Tu dowiesz się wszystkiego o pisowni. Poznasz odpowiedzi ekspertów na pytania: czy dane słowo pisze się dużą czy małą literą; jak zapisać nie z innym słowem: razem czy osobno; jaka jest pisownia skrótów; jak zapisać nazwy stanowisk, nazw własnych, tytułów; kiedy stosować zapis łączny, kiedy rozdzielny, a kiedy z łącznikiem; jak dzielić wyrazy na granicy wierszy.
Wyliczenia wypunktowane
Czy jeśli w jednym wierszu zaczynam zdanie jakimś czasownikiem i daję wielokropek, a w następnych wierszach pod spodem wylistowuję drugą część, to czy zacząć w tych wierszach słowa wielkimi czy małymi literami? Przykład:
„Wymagamy...
– doświadczenia
– komunikatywności”
czy
„Oferujemy...
– Umowę o pracę
– Stabilne zatrudnienie”?
Zapis cyfrowy i słowny liczb i numerów w prozie beletrystycznej
O ile mi wiadomo, praktyka redaktorska w powieściach przynajmniej w niektórych wydawnictwach jest taka, że wszystkie liczby w dialogach muszą być zapisane słownie.
Prowadzi to, w moim odczuciu, do dialogów, które sie naprawdę bardzo ciężko czyta. Przykład: Nielegalni Severskiego, str. 718:
- Dwudziestego pierwszego marca tysiąc dziewięćset sieddmendziesiątego trzeciego roku wystawiłem dokumenty dla (...)
Tymczasem już na str. 719 narrator pisze:
"Obaj doskonale wiedzieli, jaką wartość ma zielony notatnik (...) z 1953 roku"
W moim odczuciu zapis słowny dużych liczb jest zwyczajnie nieczytelny.
Skąd się wzięła ta praktyka?
Interpunkcja pozdrawiam po raz n-ty
Chciałabym jeszcze raz odnieść się do kwestii kończenia listów. Wiem, że napisano już na ten temat sporo, jednak brakuje mi logicznego uzasadnienia przejęcia tylko w części (w nagłówku) ortografii angielskiej.
Pozostawienie zakończenia listu, np. „Pozdrawiam” bez żadnego znaku interpunkcyjnego wydaje mi się sprzeczne z naszą normą językową. „Pozdrawiam” to zdanie, czyż nie?
Jeśli potraktujemy podpis jako kropkę, to i tak zmierzymy się z kwestią pierwszej osoby w słowie „pozdrawiam” i trzeciej w podpisie.
W moim odczuciu sens miałoby zakończenie typu: „pozdrawia Janusz” ale „pozdrawiam, Janusz”.
Czy mogliby się Państwo do tego ustosunkować?
Historia grafemów złożonych
Napatoczyłem się niedawno na Wikipedii (strona: „Alfabet polski”) na cytat z Brücknera dotyczący polskiego abecadła i opisujący problemy jego zapisu. I jest tam taki fragment: „tak się mściło niedbalstwo wobec języka narodowego, zrozumiałe chyba u mieszczan pół-Niemców, karygodne śród kół uczonych, nie uznających, jak i WĘGIERSKIEGO, niczego niełacińskiego”. Dobrze rozumiem, że były pomysły wprowadzenia węgierskich dwuznaków itd. do naszego abecadła? Wszakże mamy dużą zbieżność „nietypowych” głosek (zapisywanych jako: zs-ż, s-sz, dz-dz!, dzs-dż, gy~dź, ny-ń itd.), więc ma to sens, ale w ogóle nie jestem w stanie znaleźć potwierdzenia czegoś takiego.
żebyś
Dzień dobry, nie mogę znaleźć odpowiedzi na pytanie,o łączność słów „że” i „byś" w zdaniu: "no już dobra, dobra, nie sądziłem, że byś wiedział" – w zdaniu tym osoba wypowiadająca poddaje pod wątpliwość fakt, że odbiorca coś wiedział. Czy odpowiednie jest tutaj skorzystanie z pozycji "że by" (w słowniku ortograficznym opisującą tryb przypuszczający), a może "żeby" (spójnik wprowadzający zdanie podrzędne oznaczające niespełniony warunek tego, o czym mowa w zdaniu nadrzędnym)? Wyżej wymienione zdanie można analogicznie zapisać jako: "no już dobra, dobra, nie sądziłem, że ty byś to wiedział"
Pani/Pan w pytaniach ankiety
Proszę o pomoc w ustaleniu czy sformułowane w ankiecie pytanie, z którym zwracam się do nieokreślonego adresata („pani” albo „pana”), może zawierać sformułowanie wskazujące w pierwszej kolejności na mężczyznę, tj. „czy Pan/Pani”, czy też powinno w pierwszej kolejności wskazywać na kobietę „czy Pani/Pan”? Czy wyrazy „Pan”, „Pani” powinny być zapisane wielką czy małą literą?
Transkrypcja ukraińska
Szanowni Państwo,
chciałbym spytać, jak poprawnie w polskiej transkrypcji powinno się zapisać tytuł ukraińskiego filmu Кіборги. Герої не вмирають oraz nazwisko jego reżysera Ахтем Сеїтаблаєв (w szczególności nurtuje mnie, czy powinno to być Achtem i dalej Sej-, czy Achtiem i Siej-).
Z góry dziękuję za odpowiedź
W.B.
jak by czy jakby
Szanowni Państwo,
proszę o wskazanie poprawnej formy zapisu 'jakby' / 'jak by' w konstrukcjach typu:
Jakby / Jak by co, jestem w domu.
Jakby / Jak by mi zależało, napisałbym wcześniej.
W słowniku na Państwa portalu jest podany taki przykład użycia spójnika 'jakby':
Jakbyś znalazł chwilę, wpadnij do nas jutro.
Czy w przesłanych przeze mnie zdaniach będzie podobnie?
Łączę pozdrowienia
Jacek Zwierzyński
Plus minus
Pytanie moje dotyczy wyrażeń z +/-. Często słyszę taką składnię: „Szukam telewizora w cenie +/- 2500zł”. Autora takiego pytania w domyśle szuka telewizora w okolicach 2500zł z niewielką odchyłką (nie wiemy jaką). Otóż wydaje mi się, że brakuje tutaj ceny bazowej to znaczy pytanie powinno brzmieć: „Szukam telewizora w cenie 2500zł +/- 300zł”.
Zapis oznaczeń informatycznych
Szanowni Państwo,
przeglądając strony związane z pamięciami komputerowymi, spotykam się z zapisami, w których podczas podawania pojemności pojawia się przykładowo 8GB, natomiast przy podawaniu transferu przykładowo 120 Mb/s. Do tej pory, na przykład na lekcji fizyki, uczono mnie, że wartość jest oddzielona od jednostki, a nie pisana łącznie. Czy te same zasady nie powinny obowiązywać również w przypadku jednostek pamięci?
Łączę wyrazy szacunku
Karolina Mazur
ł to u niezgłoskotwórcze, a nie samogłoska [u]
Szanowni Państwo,
dlaczego w niektórych słowach dźwięk „ł” nie jest zapisywany przez ł tylko przez u, np. farmaceuta, euro, Europa, auto itd. Czy to dlatego, że to zapożyczenia? Przecież w polszczyźnie mamy zjawisko spolszczania zagranicznych słów, więc tym bardziej nie rozumiem. Tym bardziej, że po to każdy kraj wymyśla własny sposób zapisu dźwięków by zapisywać po swojemu. W angielskim na przykład dźwięk „ł” zapisywany jest jako w, a dźwięk „w” jako v.
Pozdrawiam
Dzielimy na sylaby wyraz genealogia
Dzień dobry,
dlaczego słowo ,,genealogia” ma cztery, a nie pięć sylab? Słowniki zalecają nie rozdzielać sylaby ,,alo” zamiast a-lo jak myślałem.
Z góry dziękuję za odpowiedź.
Sebastian
Samanta i Samantha
Czy imię Samantha jest równie poprawne w polskim języku co imię Samanta? Pozdrawiam
Nazwy wirusów
Szanowni Państwo,
mam pytanie odnośnie do pisowni nazw wirusów i chorób pochodzących od nazw geograficznych, np. wirus Zika/zika, wirus Chikungunya/chikungunya, gorączka/wirus Usutu/usutu, gorączka/wirus Banzi/banzi, gorączka/wirus Wesselborn/wesselborn, wirus (zakażenie wirusem) Zachodniego Nilu/zachodniego nilu – należy przyjąć pisownię małą czy dużą literą? Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź.
Pozdrawiam serdecznie,
Ania
soft-kelsenizm, softkelsenizm czy soft kelsenizm
Szanowni Językoznawcy,
filozof prawa M. Zirk-Sadowski posługuje się określeniem „soft-kelsenizmu”, żeby opisywać polską recepcję myśli H. Kelsena. Moim zdaniem takie określenie powinno się pisać bez łącznika (softkelsenizm) – zgodnie z regułą [143] WSO i w analogii do np. software'u. Jeśli mam rację, to czy w pracy, w której nawiązuję do obserwacji M. Zirka-Sadowskiego, powinienem pisać softkelsenizm bez łącznika, czy z łącznikiem, ale np. z dopiskiem „[sic!]”?
Z poważaniem i pozdrowieniami
J.J.
jakby
Mam dylemat jak to powinno być zapisane:
„Jak by/Jakby mi się skończyło picie, to koleżanka by się ze mną podzieliła”.
