Są tu rozstrzygnięcia większości problemów związanych z wymową: mówimy miękko gienerał, czy twardo generał; prawidłowa wymowa to wyłączać, czy może wyłanczać; lepiej wziąść czy wziąć; jak akcentujemy matematyka czy matematyka?
wymowa
-
fotowoltaika
16.01.2021Angielskie słowo photovoltaic zostało przetłumaczone na polski jako fotowoltaika, fotowoltaiczny. Dość często spotyka się w pisowni i wymowie formę fotowoltanika, fotowoltaniczny, co uznawane jest jednak za błąd. Czy zatem spolszczenie, które nie jest do końca naturalne oraz płynne w wymowie, rodząc tym samym trudności, można sensownie obronić? Czy nie mamy tu do czynienia z arbitralnym wyborem i nieudaną kalką językową?
-
Miękczący wpływ dawnych samogłosek
16.01.2021W podręcznikach do gramatyki historycznej można znaleźć informację, że w języku polskim wskutek wokalizacji jerów przednich powstała samogłoska ‘e (zmiękczająca poprzedzającą spółgłoskę). Dlaczego więc z prasłowiańskich słów z jerem przednim w pozycji mocnej: *lьnъ, *lьvъ, *ocьtъ, *tьstь mamy współcześnie w polszczyźnie formy: len (zamiast lien), lew (zamiast liew), ocet (zamiast ociet), teść (zamiast cieść)? Pozdrawiam.
-
Zaburzenie o nazwie pica
24.12.2020Szanowni Państwo,
zwracam się do państwa z pytaniem, jak (albo czy) należy odmieniać słowo pica oznaczające zaburzenie łaknienia polegające na jedzeniu substancji lub przedmiotów nieprzeznaczonych do jedzenia, a zagrażających pacjentowi (np. szklanki, widelce, duże ilości skrobi ziemniaczanej)? Spotkałem się z praktyką, w której c zamienia się na k i odmienia normalnie, ale formę picę też widziałem.
Z wyrazami szacunku,
Jakub Jędrusiak
-
Medycy, katolicy, kosmetyki
4.12.2020Szanowni Państwo!
W jaki sposób wzorcowo akcentujemy słowa medycy, katolicy i kosmetyki? Zauważyłem, że w mediach często te wyrazy akcentuje się na sylabę trzecią od końca. Czy nie jest przypadkiem to przejaw hiperpoprawności?
Z wyrazami szacunku
Hubert
-
Wymowa rzeczownika nootropy
16.11.2020Mam pytanie dotyczące wymowy słowa "nootropy". Zetknąłem się z różnymi wersjami: nutropy, notropy i nootropy (z wyraźnie zaznaczoną wymową podwójnego"o"). Która z tych wersji jest poprawna?
-
Karabach
2.11.2020Mam pytanie dotyczące Republiki Górskiego Karabachu, o której ostatnio głośno w mediach. W polskiej telewizji często słyszę wymowę z akcentem na ostatnią sylabę w słowie Karabach. Czy to poprawna wersja?
-
anime
11.09.2020Na którą sylabę powinno się akcentować słowo „anime”?
-
O przegłosach14.07.2020Proszę o wyjaśnienie i podanie nazwy procesu, który zaszedł w języku polskim, wskutek którego „e” bądź jać zamieniają się w „io” i porównanie go z podobnym zjawiskiem w języku rosyjskim i wyjaśnienie ewentualnego pokrewieństwa. Zjawisko w obydwu językach nie zawsze lub wręcz rzadko się pokrywa, np. pl pieśń piosenka, ale ru piesnia piesenka; pl. anioł, ale ru angieł; pl miotła, ale ru mietła. Czasem jednak pokrywa się, np. w imieniu Piotr bądź słowie pomiot.
Dziękuję za info!
-
Akcent nazw i imion biblijnych6.07.2020Szanowni Państwo,
szukam zasad dotyczących akcentowania nazw i imion biblijnych, teraz szczególnie interesuje mnie Jozue (JozUe czy JOzue?) oraz Kanaan (KAnaan, KaNAan czy KanaAN?). Z ciekawości sprawdzałam nagrania Biblii Audio i kazania dostępne online – i mam wrażenie, że każdy wymawia, jak chce. Które wersje akcentowania są uznane za poprawne w polszczyźnie? Gdzie szukać odpowiedzi na podobne dylematy?
Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź.
Z wyrazami szacunku,
M.N.
-
Akcent form wyrazów z -yka, -ika 10.06.2020Szanowni Państwo!
Mam dwa pytania, które są ze sobą powiązane.
1. W jaki sposób wzorcowo akcentujemy słowa zakończone na -ika, -yka w liczbie pojedynczej oraz w liczbie mnogiej odmienione przez przypadki (np. matematyki, matematyce)?
