W tym miejscu znajdziesz wszystko, co chcesz lub powinieneś wiedzieć o nazwach własnych. Dowiesz się, które z nich piszemy małą literą, od których powstały przymiotniki a od których nie, czy od nazwy każdej miejscowości można utworzyć nazwę jej mieszkańca. Poznasz rozstrzygnięcia problemów związanych z nazwiskami i ich odmianą. A jeśli jakiejś odpowiedzi nie znajdziesz, możesz zadać pytanie naszym ekspertom.
Indianie ze szczepu Patuxet
Jak określić Indian ze szczepu Patuxet – Patuxetowie czy Patuxańczycy?
Małgorzata
Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
Jak poprawnie należałoby zapisywać zwrot „sprawiedliwy wśród narodów świata”? Bo jest to chyba oficjalny tytuł honorowy, podobnie jak Mistrz Mowy Polskiej, Honorowy Obywatel Miasta Krakowa. A zasady pisowni, które wejdą w życie 1 stycznia 2026 r., przewidują w takich sytuacjach użycie wielkich liter. Czy zatem powinniśmy pisać o laureatach tego prestiżowego wyróżnienia Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata?
Współczesne i historyczne nazwy miejscowości
Bardzo proszę o wyjaśnienie jak powinno używać się nazw miejscowości na Ziemiach Odzyskanych. Czy pisząc nazwę miejscowości przed rokiem 1945 używamy nazw niemieckich, czy też polskich np. czy pisząc o jakiś wydarzeniach z historii Słupska przed rokiem 1945 należy napisać prawidłowo Słupsk, czy Stolp?
Reforma pisowni – odcinek 9
Szanowni Państwo,
punkt 10.2.4 nowych, przyszłych zasad pisowni informuje: „Litery á, é, í, ú, ů, ý można zapisywać ze znakami diakrytycznymi lub bez nich, np. Mácha albo Macha, Lévi albo Levi, [...]”. Te litery z diakrytykami podano jak zbiór zamknięty – bez „np.”. Czy zatem zasada ta nie odnosi się do litery å (Anders Ångström), litery ñ (Luis Buñuel), liter zawierających grawis, a także cedyllę (Niccolò Paganini, François Viète), podwójny akut (Ernő Rubik), brewis (Mehmet Ali Ağca, Nadia Comăneci), kropkę górną (Dalia Grybauskaitė)? Litera z umlautem, np. ö (Gerhard Schröder, György Gömöri), pozostanie jednakże w wariancie jako oe, nie zaś samo o?
Łączę pozdrowienia
Michał Gniazdowski
Reforma pisowni – odcinek 8
Reforma ortografii – odcinek kolejny
Według zapowiadanych zmian ortografii wkrótce będziemy pisać tak: „Pl. prof. Władysława Bartoszewskiego”. Ale zasada tłumacząca ten zapis brzmi: „Skrót zapisuje się wielką lub małą literą, stosownie do tego, jak byłby – zgodnie z zasadami ortografii – zapisany w danej sytuacji wyraz skracany” (pkt 6.3.4 Uwagi końcowe). Zgodnie z tą zasadą należałoby zatem pisać: „Pl. Prof. Władysława Bartoszewskiego”, dlatego że skrót „Prof.” pochodzi od wyrazu skracanego zapisywanego w nazwie tego placu wielką literą. Pełna nazwa placu to przecież „Plac Profesora Władysława Bartoszewskiego”. Czy mam rację?
Andrzej, Toruń
Łężce
Szanowni Państwo, od pewnego czasu odwiedzam wieś o nazwie Łężce. Chciałabym zapytać o prawidłową odmianę tej nazwy — „pojechaliśmy do Łężc” czy „do Łężec”? Z góry dziękuję za odpowiedź.
Reforma pisowni – odcinek 7
Szanowni Państwo,
w punkcie 10.2.4 nowych, przyszłych zasad pisowni („Pisownia nazw własnych z języków stosujących alfabet łaciński ze znakami niewystępującymi w polskim alfabecie”) występuje przykład: „Mukařovský – Mukarowskiego, Mukarovskiemu, (z) Mukarovskim, (o) Mukarovskim”, a zarazem informacja: „Litery č, š, ř, ž można pozostawiać w niezmienionej postaci lub oddawać przez cz, sz, rz, ż, np. [...] Dvořák albo Dvorzak”. Nie jest jasne, dlaczego polszczenie końcówki -ský eliminuje inny znak diakrytyczny – czy na pewno nie powinno być (zgodnie z WSO PWN): Mukařowskiego a. Mukarzowskiego itd.? Uprzejmie proszę o wyjaśnienie tej wątpliwości.