Wydaje mi się, że tutaj słowo jakby wprowadza warunek i można je zastąpić słowem gdyby, więc powinnam zapisać łącznie:
„Jakby mi się skończyło picie, to koleżanka by się ze mną podzieliła”.
Czy ja dobrze to rozumuję?
Pisownia nazw jednostek samorządu terytorialnego i ich organów
Dzień dobry,
w związku z pełnioną funkcją sekretarza Gminy Wola Uhruska niejednokrotnie mam wątpliwości co do prawidłowej pisowni nazw jednostek samorządu terytorialnego oraz ich organów. Co prawda jest wiele porad w tym zakresie, ale nie zawsze odpowiadają one na konkretne konteksty używania tych nazw, a ponadto moim skromnym zdaniem czasami wręcz nie odpowiadają one stanowi faktycznemu.
Z własnego podwórka mam zawsze wątpliwość co do pisania małą literą Gmina Wola Uhruska w kontekście nie obszaru, ale podmiotu prawnego.
Posiada ona bowiem osobowość prawną z własnym NIP-em, REGON-em. Dlatego też moim skromnym zdaniem pisanie Gmina Wola Uhruska w konkretnym kontekście jako podmiotu występującego w obrocie prawnym należałoby używać wielkiej litery. Małą literą powinno się pisać o gminie Wola Uhruska w kontekście obszaru jak np. mieszkańcy gminy Wola Uhruska, na terenie gminy Wola Uhruska itp.
Podobne wątpliwości mam z pisownią słowa wójt, uważam bowiem, że pisząc o konkretnym wójcie, konkretnej gminy należałoby używać wielkich liter, tj. Wójt Gminy Wola Uhruska - jest to bowiem ustawowy organ wykonawczy w konkretnej gminie. Oczywiście w innych kontekstach, jak np. wójt Jan Łukasik, wójt gminy bez wskazywania jej nazwy, logiczne jest pisanie małą literą. Taką konstrukcję pisowni widzimy w przypadku nazw urzędów - jeśli bez nazwy konkretnej gminy to małą literą, jeśli zaś konkretny urząd z nazwą gminy to wielką.
Nie zagłębiałem się w sytuację prawną jednostek samorządu terytorialnego innego szczebla, tj. powiatów czy województw, ale przypuszczam, że może tu być podobna sytuacja jak z gminami, i że one również posiadają osobowość prawną. Pisanie więc o nich w kontekście konkretnego podmiotu prawnego, a nie w kontekście ich obszaru, powinno odbywać się wielką literą, tj. Powiat Włodawski czy Województwo Lubelskie.
Mając tego rodzaju wątpliwości chciałbym zaproponować zajęcie się tym zagadnieniem.
Z poważaniem
Mariusz Jachimczuk
Sekretarz Gminy Wola Uhruska
Instrukcja obsługi tokarki
Dzień dobry,
czy tłumacząc na język polski instrukcję obsługi tokarki, mogę się posłużyć niepoprawną formą „2. Wciśnij 1-szy przycisk” ze względów praktycznych, czyli dlatego, że zapis „2. Wciśnij 1. Przycisk” byłby przez większość użytkowników niezrozumiały (o możliwości uszkodzenia maszyny nie mówiąc)? Chodzi o przypadek, gdy w tabelce z opisem funkcji brakuje miejsca na napisanie niebudzącego wątpliwości wyrazu „pierwszy”.
Z poważaniem
Stefan Malarski
Restauracja „Jagnię na Winie”
"jagnię na winie" czy "jagnie na winie" to ma być nazwa i szyld na budynku naszej restauracji. Która wersja jest prawidłowa ?
Pozdrawiam Jan
salmonelloza
Witam,
jak poprawnie powinno się pisać nazwę choroby wywołanej przez bakterie pałeczki Salmonella, wg wielu źródeł najstarszych ale i obecnych nazwa ta brzmi SALMONELOZA pisane przez jedno L, natomiast często spotyka się również pisownię SALMONELLOZA pisane przez dwa L (identycznie jak nazwa łacińska bakterii wg nomenklatury mikrobiologicznej).
Która forma jest zatem właściwa. A może obie formy można stosować?
Drogi Użytkowniku AdBlocka,
wiemy, jak cenny jest Twój czas – zajmiemy Ci tylko chwilę.
Czy dasz nam szansę, abyśmy mogli dalej tworzyć źródło Twojej sprawdzonej, darmowej wiedzy, z której właśnie chcesz skorzystać? Bez wpływu z reklam będzie to po prostu niemożliwe. Dlatego prosimy – dodaj naszą domenę, jako wyjątek lub skorzystaj z instrukcji i odblokuj wyświetlanie reklam na naszych serwisach.
Dziękujemy!
Redakcja serwisów PWN
Wydawnictwa Naukowego PWN
