różne

 
Zebraliśmy tu odpowiedzi na pytania dotykające różnych problemów językowych, czasem bardzo szczegółowych lub indywidualnych. Dotyczą one niemal wszystkich dziedzin języka. Każdy może tu znaleźć coś, czego nie wiedział, a co go zainteresuje.
  • Gdy podchorąży jest kobietą…
    29.06.2017
    Moje pytanie związane jest z żeńskim odpowiednikiem tytułu wojskowego podchorąży.
    Czy dopuszczalna jest forma tytułu podchorążyni? Czy może należy zostawić ten tytuł niezmieniony i używać zwrotu pani podchorąży?

    Z poważaniem
    M.R.
    Nie przyjęło się używać form żeńskich jako nazw stopni wojskowych, więc pozostaniemy przy podchorążym używanym jako rzeczownik dwurodzajowy (czyli w odniesieniu do kobiet – ze składnią żeńską): Nowa podchorąży wykonała polecenie .
    Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
  • Aktywna młodzież dla szerokiego rynku pracy
    24.05.2017
    Czy sformułowanie: Aktywna młodzież dla szerokiego rynku pracy jest poprawne? Czy zasadne jest stosowanie dla, czy też należałoby to sformułować w inny sposób?

    Z wyrazami szacunku
    Anna Wałukanis
    Zdanie nie jest do końca zrozumiałe, nie jest zatem też poprawne. Wątpliwości budzi nie tylko użycie przyimka dla (co to znaczy młodzież dla rynku pracy?), lecz także zastosowanie przymiotnika szeroki (szeroki rynek pracy?).
    Nie wiem, co nadawca chciał wyrazić, dlatego trudno mi zaproponować inną wersję tego komunikatu (Aktywna młodzież na rynku pracy?, Młodzież, dzięki swej aktywności, podbija rynek pracy?).
    Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
  • Torba upominek czy torba upominków?
    15.05.2017
    Dostaniesz torbę upominek czy: Dostaniesz torbę upominków?
    Obie konstrukcje są poprawne, lecz każda z nich ma inne znaczenie.
    Dostaniesz torbę upominek znaczy ‘dostaniesz torbę, która jest upominkiem’, ‘dostaniesz torbę w charakterze upominku’. Mamy tu wyrażenie torba upominek, które swą strukturą przypomina np. jajko niespodziankę.
    Zdanie Dostaniesz torbę upominków znaczy ‘dostaniesz torbę pełną upominków’.
    Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
  • Co znaczy za tydzień?
    15.05.2017
    Czy określenie za tydzień może oznaczać w przyszłym tygodniu (nieistotne, który dzień)?
    W znaczeniu: ‘za tygodniem, który trwa’. Czy poprawne jest tak myśleć w jakimś kontekście? Podobnie określenia: za jeden dzień, jeśli już trwa.
    Tydzień w języku polskim rozumiany jest jako okres siedmiu dni – nie mniej, nie więcej.
    Z tej przyczyny określenie za tydzień samo w sobie jest precyzyjne – oznacza, że zanim coś będzie miało miejsce, musi minąć dokładnie siedem dób. Problem zaś stanowić może wielorakość interpretacji momentu, od którego powinno się liczyć owe dni. Teoretycznie, jeśli na przykład dzisiaj jest poniedziałek, a umawiamy się za tydzień, to mamy na myśli przyszły poniedziałek. Jest to jednak często mylone, więc warto – by nie nastręczać problemów ani sobie, ani innym – używać konkretnych określeń czasu, jak na przykład: w przyszły wtorek, w następną środę. Wtedy możemy mieć pewność, że i my, i odbiorca mówimy o tej samej dacie. Określenie za tydzień, owszem, odnosi się do znaczenia ‘za tygodniem, który trwa’, jednak idzie dalej, gdyż dodajemy do niego różnicę tych dni, które dzielą nas od dokładnego upływu siedmiu dób. Jeżeli nie chcemy doprecyzowywać dokładnej daty, możemy użyć określenia w przyszłym tygodniu, które oznacza właśnie ‘po tygodniu, który trwa teraz’. Określenie za jeden dzień jest analogiczne, chociaż wydaje się bardzo nienaturalne – mamy przecież w języku tak dokładne określenia, jak jutro
    i pojutrze.
    Magdalena Knapczyńska, Uniwersytet Warszawski
  • Miasto
    9.05.2017
    Chciałabym spytać o etymologię słowa miasto i czy dopuszczalne jest pisanie w dokumentach miasto XXX, np. miasto Poznań, w mieście Poznań. Słyszałam, że to rusycyzm i nie jest dopuszczalne pisanie tego typu wyrażeń w dokumentach urzędowych.
    Słowo miasto wywodzi się z prasłowiańskiego wyrazu *město ‘miejsce’.
    Jeśli chodzi o wyrażenie miasto XXX, to jest ono dopuszczalne wyłącznie w tekstach urzędowych, i to w takich sytuacjach, w których wyraźnie chcemy wskazać, iż mowa o mieście, a nie np. o gminie (nazwy niektórych miast są jednocześnie nazwami gmin – są to wówczas różne jednostki administracyjne). Wówczas nazwa miasta wchodzi ze słowem miasto w związek zgody, co oznacza, że zmienia ona swą formę na taką, w której występuje wyraz nadrzędny (czyli miasto). A zatem: miasto Gdańsk, do miasta Gdańska, ku miastu Gdańskowi, z miastem Gdańskiem, w mieście Gdańsku. Inaczej zachowują się analogiczne konstrukcje ze słowem gmina – tu nazwa własna (np. Gdańsk) zachowuje swą formę podstawową: gmina Gdańsk, z gminą Gdańsk, o gminie Gdańsk itd.
    Wyrażenia typu miasto Gdańsk występują też w oficjalnych nazwach urzędów: prezydent miasta Poznania, Rada Miasta Gniezna itd.
    Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
  • Zawsze skręcam w lewo przeciw własnym horyzontom
    20.04.2017
    Czy to jest poprawne zdanie: Zawsze skręcam w lewo przeciw własnym horyzontom?
    Z gramatycznego, ortograficznego i interpunkcyjnego punktu widzenia zdanie jest poprawne. Trudno jednak ocenić jego poprawność leksykalną, ponieważ jest niezrozumiałe. Można się domyślać, że została w nim zastosowana metafora, jednak jest ona bardzo trudna do rozszyfrowania. A skoro tak, to należałoby posłużyć się takim słownictwem, które będzie dobrze oddawać treść.
    Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
  • Przecinek i coś jeszcze
    10.04.2017
    Nikt nie jest takim jakim się wydaje.
    Czy należy postawić przecinek miedzy słowami takim i jakim.
    Należy postawić przecinek przed słowem jakim (gdyż wprowadza ono zdanie podrzędne), a ponadto należy zmienić formę zaimka w pierwszej części zdania – zamiast takim powinno być: taki (gdyż poprawna konstrukcja to: nic nie jest takie, nikt nie jest taki, on jest taki itd.).
    Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
  • Weteran i jego odznaczenia
    10.04.2017
    Jak jest poprawnie/zgrabniej: weteran z Wietnamu czy weteran Wietnamu (w domyśle: weteran wojny wietnamskiej, ale to w dialogu, więc preferowana jest krótsza forma).
    Czy weteran, który uzyskał wiele medali, jest weteranem odznaczonym, czy udekorowanym?

