Babka jest zdrobnieniem od baba. Baba natomiast to bardzo stary wyraz onomatopeiczny, powstały w wyniku niemowlęcego podwojenia sylaby (podobnie jak ma-ma, ta-ta, nia-nia, cio-cia, dzia-dzia), pierwotnie bez ściśle określonego znaczenia (stąd np. ang. baby 'dziecko', niem. Bube 'chłopiec'). W języku polskim znaczy przede wszystkim 'matka matki lub ojca', a wtórnie także 'kobieta zamężna, stara kobieta', 'kobieta kłótliwa', często jako ekspresywne określenie 'mężczyzn tchórzliwych; plotkarzy' (czyli zachowujących się jak baby). Liczne są znaczenia metaforyczne: 'posągi kamienne przypominające kształtem kobiety', np. baba chęcińska, 'rodzaj słodkiego pieczywa o specjalnej okrągłej formie', np. baby wielkanocne, wszelkiego rodzaju zatyczki, np. 'kloce, kłody do ubijania', a także rośliny, np. 'gatunek gruszek'. Roślinę 'plantago' nazywa się pospolicie babką, bo jej liście leczą rany jak baby znachorki. Podstawą tych porównań i metafor jest więc podobieństwo wyglądu („puszystość”, okrągłość), usposobienia (kłótliwość, plotkarstwo), funkcji (leczenie). Niekiedy ujawnia się mechanizm przekory, por. np. znaczenie antonimiczne: babka 'młoda, ładna, bardzo szczupła dziewczyna'. Metafory i porównania są w języku codziennym równie częste jak w poezji.