2. W jaki sposób wzorcowo akcentujemy nazwy osób pochodzących od słów zakończonych na -ika, -yka w liczbie pojedynczej oraz w liczbie mnogiej odmienione przez przypadki (np. matematykom, matematykiem, matematyku)?
Z wyrazami szacunku
Hubert
-
Online 22.05.2020Dzień dobry.
W dobie izolacji rozkwita oferta kulturalna dostępna w Internecie. Promują ją między innymi dziennikarze radiowej Dwójki. Jako nieliczni już w tej grupie zawodowej, posługują się oni nienaganną polszczyzną. Chociaż… no właśnie. Pewien szczegół budzi moje wątpliwości. Otóż z żelazną konsekwencją wyrażenie on-line akcentowane jest na pierwszą sylabę. Według mnie akcent powinien padać na drugą zgłoskę.
Będę wdzięczna za rozstrzygnięcie.
Pozdrawiam
Teresa Węgrzyn
-
Wymowa nazw leków4.05.2020Czy nazwy leków wymawia się z angielska? Takie twory jak flexotide, septolete czy cutivate mogą mieć swój źródłosłów w angielszczyźnie, ale niekoniecznie. Inne też by mogły być (łacina, francuski). Trudno być na bieżąco w takim temacie i w lot rozpoznać, skąd się wziął cynacholin czy pimafucin, albo czy octenisept nawiązuje do polskiego octu, czy do włoskiego osiem.
-
Wymowa czasownika pójść w 3. osobie czasu przeszłego, w rodzaju męskim14.04.2020Poszedł wymawia się poprawnie jako [poszet] czy [poszed]
-
Wymowa nazwiska Similak 8.04.2020Dzień dobry!
Nawiązując do porady odnośnie nazwiska Sidorowicz (https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Jak-wymawiac-nazwisko-Sidorowicz;19630.html) chciałbym zapytać o wymowę nazwiska Zygmunta Similaka. Chodzi o polskiego rysownika satyrycznego i komiksowego. Kupiłem nowy komiks [s-imilaka] czy [śimilaka]?
Z poważaniem, Dariusz Sz.
-
Wymowa cząstki nia20.03.2020Szanowni Państwo,
ostatnio zapytałam m.in. o poprawną wymowę Hiszpani. Bardzo dziękuję za odpowiedź i wyprowadzenie mnie z błędu. Chciałabym również prosić o wyjaśnienie, czy nia w następujących nazwach wymawiamy analogicznie jak w Hiszpanii: Tanzania, Toskania, Rumunia, Unia, Dania, Nadrenia, Słowenia, Saksonia, Macedonia, Laponia, Albania, Armenia, Estonia, Jordania, Kenia, Mauretania?
Czy z Eswatini i Bośnią czynimy podobnie?
Łączę wyrazy szacunku
Czytelniczka Natalia
-
uakari i uistiti19.03.2020Jak wymawia się nazwy zwierząt uakari i uistiti? Chodzi o to, czy początkowe [u] jest oddzielną sylabą.
-
Austriacy w Hiszpanii 5.03.2020Szanowni Państwo,
chciałabym zapytać o poprawną wymowę słów Hiszpania i Austriacy. Ostatnio często słyszę „Austryjacy / Austrijacy” oraz „Hiszpańja”. Czy w pierwszym przypadku nie powinno się mówić „Austrjacy”, a z kolei w drugim słowie sylabę „nia” wymawiać tak samo, jak to czynimy w wyrazie śniadanie? Czy może oba warianty wymowy powyższych słów są prawidłowe?
Byłabym bardzo wdzięczna za odpowiedź.
Z wyrazami szacunku
Natalia W.
-
Różności akcentowe3.03.2020Często słyszę wyrazy pochodzenia hebrajskiego: Betlejem, Jeruzalem, Nazaret akcentowane na trzecią sylabę od końca. W języku hebrajskim akcent pada z reguły na ostatnią sylabę, czasami na przedostatnią, ale NIGDY wcześniej.
Także akcentowane na trzecią od końca słyszę greckie słowo biblioteka, które w grece, tak samo jak po polsku, akcentuje się na drugą od końca. Dlaczego?
-
Wuhan4.02.2020Jaka jest poprawna wymowa nazwy Wuhan?
-
Przyspieszenie czy przyśpieszenie?15.01.2020Szanowni Państwo,
ostatnio w klasie mieliśmy małą debatę odnośnie wymawiania słowa przyspieszenie. Kolega uparcie twierdzi, że dopuszczalna jest wymowa przyśpieszenie, ja natomiast twierdzę, że jest to błąd, a poprawna wymowa to przyspieszenie.
Bardzo proszę o rozwianie moich wątpliwości
