ale III pot. «wykrzyknik zaprzeczający temu, co ktoś powiedział, np. Ale! W tym nie było żadnej ironii., lub używany wtedy, gdy mówiący przypomni sobie coś nieoczekiwanie, np. Ale! Ale! Chciałem coś jeszcze powiedzieć.»

ale IV

1. «słaba strona czegoś lub czyjaś»

2. «zastrzeżenie, uwaga»

ale V [wym. ejl] «mocne jasne piwo angielskie»

Al «symbol pierwiastka chemicznego glin»

ala «w starożytnym Rzymie: pierwotnie oddział jazdy w legionie osłaniający piechotę, później oddział piechoty lub jazdy sprzymierzeńców»

alim «uczony muzułmański, znawca teologii i prawa»

alo-, allo- «pierwszy człon wyrazów złożonych wskazujący na różność, odmienność, obcość czegoś»

al dente «o makaronie: ugotowany na półtwardo»

al fine muz. «(powtórzyć jakiś fragment utworu) do (określonego) końca»

al fresco [wym. alfresko] zob. fresk w zn. 1.

al pari «kurs walut i papierów wartościowych równy ich wartości nominalnej»

al secco [wym. al sekko] «technika malarstwa ściennego, stosowana zwłaszcza w starożytności»

szejch al-islam «główny sędzia w dużych miastach muzułmańskich, autorytet religijny i polityczny w Turcji sułtańskiej»

Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego

ale

ali

al fresco

al secco

Słowniki PWN - zobacz ofertę >>

Zasady pisowni i interpunkcji

[165] 44.3. Cząstki bym, byś, by, byśmy, byście jako połączenie spójnika by (...)

[370] 90.D.1. Zdania współrzędne połączone spójnikami: przeciwstawnymi, wynikowymi, synonimicznymi

[182] 46.13. Przed przymiotnikami i imiesłowami przymiotnikowymi

[180] 46.11. Przed rzeczownikami

[412] 94.3. Pytajnik w zdaniach złożonych

[377] 90.G.2. Przecinek przed spójnikami przeciwstawnymi a, ale, lecz, tylko (...)

[188] 52. Pisownia połączeń wyrazowych z członami niby-, quasi-

[173] 46.4. Przed liczebnikami

[177] 46.8. Przed przysłówkami niepochodzącymi od przymiotników

[179] 46.10. Przed przysłówkami wtedy, gdy partykuła nie jest nie tylko zaprzeczeniem, ale też wprowadza przeciwstawienie

21.4. Stosowanie lub pomijanie spacji między literami a znakami interpunkcyjnymi

[168] 45.3. Z imiesłowami przymiotnikowymi

[205] 55.1. Skrót, który jest początkową literą lub początkowymi literami skróconego wyrazu

[235] 59.4. Pochodzenie nazwy własnej a sposób zapisu i odmiany

Niektóre orzeczenia Rady Języka Polskiego

Więcej zasad pisowni i interpunkcji

Porady językowe

ale i choć

15.10.2011

Czy fragmenty zdania zaczynające się od ale, choć itp. powinny być „wyprzecinkowane” z obu stron (czyli potraktowane jak wtrącenie), czy przecinek wolno postawić tylko przed tymi wyrazami? Przykłady:

Mechanizm wyświetlania możliwych, ale chwilowo niedostępnych, opcji sprawdził się.
Mechanizm wyświetlania możliwych, ale chwilowo niedostępnych opcji sprawdził się.
Sequel okazał się godną, choć już odrobinę odmienną, kontynuacją.
Sequel okazał się godną, choć już odrobinę odmienną kontynuacją.

Ale mamo...

11.11.2014

Szanowni Państwo,
mam wątpliwości, czy przy wyrażeniu Ale, mamo... powinien znajdować się przecinek. Wołacz powinno oddzielać się przecinkiem, ale chodzi mi o sytuację, w której już nic po tym się nie mówi i wypowiada się to na jednej tonacji.
Z góry dziękuję za wyjaśnienie tej kwestii.

Ale z ciebie Romeo!

12.10.2012

Polscy Bonnie i Clyde? Właściwa wydaje mi się pisownia od wielkiej litery, tak samo jak: typowe Ferrari 'model' i polskie Ferrari 'model' (lecz: dwa ferrari 'egzemplarze', podstarzały romeo 'lowelas'). Ale czy napiszemy: „Prawdziwi z nich Bonnie i Clyde”, czy: „Prawdziwi z nich bonnie i clyde”? Niby to znaczenie jednostkowe, ale to tak, jakby napisać: „Są jak Bonnie i Clyde”. Tak samo napisałbym: „Ale z ciebie Romeo!” ale: „Następny romeo się przyplątał”, „Jakiś kubica omal mnie nie przejechał”.

Więcej porad

Ciekawostki

Mówimy „Wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej”, mając na myśli to, że ludzie najlepiej czują się we własnym domu.

Więcej ciekawostek

Korpus języka polskiego

Autentyczne przykłady użycia w piśmie i mowie zgromadzone w Korpusie

... idee muszą zwyciężyć. Ja wiem, że przyszłam nie w porę, ale wybaczcie mi. Teraz, jak tydzień cię nie widziałam, zrozumiałam, że...
... jego dłoni.
- A gdzie trzeci? - zaszeptał złodziej.
Jaś chciał odpowiedzieć, ale się tylko zakrztusił. Kopnął w ciemności i trafił nogą w...
... po to myliśmy się i ubieraliśmy, po to jedliśmy... Dobrze, ale sprecyzujmy. Po co właściwie, czy to, co było prezentowane, urastało...