Se «symbol pierwiastka chemicznego
selen»
się
1. «zaimek będący formą biernika, używany zwykle przy czasownikach, odpowiadający formie siebie, np. Widziała się w lustrze.»
2. «zaimek tworzący stronę zwrotną czasowników, wskazujący, że sprawca czynności jest jej odbiorcą, np. Ubrali się i wyszli., lub nadający im odcień znaczeniowy wzajemności, np. Psy goniły się po trawniku.»
3. «zaimek nadający czasownikom odcień znaczeniowy intensywności, np. Wrócił się bez potrzeby.»
4. «zaimek stanowiący część niektórych czasowników, niewnoszący żadnego dodatkowego znaczenia, np. śmiać się, urodzić się, wyobrażać sobie, zakochać się»
5. «zaimek tworzący z formą 3. osoby lp czasowników orzeczenie zdań bezpodmiotowych, np. Zrobiło się późno.»
6. «zaimek tworzący w połączeniu z czasownikiem formy o znaczeniu biernym, np. Wychowywał się u dziadków.»
sobie «wyraz dodawany do czasownika, podkreślający niezależność działania danego obiektu»
pchnąć się — pchać się
1. «zadać sobie cios ostrym narzędziem»
2. pchać się pot. «tłoczyć się, torować sobie drogę w tłumie, potrącając ludzi»
4. pchać się pot. «posuwać się, iść dalej wytrwale»
5. pchać się pot. «powracać uporczywie lub pojawiać się w dużych ilościach»
rozejść się — rozchodzić się
1. «o grupie: pójść w różne strony»
2. «o małżonkach: rozwieść się»
3. «o głosie, świetle, cieple itp.: wydobywając się z jednego źródła, rozprzestrzenić się w wielu kierunkach»
4. «o wiadomościach, plotkach itp.: rozprzestrzenić się»
5. «o drogach, szlakach itp.: poprowadzić z jakiegoś miejsca w różne strony»
6. «o mgle, chmurach itp.: rozproszyć się»
7. «zerwać związki, kontakty»
8. «o poglądach, gustach itp.: utracić podobieństwo»
9. «o pieniądzach: zostać wydanym»
10. «o towarach: zostać wykupionym»
11. «rozsunąć się, tworząc szczelinę»
szarpnąć się — szarpać się
1. «wykonać gwałtowny ruch w celu wydostania się skądś»
2. «pociągnąć się za coś gwałtownie»
5. szarpać się pot. «czynić duże wysiłki w celu osiągnięcia czegoś»
6. pot. «gwałtownie na coś zareagować»
7. pot. «zdobyć się na duży wydatek»
unieść się — unosić się I
1. «podnieść się trochę do góry z pozycji leżącej lub siedzącej»
2. «zostać uniesionym w górę»
3. «oderwawszy się od ziemi, wzbić się w górę»
4. «dać się owładnąć jakiemuś uczuciu»
5. unosić się «utrzymywać się na pewnej wysokości nad ziemią lub na powierzchni czegoś»
6. unosić się «o zapachach, woni itp.: rozprzestrzeniać się»
7. unosić się «wyrażać podziw dla kogoś lub czegoś»
walnąć się — walić się
1. pot. «uderzyć samego siebie»
2. pot. «zadać sobie wzajemnie ciosy»
3. pot. «spaść bezwładnie, często niszcząc się lub wywołując zniszczenie»
4. pot. «o człowieku: paść bezwładnie, rzucając się na ziemię, na łóżko itp.»
7. walić się pot. «o jakichś sprawach, kłopotach, pracach: stawać się czyimś udziałem w męczącym nadmiarze»
wspiąć się — wspinać się
1. «wdrapać się na coś wysokiego; też o pojazdach: wjechać z trudem na jakieś wzniesienie»
2. «o ludziach: wyprężyć ciało ku górze, unosząc się na palcach; też o zwierzętach czworonożnych: stanąć na tylnych nogach, łapach»
3. wspinać się «o roślinach: rosnąć, czepiając się podpory»
4. «awansować, zajmując coraz wyższe stanowiska»
5. wspinać się «o drodze, ścieżce: wznosić się ku górze»
zawrzeć się — zawierać się
1. zawierać się «być składnikiem czegoś lub znajdować się w obrębie czegoś»
2. zawierać się «o jakiejś treści, idei, myśli: być wyrażonym w wypowiedzi, książce, filmie itp.»
4. daw. «o drzwiach, oknie itp.: zamknąć się»
nazwać się — nazywać się
1. «przybrać jakieś imię, miano, określenie itp.»