Michał Gniazdowski, korektor
Wydawnictwo AVT
Nazwisko Gryzio
Odmiana nazwiska Gryzio.
Napisałem w dopełniaczu Pana m....... Gryzio ale chyba powinno być pana Gryzia, proszę o podpowiedź.
Unewel
Dzień dobry, w województwie Łódzkim, gminie Sławno znajduje się miejscowość Unewel. Jaka jest poprawna odmiana tej miejscowości ? Czy coś znajduje się w Unewelu czy Unewlu ?
Imiona i nazwiska białoruskich i ukraińskich artystów w polskim folderze
Szanowni Państwo,
pracuję w instytucji kulturalnej, w której odbędą się koncerty z udziałem artystów ukraińskich i białoruskich. Artyści podają swoje imiona i nazwiska w wersji z paszportów, tj. wg transliteracji przyjętej przez władze ich krajów. W jakiej formie powinno się te imiona i nazwiska zamieszczać w folderach i innych materiałach informacyjnych? Czy należy zachować formę podaną przez artystów (zgodnie z zasadą, że o brzmieniu nazwy decyduje jej dysponent), czy też — imiona i nazwiska powinno dostosować do zwyczajów polskiej pisowni? A może należałoby podać obie wersje imion i nazwisk? Jak jednak wówczas należałoby oznaczyć te obie formy?
Z poważaniem
Czytelniczka
Mazurka
Dzień dobry,
jak nazywa się mieszkanka Mazur?
Pozdrawiam
Agnieszka
Tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
Szanowni Państwo, czy Irena Sendlerowa otrzymała tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata / Sprawiedliwa czy może Sprawiedliwej? Dziękuję i pozdrawiam, A.B.
imiona polskie
Dzień dobry. Mam takie pytanie. Wiem oczywiście, że są imiona słowiańskie, ale interesuje mnie, czy są tylko polskie?
Nazwisko Pesta
Usłyszałam kiedyś, że w Polsce wszystkie nazwiska powinno się odmieniać i tego się trzymam. Mój partner ma nazwisko "Pesta". Twierdzi, że jego nazwisko pochodzi z języka niemieckiego, dlatego nie odmienia się go. Czy ma rację? On upiera się przy swojej wersji, a mnie gryzie się to z tym, co wiedziałam wcześniej.
Nazwy grup przedszkolnych
Witam, chciałam zweryfikować swoją wiedzę odnośnie do pisowni dwuczłonowych nazw własnych grup przedszkolnych?
Nazwisko Dubois
Szanowni Państwo. Chciałbym się odnieść do porady dotyczącej nazwiska Fico. Pan Adam Wolański napisał, że do nazwiska Dubois nie ma odpowiedniego wzorca odmiany, dlatego jest się nie odmienia. Ale przecież można je łatwo deklinować: Duboisa, Duboisowi, Duboisem, więc wydaje mi się, że nie ma przeszkód, żeby jednak odmieniać...
Greckie imię Maria
Szanowni Państwo,
chciałabym się dowiedzieć jaka jest poprawna odmiana oraz wymowa greckiego imienia Maria [Marija].
Np. Dla kogo są te kwiaty?
Dla Marii [Mariji] czy Maryi [Maryi]
Serdecznie pozdrawiam,
Anna
Witalij
Szanowni Państwo. Chciałbym zapytać, czy dopuszczalna jest taka odmiana imienia Vitalij: Vitalijego, Vitalijemu, czy tylko ta, którą można przeczytać w Państwa Poradni, czyli: Vitalija, Vitalijowi itd.
Dzień dobry!
Czy LinkedIn można/należy odmieniać?
Pozdrawiam Anna
imperium rzymskie i monarchia Habsburgów
Czytając o historycznych państwach wyjątkowo często spotykam się z ich zapisem z małej litery: ,,imperium rzymskie", ,,monarchia Habsburgów" itp.
Czy zapis z wielkich liter jest niepoprawny?
Drogi Użytkowniku AdBlocka,
wiemy, jak cenny jest Twój czas – zajmiemy Ci tylko chwilę.
Czy dasz nam szansę, abyśmy mogli dalej tworzyć źródło Twojej sprawdzonej, darmowej wiedzy, z której właśnie chcesz skorzystać? Bez wpływu z reklam będzie to po prostu niemożliwe. Dlatego prosimy – dodaj naszą domenę, jako wyjątek lub skorzystaj z instrukcji i odblokuj wyświetlanie reklam na naszych serwisach.
Dziękujemy!
Redakcja serwisów PWN
Wydawnictwa Naukowego PWN
