Szanowni Państwo,

czy zdanie „Zanim jem śniadanie, biorę prysznic” można uznać za poprawne? Interesuje mnie dopuszczalność czasownika w czasie teraźniejszym w aspekcie niedokonanym w zdaniu podrzędnym (zdanie czasowe), jeśli czasownik jest poprzedzony spójnikiem „zanim”. Czy osoba (tożsama lub różna w zdaniu nadrzędnym i podrzędnym) ma wpływ na kwalifikację poprawnościową takiego zdania?

Z poważaniem

Tomasz Marek

Szanowni Językoznawcy,

poproszę o analizę, jaka jest łączliwość leksykalna słów typu posada, funkcja, godność, urząd, stanowisko itp. Moje wątpliwości wynikają różnic między zaleceniem, które podaje NCK we wpisie „PIASTOWAĆ, SPRAWOWAĆ, PEŁNIĆ” (https://nck.pl/projekty-kulturalne/projekty/ojczysty-dodaj-do-ulubionych/ciekawostki-jezykowe/piastowac-sprawowac-pelnic,cltt,P), a połączeniami zaproponowanymi przez autorów WSJP PAN w haśle „piastować” (https://wsjp.pl/haslo/podglad/13571/piastowac/1859138/urzad).

Pozostaję z poważaniem

J.J.

Dzień dobry,

od dawna zastanawiam się nad formą „Kochani/Drodzy” – rozumiem, ze to jakaś forma grzecznościowa, ale wydaje mi się nad wyraz przesłodzona. Czemu ludzie zwracają się do ogółu per „kochani” – skąd się wziął taki zwyczaj – czemu „kochani”??? W mojej pracy ludzie nadużywają tego „kochani” (ilekroć piszą komunikat do grupy tak właśnie zaczynają) lub stosują formy tj. „Robaczki” i inne zwroty mające nadać tonu jakiejś zażyłości, sympatii.

Proszę o wytłumaczenie sformułowania „Msza Św. w int. Ojczyzny i Prezydenta”. Czy dobrze rozumiem, że modlitwa tak określona jest sprawowana w int. pewnego terytorium i Prezydenta? Nie uwzględnia narodu, bez którego nie możemy mówić o istnieniu ojczyzny? Czy poprawnym rozumieniem jest, że termin ojczyzna jest tak szeroki, że obejmuje także swoim znaczeniem naród? Czy int., aby była pełna w swoim znaczeniu, nie powinna odnosić się oprócz ojczyzny, także do narodu, który związany jest z ojczyzną?

Szanowni Państwo,

zastanawia mnie tendencja, jaką ostatnio zauważam w języku. Chodzi o nadmierne używanie zaimków wskazujących (ten/ta/to w różnych przypadkach nawet kilkakrotnie w jednym zdaniu). Można ją zaobserwować nie tylko w języku potocznym mówionym, ale także pisanym, a czasem nawet w wypowiedziach oficjalnych. Wcześniej tego aż tak nie odczuwałam. Skąd bierze się podobna skłonność? Starałam się znaleźć jakiekolwiek źródła mówiące na ten temat, jednak zakończyło się to fiaskiem.

Czy poprawny jest zapis „strzał w 10” jako „strzał w dziesiątkę”? Czy „10” może zastąpić rzeczownik „dziesiątka”, czy zastępuje on tylko liczebniki (dziesięć, dziesiąty)?

W administracji coraz częściej używa się sformułowań „klient” „przedsiębiorca” zamiast słowa „podatnik”. Z tego też wynika moje pytanie, czy właściwe jest wyrażenie razem „klienci i przedsiębiorcy” jako zamiennik sformułowania „podatnicy”, czy powinno stosować się je osobno?

Z wyrazami szacunku

Adrian Bujak

Pytanie moje dotyczy wyrażeń z +/-. Często słyszę taką składnię: „Szukam telewizora w cenie +/- 2500zł”. Autora takiego pytania w domyśle szuka telewizora w okolicach 2500zł z niewielką odchyłką (nie wiemy jaką). Otóż wydaje mi się, że brakuje tutaj ceny bazowej to znaczy pytanie powinno brzmieć: „Szukam telewizora w cenie 2500zł +/- 300zł”.

Czy można mówić „wolne wakaty”, czy należy uznać że to jest niepoprawne i należy mówić wyłącznie „wakaty” ?

Czy można powiedzieć „ciężka sytuacja”? Czy znaczenie słowa „ciężki” jako „trudny do zniesienia” jest potoczne?

Dzień dobry, proszę o ocenę poprawności wyrażenia: „budyń na wytrawnie”.

Dziękuję

Dzień dobry,

piszę tekst naukowy i mam taką o to rozkminkę: czy poprawne jest sformułowanie „rysunek przedstawia”? Czy też rysunek jako rzecz niematerialna bezosobowa nie może przedstawiać?

Pozdrawiam

Aleksandra

Ciekawi mnie to od dłuższego czasu – skąd się wzięło powiedzenie „Nie idź(cie) tą drogą”?

Oczywiście wiem, że jest to słynna wypowiedź Kwaśniewskiego. Ale czy to powiedzenie jest jego własnym wynalazkiem, to on je wymyślił i ukuł, a inni tylko od niego je przejęli? Czy też może powiedzenie to funkcjonowało już przed nim, a on je tylko spopularyzował (i dorzucił do niego psa Sabę?)

Chciałabym zapytać, czy w tekście pisanym poprawne jest użycie sformułowania „jak powiedziano powyżej”, czy też słowo „powiedziano” jest odpowiednie wyłącznie do wypowiedzi ustnych?

Z pozdrowieniami

Szanowni Państwo,

czy jest różnica pomiędzy idiom, metafora, przenośnia, czy są to synonimy?

Pozdrawiam

W świecie nowoczesnych elektronicznych urządzeń audiowizualnych zazwyczaj są dwa przyciski do regulacji jego głośności: „-” i „+”. O ile z pierwszym łatwo jest komuś wydać polecenie: „ścisz”, to z drugim mam wątpliwość: „podgłośnij” czy „pogłośnij”? Elegancko byłoby powiedzieć „zwiększ głośność”, jednak język lubi krótkie formy...

Mam takie pytanie, jak odmienić Gardno na ulicę – ul.Gardzińska? ul.Gardnocka?

Dzień dobry,

czy we współczesnej praktyce językowej można używać terminu grafomania do określenia innych niż dotyczących literatury natręctw twórczych? A jeśli nie to jak określić odpowiednik grafomanii w muzyce lub sztukach plastycznych? Dziękuję

Szanowni Państwo!

Mam pytanie dotyczące tworzenia feminatywów w przypadku nazw zawodów z branży IT w jęzku angielskim (używanych w ofertach pracy w języku polskim), np.:

– „React Developer(ka)”

– „Sales Specialist” – czy w takiej sytuacji pozostaje zmiana na polski odpowiednik, aby zastosować feminatyw? Tzn.: „Specjalista/tka ds. sprzedaży”?

Dziękuję i pozdrawiam!

Czy zalecenie to obowiązek?

Czy sformułowane przez zwierzchnika/pracodawcę zalecenie jest obowiązkiem?

Np. kierownik przysyła informację, że wprowadzone zostaną nowe adresy e-mail pracowników (równolegle z poprzednim działającym): „Zalecam przejście na nowe adresy e-mail, które będą aktywne od dnia 31 stycznia”. Czy w takiej sytuacji zmiana adresu e-mail jest obowiązkiem czy dobrowolnością?