2. «zwrócić się nawzajem do siebie, używając swoich imion, nazwisk»
rozbić się — rozbijać się
1. «zostać rozłupanym na kawałki»
2. «zostać zniszczonym w wyniku uderzenia lub zderzenia»
3. «rozprysnąć się»
4. «uderzyć się o coś, ulec wypadkowi»
5. «rozdzielić się na mniejsze grupy»
6. «rozłożyć się obozem»
7. «nie powieść się, napotkać na przeszkody»
9. rozbijać się pot. «jeździć za dużo, bez potrzeby, dla zadawania szyku»
rzucić się — rzucać się
1. «gwałtownym ruchem zerwać się i skoczyć w dół»
2. «zerwawszy się z miejsca, skierować się dokądś pośpiesznie»
3. «szybkim ruchem położyć się lub usiąść gdzieś»
5. «nagle zaatakować kogoś»
6. pot. «wziąć się do czegoś z zapałem»
7. pot. «zareagować na coś w gwałtowny sposób»
8. rzucać się pot. «agresywnie wykłócać się, sprzeczać się z kimś»
9. pot. «wydać rozrzutnie pieniądze»
10. pot. «o chorobach: zaatakować jakąś część ciała»
zabić się — zabijać się
1. «odebrać sobie życie»
2. «ponieść śmierć w wypadku»
3. «zabić jeden drugiego»
5. zabijać się «dokładać wszelkich starań, aby coś uzyskać»
zapowiedzieć się — zapowiadać się
1. «zawiadomić o zamiarze przybycia dokądś»
2. zapowiadać się «o zjawiskach lub zdarzeniach: być poprzedzanym oznakami pozwalającymi przewidzieć, że coś nastąpi lub rozwinie się w określony sposób»
3. zapowiadać się «posiadać cechy pozwalające przewidzieć, jaki lub kim ktoś będzie w przyszłości»
czepić się — czepiać się
1. pot. «przytrzymać się czegoś, zahaczyć się o coś»
2. pot. «doszukać się w kimś lub w czymś złych intencji, złych cech; też: ostro skrytykować»
kopnąć się — kopać się
1. «uderzyć nogą samego siebie»
2. «wzajemnie uderzyć się nogami, kopytami itp.»
3. kopać się pot. «z trudem przedostawać się przez coś»
4. pot. «szybko pójść, pobiec po coś»
obejść się — obchodzić się
1. «potraktować kogoś w jakiś sposób»
2. «poradzić sobie bez kogoś lub czegoś»
3. «zadowolić się niewielką ilością czegoś»
obić się — obijać się
1. «siłą bezwładności uderzyć o coś boleśnie»
2. «wyszczerbić się»
3. «o dźwięku: odbić się od jakiejś przeszkody»
4. obijać się pot. «wałęsać się bezczynnie, unikać pracy»
obrócić się — obracać się
1. «zrobić obrót wokół własnej osi lub po kole»
2. «zwrócić się w jakąś stronę»
3. «być obracanym»
4. «ulec przekształceniu, zmianie w coś»
5. obracać się «przebywać gdzieś, zwykle w jakimś środowisku»
6. pot. «pójść, udać się dokądś»
odbić się — odbijać się
1. «uderzywszy o coś, o kogoś, odskoczyć lub zmienić kierunek swego ruchu»
2. «zostać odbitym w lustrze lub w innej gładkiej powierzchni»
3. «zostać odciśniętym na czymś»
4. «oderwać się skokiem od ziemi»
6. «uzewnętrznić się gdzieś»
7. «wywrzeć na coś wpływ, zwykle niekorzystny»
8. «oddalić się od kogoś lub od czegoś»
9. «o tekście, rysunku: zostać skopiowanym za pomocą specjalnych urządzeń»
10. «o dźwięku, świetle itp.: zmienić kierunek ruchu, natrafiwszy na nieprzepuszczalną przeszkodę»
odciąć się — odcinać się
1. «tnąc coś, uwolnić się»
2. «zerwać z czymś, z kimś»
3. «zająć odrębne stanowisko w jakiejś sprawie lub nie wziąć w czymś udziału»
4. «trafnie i szybko odpowiedzieć na postawiony sobie zarzut, na krytykę itp.»
5. odcinać się «wyraźnie zarysowywać się na jakimś tle»
odepchnąć się — odpychać się
1. «odsunąć od kogoś, od czegoś energicznym ruchem samego siebie»
2. «odsunąć energicznymi ruchami jeden drugiego»
3. odpychać się «o ciałach naelektryzowanych takimi samymi ładunkami elektrycznymi: oddalać się od siebie»
ograniczyć się — ograniczać się
1. «zmniejszyć zakres swego działania, posiadania itp.»
