Sobie

Ciekawostki

Jak sobie pościelesz, tak się wyśpisz
mówimy, mając na myśli to, że
Każdy sobie rzepkę skrobie
mówimy, mając na myśli to, że
Kto późno przychodzi, (ten) sam sobie szkodzi
mówimy, mając na myśli to, że
Niczego sobie
Czyli: w porządku, do zaakceptowania. Wyrażenie składa się z dwóch słów, z których jedno to forma słowa nic, odnoszącego się do czegoś, czego nie ma; drugie to celownik zaimka, który nie ma mianownika i wyraża samozwrotność.
Pluć sobie w brodę
Czyli: wyrzucać sobie zmarnowanie okazji. Orientalne przysłowie mówi, żeby
Połamać sobie na czymś zęby
Czyli: nie dać czemuś rady. Czasem ostrzymy sobie na coś (czy na kogoś) zęby, mając wielką ochotę. A potem sobie te ostre zęby łamiemy.
Co się stało, to się nie odstanie
mówimy, mając na myśli to, że
Jak się człowiek śpieszy, to się diabeł cieszy
mówimy, mając na myśli to, że
Kto się lubi, ten się czubi
mówimy, mając na myśli to, że
PODWINĄĆ SIĘ, POWINĄĆ SIĘ
Słowo podwinąć nie budzi wątpliwości: można podwinąć nogawki spodni, pies może siedzieć z podwiniętym ogonem, a ktoś obok psa – na podwiniętych nogach.
Ten się śmieje, kto się śmieje ostatni
mówimy, mając na myśli to, że
Zastaw się, a postaw się
mówimy, mając na myśli
BLAMOWAĆ SIĘ
Blamować się to słowo, którego obcość jest dobrze widoczna, także dla niespecjalistów. Słowa takie (określane jako synchronicznie obce) brzmią „mądrzej” i często dobitniej.
Co było, a nie jest, nie pisze się w rejestr
mówimy, mając na myśli to, że
Co się odwlecze, to nie uciecze
mówimy, mając na myśli to, że
Darowanemu koniowi nie zagląda się w zęby
mówimy, mając na myśli to, że
Dla towarzystwa dał się Cygan powiesić
mówimy, mając na myśli to, że
Dwoić się i troić
Czyli: być niezwykle aktywnym i ruchliwym. Samo dwoić się okazuje się za słabe, a przy tym odnosi się czasem do figlów świadomości; troić się daje poczucie ominięcia ważnego etapu poprzedniego, czyli właśnie dwojenia.
Fortuna kołem się toczy
mówimy, mając na myśli to, że
Historia lubi się powtarzać
mówimy, mając na myśli to, że
Jak się powiedziało A, to trzeba powiedzieć B
mówimy, mając na myśli to, że
Kto się na gorącym sparzył, ten na zimne dmucha
mówimy, mając na myśli to, że
Kto z kim przestaje, takim się staje
mówimy, mając na myśli
Nie wszystko złoto, co się świeci
mówimy, mając na myśli to, że
Palić za sobą mosty
Czyli: ostatecznie z czymś zrywać, odcinać sobie drogę odwrotu. Most trzeba spalić, by
Postawić się w położeniu
Czyli: wyobrazić sobie dokładnie sytuację, wczuć się w coś. Umiejętność wczuwania się w stan wewnętrzny drugiej osoby, zwana empatią, to cecha cenna i rzadka.
Prawdziwych przyjaciół poznaje się w biedzie
mówimy, mając na myśli to, że
Ryba psuje się od głowy
mówimy, mając na myśli to, że
Śpiesz się powoli
mówimy, mając na myśli to, że
Tonący brzytwy się chwyta
mówimy, mając na myśli to, że
Uderz w stół, a nożyce się odezwą
mówimy, mając na myśli to, że
Ziarnko do ziarnka, aż zbierze się miarka
mówimy, mając na myśli to, że
Znaleźć się poza nawiasem
Czyli: być odsuniętym od czegoś, nie być branym pod uwagę, być zbędnym.

Synonimy

nic sobie nie robić (z kogoś, z czegoś)
niewiele sobie robić (z kogoś, z czegoś)
obiecywać sobie (coś po czymś)
ostrzyć (sobie) zęby (na kogoś, na coś)
ostrzyć (sobie) zęby (na czymś, na kimś)
wyobrażać sobie (czyjeś przeżycia)
se pot.

Zagraj z nami!

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego