Znajdziesz tu informacje o słowach, których nie usłyszysz w języku ogólnym, ale które są znane w określonych miejscach w Polsce. Przede wszystkim poznasz ich znaczenia. Dowiesz się, w której części kraju są lub były używane. Poznasz ich bogactwo i różnorodność.
dialektologia
-
lotopisz
28.06.202328.06.2023Dzień dobry,
chciałbym zwrócić się z zapytaniem o znaczenie słowa „lotopyrz”, które często jest w mojej rodzinie używane, a na którego ślad nigdzie nie mogę natrafić. Serdecznie dziękuję i łączę wyrazy poważania
Filip
-
futrować – nafutrować
18.06.202318.06.2023Czy „nafutrowany” w znaczeniu mocno najedzony to regionalizm? Ze zdumieniem odkrywam, że nie ma go w słowniku PWN.
Pozdrawiam serdecznie
D.
-
(to) podwórko
19.10.202219.10.2022Witam!
Czy użycie słów „mały podwórek” jest poprawne, czy należy użyć słów „małe podwórko”? Czy oba są poprawne?
Z góry dziękuję za rozwiązanie tego zagadnienia. Pozdrawiam!
-
Polszczyzna przedwojennego Lwowa
12.07.202212.07.2022Dzień dobry,
czy istnieją jeszcze społeczności lub choćby pojedynczy ludzie posługujący się gwarą lwowską (czy może raczej odmianą języka polskiego w jakiś sposób kontynuującą tę przedwojenną gwarę)? Czy powstają współcześnie jakieś teksty w tej gwarze? Czy można stwierdzić jednoznacznie, że jest ona martwa?
-
Niektóre cechy fonetyczne Podhala
5.01.2022Dzień dobry.
W zawiązku z podróżami świątecznymi zawitałem po raz pierwszy do rodziny na Podhale i uderzyła mnie jedna rzecz. Mianowicie, bardzo dużo osób tutaj samogłoskę [e] wymawia jak [y]. Dla przykładu, ser -> [syr], mleko -> [mlyko], nie -> [niy]. Moje pytanie brzmi skąd taka tendencja?
Z góry dziękuję za odpowiedź i życzę szczęśliwego nowego roku!
-
Regionalne stulać ‘pleść bzdury, głupstwa; opowiadać niestworzone historie, zmyślać’
31.07.202131.07.2021Dzień dobry, chciałbym zapytać o etymologię używanego w Rzeszowie i okolicach czasownika stulać o znaczeniu: opowiadać głupoty, bzdury.
-
Gwarowe pioke ‘piekę’ na Podlasiu Północnym jest wynikiem przegłosu?
27.07.202127.07.2021Szanowni Państwo,
na Podlasiu spotyka się formę 1 os. l.poj. czasu teraźniejszego piokę od czasownika piec. Ciekaw jestem, czy w świetle rozwoju fonetyki naszego języka jest to prawidłowy rozwój fonetyczny, jak przy nieść-niosę (i wtedy jak rozumiem, "ja piekę" jest wstecznym wyrównaniem do innych form czasownika), czy też odwrotnie, mamy do czynienia z jakąś regionalną anomalią i wytworzył się przegłos tam, gdzie nie powinno go być.
Dziękuję za zajęcie się tym przypadkiem.
Łukasz
-
Raz na jakiś czas i jego regionalne i gwarowe odpowiedniki
22.07.202122.07.2021Szanowni Państwo! Czy wyrażenie raz za czasu jest poprawne? W centrum Polski niespotykane, natomiast na południu już tak. Błąd językowy, czy regionalizm?
-
koster
30.01.202130.01.2021Dzień dobry.
Przeglądałem wpisy na sjp.pwn.pl i są tam wyjaśnienia różnych zagadnień leksykalnych. Sam szukam znaczenia słowa "koster" i skąd się ono wzięło. Dodam jedynie, iż moja teściowa określa tym mianem stos drewna ułożonego do schnięcia, niestety nigdzie nie mogę znaleźć tego słowa.
Marcin Karcz
-
witkacyzmy
13.07.202027.09.2014„Zjeść, poczytać, pogwajdlić, pokierdasić i pójść spać” ( Witkacy, Szewcy). Podejrzewam, że za tą gwarą (?) kryją się znaczenia nie całkiem przyzwoite, ale skoro już młodzież czyta, to niech czyta ze zrozumieniem. Co to znaczy kierdasić i gwajdlić?