    Dziękuję i pozdrawiam
    Dorota
    Poprawne wydają się oba wyrażenia – weteran z Wietnamu i weteran Wietnamu – choć drugie ma charakter wyraźnie środowiskowy (byłoby użyte przez osobę, która używa nazwy Wietnam na określenie wojny w tym kraju, por. Wietnam go sporo kosztował, Był żołnierzem Wietnamu). W konstrukcji weteran czegoś przydawka wskazuje na „okoliczność”, która sprawiła, że daną osobę nazwiemy weteranem – w tym wypadku jest to wojna. Konstrukcja weteran skądś mówi o miejscu, w którym żołnierz walczył.
    O osobie, która otrzymała wiele medali, powiemy raczej: odznaczony. Czasownik udekorować ma zbyt szerokie, jak na ten kontekst, znaczenie.
    Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
  • Memoriał
    31.03.2017
    Mam pytanie o nazwę zawodów sportowych organizowanych w celu uczczenia czyjejś pamięci.
    Nazwa: Międzynarodowy Memoriał Szachowy Jana Nowaka jest jedyną poprawną czy dopuszczalne jest też dodanie słowa imienia, czyli: Międzynarodowy Memoriał Szachowy im. Jana Nowaka?
    Dodatkowo, czy całą nazwę takich rozgrywek należy zawsze traktować jako nazwę własną i wszystkie wyrazy rozpoczynać wielką literą?
    Jeśli piszemy o konkretnym turnieju jednym słowem, to piszemy o memoriale czy o Memoriale?
    Memoriał to zawody organizowane w celu uczczenia czyjejś pamięci – osoba ta wskazana jest w nazwie imprezy, co sprawia, że zastosowanie określenia imienia nie ma tu sensu.
    Nazwę taką zapisujemy od wielkich liter – w myśl zasady [71] (http://sjp.pwn.pl/zasady/71-18-14-Nazwy-imprez-miedzynarodowych-lub-krajowych-ktorym-organizatorzy-chca-nadac-specjalny-tytul;629389.html) WSO brzmiącej:
    Wielką literą piszemy nazwy imprez międzynarodowych lub krajowych, którym organizatorzy chcą nadać specjalny tytuł.

