przedrostek tworzący czasowniki pochodne od czasowników oznaczający najczęściej: osiągnięcie celu przestrzennego, bliskości, sąsiedztwa czegoś, np. przybiec, przynieść; połączenie z czymś w jedną całość, umocowanie tego połączenia, np. przybić, przykleić; częściową realizację tego, co oznacza wyraz podstawowy, np. przyciemnić, przyciszyć; zwiększenie, uzupełnienie zasobu, ilości czegoś, np. przysporzyć, przylać; zaskoczenie, udaremnienie działania, wykrycie czegoś, np. przyłapać, przydybać; towarzyszenie czemuś inną czynnością, np. przygrywać, przyśpiewywać; dopasowanie, dostosowanie, sprawdzenie, np. przymierzyć, przyrównać; działanie losowe, np. przytrafić się, przydarzyć się»
2. «przedrostek tworzący od przymiotników przymiotniki i przysłówki pochodne, oznaczające osłabienie jakiejś cechy lub zmniejszenie stopnia intensywności czegoś, np. przyciasny, przymało»
3. «część składowa wyrazów pochodnych mających za podstawę słowotwórczą połączenie przyimka przy z rzeczownikiem w miejscowniku, np. przylądek (od: przy lądzie), przygraniczny (od: przy granicy)»
4. «część składowa rzeczowników utworzonych od czasowników przez odrzucenie ich części przyrostkowych, np. przycisk (od: przyciskać), przypływ (od: przypływać)»
Zasady pisowni i interpunkcji
Porady językowe
Korpus Języka Polskiego PWN
Encyklopedia PWN
Znaleziono w książkach Grupy PWN
Trwa wyszukiwanie...