-
Z mojego wieku 18.05.202018.05.2020Szanowni Państwo,
od osoby pochodzącej z województwa lubelskiego usłyszałam z mojego wieku w miejscu, gdzie ja powiedziałabym w moim wieku. Czy jest to błąd? A może chodzi o regionalizm (osoba posługuje się np. konstrukcją kłamać kogoś)?
Pozdrawiam serdecznie
Małgorzata
-
Gwarowe zaś 12.02.202012.02.2020Szanowni Państwo,
na pewnej stronie internetowej popularyzującej nasz ojczysty język toczyła się kiedyś ciekawa dyskusja, w której jeden z interlokutorów zauważył, że na Śląsku powszechnie używa się słowa zaś w znaczeniu ‘znowu’, co jest oczywiście niepoprawne i takie „śląskie”. Czy ta osoba miała rację?
Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź.
Z poważaniem
Czytelniczka Natalia
-
Oprymkować 15.05.201915.05.2019Piszę do Państwa z zapytaniem o słowo oprymkować (w znaczeniu ‘okryć drobinami, okruchami, farfoclami’, jak pośrednio przełożyłem), które przypadkiem zasłyszałem na Pomorzu. Nie odnalazłem tego wyrazu w dostępnych mi słownikach, a chciałbym poznać kontekst jego użycia. Czy to kaszubski regionalizm, bądź słowo o proweniencji ukraińskiej/niemieckiej (obszar swego rodzaju tygla kulturowego na Pomorzu), czy być może ja nie dosłyszałem odpowiednio zwrotu.
Pozdrawiam PD.
-
Plac a dwór 23.01.201923.01.2019Witam
Mam wątpliwości dotyczące dwóch słów. Czy istnieje jakaś różnica, kiedy mówimy wychodzę na plac, a wychodzę na dwór?
Z góry dziękuję za odpowiedź
pozdrawiam :)
-
Zakluczać, przekluczać, zamykać na klucz 21.01.201921.01.2019Szanowni Państwo które ze zdań jest poprawne:
1. Po wyjściu z domu proszę przekluczać drzwi wejściowe.
2. —- „ —- zakluczać – „ – .
3. —– „ —- zamykać drzwi na klucz.
Dziękuję i pozdrawiam. Katarzyna
-
Jak włącza Kraków?18.12.201818.12.2018Piszę w sprawie „włanczania”. Ostatnio wdałam się w dyskusję z kolegą z Krakowa, który użył formy „włańczać”. Zwróciłam mu uwagę, że powinno się używać formy włączać. Ten jednak zaczął bronić się tym, że ta niepoprawna forma jest regionalizmem krakowskim i ma pełne prawo tak właśnie mówić. Szczerze przyznam, że coś mu w to nie wierzę. Stąd moje pytanie, czy „włanczać” może być regionalizmem czy tłumaczenia te można brać na poważnie?
Z wyrazami szacunku
Ewa
-
Ręcznik do naczyń 12.09.201812.09.2018Szanowni Państwo,
czy ręcznik do naczyń jest regionalizmem, a ścierka do naczyń formą ogólnopolską, czy też oba określenia są równorzędne?
Pozdrawiam i z góry dziękuję za rozwianie moich wątpliwości.
-
Magać / majgać i majgany 3.09.20183.09.2018Moje pytanie dotyczy określenia majgany/a. Moja koleżanka często go używa do określenia osoby żywej, sprytnej, obrotnej. Twierdziła, że to zwrot z gwary podhalańskiej, jednak ja spotkałam się raczej z określeniem śwarny, a majgany słyszałam po raz pierwszy od niej, mimo że na Podhalu się wychowałam.
Zatem chciałam zapytać, z jakiej gwary czy też regionu Polski pochodzi to określenie? Serdecznie dziękuję!
-
Czapnąć czy capnąć?3.09.20183.09.2018Szanowni Państwo,
czy słowo czapnąć w znaczeniu ‘chwycić’ może być regionalizmem z regionu Kociewie na Pomorzu?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
Podlaskie podjąć8.12.20178.12.2017Mieszkam obecnie na Podlasiu w okolicy Białegostoku, choć pochodzę z Mazowsza i bardzo mierzi mnie, oprócz słynnego dla, używanie określenia podejmij zamiast podnieś. Kilka przykładów: Podejmij chusteczkę z podłogi, Podejmij kubek itp. Przyzwyczajona jestem, że słowo podejmij używane jest w określeniach typu: podjąć pracę, podjął jakieś działanie, a nie, jak ma to miejsce na Białostocczyźnie, do ‘podnoszenia czegoś skądś’. Co jest właściwe?
Pozdrawiam