    Gdy używamy skrótowej nazwy takiej imprezy, to także możemy ją zapisać wielką literą, choć niektórzy dopuszczają użycie małej.
    Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
  • LaTeX (ponownie)
    22.03.2017
    Chciałem uzupełnić poradę http://sjp.pwn.pl/szukaj/latex.html informacją, że autorzy tego programu – jak i wcześniejszego programu, a w zasadzie języka zapisu dokumentów, zwanego TEX (przy czym E zapisywane było w rejestrze dolnym), którego ten program jest modyfikacją – wyraźnie zaznaczali zawsze, że jedyną poprawną wymową jest [latech] (niepoprawna jest też wymowa [lejtech]), ale po polsku może to być TYLKO [latech], nie [lateks], bo lateks to coś zupełnie innego (zob. https://pl.wikipedia.org/wiki/LaTeX i https://pl.wikipedia.org/wiki/Lateks).
    Podobnie mieliśmy wcześniej problem z programem ChiWriter, który polscy użytkownicy z uporem nazywali [czi-rajterem], pomimo że jego autor, notabene Niemiec, zawsze zaznaczał, że ma być czytane [kaj], bo takie jest jego imię (Kay Horstmann) i zarazem tak po angielsku czyta się grecką literę chi (X) – z tego ostatniego względu po polsku można by czytać [chi-rajter] ale nigdy [czi-rajter].

    Poza tym nie wiem, dlaczego Pani uważa, że nazwy programów nie są nazwami własnymi. Czy dlatego, że każdy taki program może istnieć w setkach czy tysiącach egzemplarzy jak egzemplarze samochodów marki „ford”? Chyba byłaby to fałszywa analogia. Oprogramowanie jest wynikiem aktu twórczego, jak książka, więc jego nazwa jest czymś bardziej analogicznym do tytułu dzieła literackiego niż do marki samochodu itp. (Zresztą dowolne dzieło literackie, np. „Czarodziejka z jeziora”, jako książka też może istnieć i istnieje w tysiącach egzemplarzy).
    Wszystkie nazwy programów, typu Word, WordPerfect, ChiWriter powinniśmy chyba zatem pisać wielką literą (ja to zresztą jest praktykowane, ale nie wiem, czy ze względu na wpływ angielskiego, czy na rzeczywistą refleksję językową typu przeprowadzonej przez mnie).
    Pisownia, która „małe zawiera w środku i na końcu wielkie litery”, jest nietypowa nie tylko dla polszczyzny, ale w zasadzie dla wszystkich nowożytnych języków zachodnich (w tym i angielskiego) – oprócz klingońskiego.
    Wydaje mi się także, że nie mówi się po polsku o wynalazcy oprogramowania, tylko o jego twórcy. Ale może się mylę?
    Maciej St. Zięba
    Szanowny Panie,
    dziękuję za wyjaśnienie sprawy wymowy nazwy LaTeX – nie znałam uzusu specjalistycznego, stąd moje wywody dotyczące możliwości dwojakiej wymowy. Teraz już wiem, że należy ją wymawiać [latech], i taką wymowę będę zalecać.