2. «zostać ograniczonym do czegoś»
3. «zużyć coś w sposób oszczędny»
otrząsnąć się,
otrząść się — otrząsać się
1. «strącić coś z siebie»
2. «wstrząsnąć się na skutek niemiłego uczucia»
3. «powrócić do równowagi psychicznej po bolesnych doświadczeniach»
przebić się — przebijać się
1. «przebić, przekłuć samego siebie»
2. «wykuć lub wykopać otwór, aby się gdzieś dostać»
3. «przedostać się przez coś z trudem»
6. pot. «osiągnąć sukces, pokonując liczne trudności»
7. pot. «ulec przebiciu, przedziurawieniu»
przedstawić się — przedstawiać się
1. «poznać się z kimś, wymieniając swoje nazwisko, imię, czasem też krótko informując o tym, kim się jest»
2. «zaprezentować się komuś, podając o sobie bliższe informacje»
3. «dać się zauważyć»
5. «powstać w umyśle jako czyjeś wyobrażenie o czymś»
przepchać się,
przepchnąć się — przepychać się
1. pot. «pchając się, przedostać się przez coś, siłą utorować sobie drogę przez jakąś przeszkodę»
2. pot. «przedostać się z trudem przez mały otwór»
3. pot. «osiągnąć coś, posługując się nieuczciwymi sposobami działania lub bezwzględnie z kimś rywalizując»
prześlizgnąć się,
prześliznąć się — prześlizgiwać się
1. «przedostać się ukradkiem przez coś małego, wąskiego, szczelnie otaczającego»
2. «o spojrzeniu, wzroku, świetle itp.: przesunąć się szybko, pobieżnie, nie zatrzymując się na kimś, na czymś dłużej»
3. «zrobić coś zbyt szybko, powierzchownie»
przygotować się — przygotowywać się
1. «wykonać pewne czynności, aby być gotowym do czegoś, na coś»
2. «oswoić się z myślą, że coś może nastąpić lub nieuchronnie nastąpi»
3. «nauczyć się tego, co jest konieczne do czegoś»
przyjąć się — przyjmować się
1. «o roślinach: zakorzenić się w nowym miejscu po przesadzeniu»
2. «zyskać uznanie, wejść w powszechne użycie»
3. «o szczepionkach chorób: uodpornić organizm na daną chorobę»
4. «o przeszczepach: zrosnąć się z żywym organizmem»
5. przyjmować się «składać sobie wzajemne wizyty, gościć się wzajemnie»
rąbnąć się — rąbać się
1. pot. «uderzyć się o coś silnie»
2. pot. «pomylić się przy wypełnianiu, przepisywaniu, liczeniu czegoś»
3. rąbać się daw. «walczyć na szable, miecze itp.»
rozciągnąć się — rozciągać się
1. «powiększyć się przez rozciągnięcie»
2. «o chmurach, mgle: rozpostrzeć się»
3. «położyć się, rozprostowując się na całą długość; też: przewrócić się»
5. «o władzy, kontroli: objąć swoim zasięgiem»
rozłożyć się — rozkładać się
1. «przybrać pozycję leżącą»
2. «w odniesieniu do grupy osób: zająć teren, pomieszczenie, kwaterę»
3. «rozpostrzeć się szeroko»
4. «zostać podzielonym na odcinki, na etapy»
5. «ulec podziałowi na części składowe»
6. rozkładać się «o państwach, rządach: tracić swą dawną strukturę i wpływy»
7. pot. «podupaść materialnie lub moralnie»
9. pot. «doznać niepowodzenia»
11. «o różnego rodzaju substancjach organicznych, ciałach stałych lub ciekłych: zgnić»
rozpłynąć się — rozpływać się
1. «płynąc, udać się w różne strony»
2. «o płynach: rozlać się szeroko, w różne strony»
3. «przejść ze stanu stałego w stan ciekły»
4. «stracić ostrość konturów»
6. iron. «o pieniądzach, towarach itp.: zniknąć w niewyjaśniony sposób»
spotkać się — spotykać się
1. «spotkać jeden drugiego»
2. «doświadczyć czegoś, być obiektem czyjejś reakcji»
3. «połączyć się, zetknąć się»
sprać się — spierać się
1. «o brudzie, plamach: zostać usuniętym za pomocą prania»
2. «o materiale: stracić apreturę, kolor wskutek prania»
3. «zbić siebie wzajemnie»
stawić się — stawiać się
1. «przybyć osobiście, zgłosić się»
2. stawiać się pot. «przeciwstawiać się komuś lub czemuś, zachowywać się zuchwale w stosunku do kogoś»