    Jeśli chodzi o zapis (małą / wielką literą), to oczywiście zdaję sobie sprawę z tego, czym się różni samochód od programu komputerowego, jednak wydaje mi się, że zdania typu Zainstalował nowy LaTeX, Pracował przy użyciu LaTeX-u przypominają raczej zdania Kupił nowe suzuki niż Kupił samochód marki Suzuki. Być może jednak się mylę, co wynika po prostu z mojej nieznajomości specyfiki programów komputerowych.
    Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
  • Akcja działa się na początku lipca (w ostateczności: na początku miesiąca lipca)
    22.03.2017
    Jak odpowiedzieć na pytanie – akcja działa się na początku miesiąca .... . Na początku miesiąca lipca czy na początku miesiąca lipiec?
    Konstrukcja miesiąc lipiec jest zdecydowanie niezalecana, a w większości sytuacji – błędna. Stosuje się ją wyłącznie w bardzo oficjalnych tekstach urzędowych, choć i w nich razi swą pleonastycznością (pleonazm to połączenie słów, które powielają tę samą treść, tzw. masło maślane). Jeśli jednak musimy (z jakichś względów) posłużyć się wyrażeniem „miesiąc + nazwa miesiąca”, to odmieniamy oba elementy (między nimi zachodzi związek zgody), a więc: bez miesiąca lipca, w miesiącu maju, z miesiącem wrześniem itd.
    Zdecydowanie jednak odradzam stosowanie tej konstrukcji.
    Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
  • Jest – nie ma, nazwisko
    13.03.2017
    Czy istnieje jakieś wyjaśnienie tego, że po polsku przeczeniem jest jest nie ma?. Innymi słowy, skąd dwa różne czasowniki w paradygmacie (zapytał mnie o to znajomy obcokrajowiec)?

    Czy nazwisko Eisendrath się odmienia?

    Pozdrawiam serdecznie
    Dorota
    Nie da się jednoznacznie wyjaśnić, dlaczego zaprzeczeniem formy jest jest nie ma. Przypuszcza się, że nie ma powstało w wyniku uproszczenia konstrukcji nie masz (+ Dop.), a utrwaliło się ze względu na konieczność silnego zaznaczania negacji.

    Nazwisko Eisendrath się odmienia. Jeśli jest to nazwisko angielskie, to odmienimy je tak jak np. Smith (zob. odmianę w WSO – http://sjp.pwn.pl/szukaj/smith.html).
    Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
  • Powtórzenia w tekstach specjalistycznych
    27.02.2017
    Szanowni Państwo,
    w języku prawniczym występują pojęcia, które – na gruncie tego języka – nie mają synonimów. W trakcie pisania dłuższego tekstu konieczne jest zatem posługiwanie się tym samym wyrażaniem (np. nielegalne pobieranie energii), często w obrębie jednego zdania.
    Czy wielokrotne posługiwanie się w tekście określonym wyrażeniem, które ma swój synonim wyłącznie w języku potocznym, będzie błędem stylistycznym (powtórzeniem)?

    Z poważaniem,
    Mateusz Lewandowski
    Teksty specjalistyczne muszą być przede wszystkim precyzyjne, dlatego nie ma nic złego w tym, że pewne wyrazy czy konstrukcje leksykalne są powtarzane w obrębie jednego tekstu. Języki specjalistyczne charakteryzują się stosunkowo małą liczbą synonimów – ich obecność bowiem mogłaby powodować rozmywanie się znaczeń, a co za tym idzie – brak precyzji. Dlatego często znalezienie wyrazu (wyrażenia), którym można by – bez szkody dla jednoznaczności – zastąpić dane słowo (wyrażenie) jest bardzo trudne czy wręcz niemożliwe. Nie zawsze też da się użyć zamiast niego wyrazu należącego do języka potocznego lub ogólnego, bo na ogół ich znaczenia nie są identyczne.
    Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
  • Co robi artysta rezydent?; sylwetka balanchine'owska
    21.02.2017
    Czy to, co robi w muzeum artysta rezydent (z ang. artist in residence) można nazwać rezydencją czy rezydenturą?
    Czy skoro George Balanchine faworyzował pewien typ sylwetki u tancerek, to tę sylwetkę można nazwać Balanchine’owską (bo on ją pierwszy spopularyzował) czy balanchine'owską (bo przecież nie chodzi o jego sylwetkę – sam był mikrusem).

    Łączę pozdrowienia
    Dorota
    Artystą rezydentem nazywa się twórcę (np. pisarza, muzyka, malarza) zatrudnionego w jakiejś instytucji przez stowarzyszenie kulturalne, uczelnię artystyczną czy władze samorządowe, sprawujące nad nim mecenat, a niekiedy zapewniające zamieszkanie i pokrywające częściowo albo w całości koszty utrzymania oraz stwarzające warunki do tworzenia, do pracy. Trudno jednak, według mnie, nazwać taką działalność kogoś rezydencją, a tym bardziej rezydenturą. Słowo rezydentura, którym dawniej nazywano ‘stanowisko rezydenta’ i ‘siedzibę rezydenta’, oznacza dzisiaj ‘miejsce, gdzie znajduje się ośrodek kierowniczy jakiejś organizacji, instytucji, agenturę obcego wywiadu w jakimś państwie’. Rezydencja z kolei kojarzy nam się z ‘reprezentacyjną siedzibą dostojnika państwowego, z miejscem zamieszkania głowy państwa’, nie rezydowaniem, czyli ‘urzędowaniem w rezydencji’. Na swój sposób taki artysta rezydent jednak rezyduje…

    Należy mówić o sylwetce balanchine'owskiej, czyli takiej, którą spopularyzował George Balanchine (właściwie Giorgi Balancziwadze, amerykański choreograf pochodzenia gruzińskiego; zmarł w 1983 r.). Nie jest to w tym wypadku przymiotnik dzierżawczy (odpowiadający na pytanie: czyj?), tylko jakościowy (odpowiadający na pytanie: jaki?).
    Maciej Malinowski, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
  • Wątpliwości przestankowe i ortograficzne niezasadne!
    7.02.2017
    Szanowni Państwo,
    mam wątpliwość w związku z tekstem Ogólnopolskiego Dyktanda 2010: http://www.dyktando.info.pl/archiwum/2010/index.php?go=17. Chodzi o zdanie: […] a nad nim błyszczała, tu ni w pięć, ni w dziewięć doklejona, Gwiazda Betlejemska. Czy przecinek nie powinien znaleźć się po, a nie przed słowem tu? I skąd wielkie litery w pisowni gwiazdy betlejemskiej?
    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
    Przede wszystkim uwaga, że w pierwszym pytaniu należało napisać: Czy przecinek nie powinien się był znaleźć po słowie „tu”, a nie przed nim? (a/ powinien był, gdyż rzecz dotyczy przeszłości, b/ różna rekcja przyimków po i przed…).
    W przytoczonej frazie […] a nad nim błyszczała, tu ni w pięć, ni w dziewięć doklejona, Gwiazda Betlejemska uchybienia przestankowego czy ortograficznego nie ma. Człon tu ni w pięć, ni w dziewięć doklejona trzeba w całości potraktować jako dopowiedzenie, a zatem słusznie ujęto go w dwa przecinki. Z kolei nazwę Gwiazda Betlejemska poprawnie zapisano wielkimi literami jako określenie biblijne. Jak wiadomo z Ewangelii wg świętego Mateusza, „Gwiazda Betlejemska, czyli jasny obiekt astronomiczny, wskazywała mędrcom ze Wschodu drogę do Betlejem” (vide hasło gwiazda w Wielkim słowniku ortograficznym PWN pod redakcją E. Polańskiego, Warszawa 2016, s. 460: gwiazda ‘obiekt astronomiczny’, np., gwiazda podwójna, ale: Gwiazda Polarna, Gwiazda Betlejemska bibl. [51], [78]).
    Maciej Malinowski, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
  • Różności
    31.01.2017
    Szanowni Państwo,
    czy powinnam wstawić przecinek przed że w takim zdaniu: Nie lubię bananów, głównie dlatego że są bardzo słodkie. Czy poprawna jest forma żelaźnie, np. żelaźnie konsekwentny?
    Z poważaniem
    Czytelniczka

    Nie rozdziela się przecinkiem spójnika zestawionego dlatego że (iż), który to spójnik wprowadza wypowiedzenie podrzędne przyczynowe.
    W polszczyźnie większość przymiotników relacyjnych – a do tej grupy należy zaliczyć wyraz żelazny – nie tworzy regularnych przysłówków. Dlatego też forma *żelaźnie jest niepoprawna i nie może wejść w skład wyrażenia *żelaźnie konsekwentny, podczas gdy wyrażenie żelazna konsekwencja jest oczywiście poprawne.

    Adam Wolański
  • Konwerter mediów, media konwerter
    31.01.2017
    W branży teleinformatycznej istnieją urządzenia nazywane w języku angielskim media converters. Na naszym rynku jakiś czas temu zaczęła funkcjonować w formie pisanej polska – tłumaczona wprost nazwa – media konwertery. Wszystkie analogie wskazują jednak, że jest ona niezgodna z zasadami pisowni, dlatego pytanie brzmi, czy powinno się ją pisać łącznie, czy też rozdzielić człony łącznikiem?

    Z poważaniem
    M.J.
    Najwłaściwiej byłoby posługiwać się konstrukcją konwerter mediów, gdyż wyrażenie media konwerter zbudowane jest niezgodnie z zasadami polszczyzny, tak jak doping kontrola (zamiast kontrola dopingowa), media patronat (zamiast patronat medialny) czy Poznań półmaraton (zamiast półmaraton poznański).
    Jeśli jednak już ta niefortunna konstrukcja się zadomowiła, to jej elementy należy zapisywać bez łącznika, czyli: media konwerter. Zachęcam jednak do posługiwania się nazwą mającą zakorzenienie w polskim systemie: konwerter mediów.
    Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
  • Za pięć dwunasta
    31.01.2017
    Czy podawanie godziny jako za pięć dwunasta jest poprawne?
    Jeśli może nie być całych pięciu minut, bo już minuta trwa. Godzina nie będzie za pięć minut, tylko za mniej.

    Pozdrawiam
    Tylko zegar atomowy dopuszcza zakres błędu do jednej sekundy na sto milionów lat. Język potoczny nie musi być, na szczęście, tak precyzyjny – wystarczy nam dokładność do jednej minuty.
    Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
  • Ortografia: maszyna Turinga, problem stopu oraz przecinek
    28.12.2016
    Jak zapisać określenia uniwersalna maszyna Turinga i problem stopu? Oba wyrażenia zapisałabym małymi literami, jednak spotkałam się z twierdzeniem, że mogą one funkcjonować jako nazwy własne, a wówczas należałoby zapisać je dużymi literami.
    Bardzo proszę też o informację, czy w zdaniu Muzea są fundamentem rozwoju turystyki muzealnej, która(,) jak słusznie ocenia XY, jest... po która należy postawić przecinek.

    Pozdrawiam
    Anna J.
    Pisze się maszyna Turinga (vide Wielki słownik ortograficzny PWN pod redakcją E. Polańskiego, Warszawa 2016, s. 1168) oraz uniwersalna maszyna Turinga. W takich nazwach człon rzeczownikowy (właśnie maszyna), a nieraz i przymiotnikowy (uniwersalna) traktuje się apelatywnie.
    Przy okazji warto przypomnieć, że określenia maszyna Turinga używa się na stworzone w 1936 roku przez angielskiego matematyka i informatyka (zmarł w 1954 roku) Alana Matchisona Turinga urządzenie algorytmiczne (niezwykle prymitywne w porównaniu ze współczesnymi komputerami i językami programowania), pozwalające na wykonanie najbardziej nawet złożonych algorytmów (składało się z nieskończenie długiej taśmy podzielonej na pola, w których zapisywało się dane).
    Małymi literami zapisze się również wyrażenie problem stopu (np. „nierozstrzygalność problemu stopu maszyny Turinga”). Nazywa się tak zagadnienie algorytmiczne mające dać odpowiedź („tak” lub „nie”) na pytanie, czy dany algorytm R napisany w języku L zatrzyma się dla danych wejściowych X. Problem stopu nie został dotąd rozstrzygnięty (nie istnieje taki algorytm).

    Co do interpunkcji przytoczonego przez internautkę zdania, to może ono wyglądać trojako:
    1. Muzea są fundamentem rozwoju turystyki muzealnej, która, jak słusznie ocenia XY, jest... (wydzielenie dwoma przecinkami)
    2. Muzea są fundamentem rozwoju turystyki muzealnej, która – jak słusznie ocenia XY – jest... (wydzielenie dwoma myślnikami)
    3. Muzea są fundamentem rozwoju turystyki muzealnej, która jak słusznie ocenia XY, jest… (opuszczenie przecinka po która).

    Maciej Malinowski, Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie
  • Komu? czemu? – emocjom
    30.11.2016
    Proszę mi odpowiedzieć, jak się pisze: Nie poddaję się emocją czy Nie poddaję się emocjom.
    Im dłużej o tym myślę, tym większe wątpliwości mam w tej kwestii.

    Dziękuję za odpowiedź.

    Pozdrawiam
    Nie poddaję się &ndash komu? czemu? (celownik). Wszystkie (bez wyjątku, co prawie się nie zdarza w polskiej gramatyce) rzeczowniki w liczbie mnogiej mają w celowniku końcówkę -om. A zatem poprawnie napiszemy: Nie poddaję się emocjom.
    Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski

••• Więcej

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego