Chciałabym dowiedzieć się jaka jest i czy jest różnica między „należy się” a „przysługuje”. Nurtuje mnie czy jeśli mówimy np. o sytuacji, w której pracownik przepracował rok i posiada on prawo do urlopu, możemy powiedzieć, że urlop „mu się należy” czy „przysługuje”? Czy w tym kontekście słowa mają takie samo znaczenie? Czy każde z nich możemy zastosować według upodobania, czy któreś jest preferowane i dlaczego?

Droga Poradnio,

mam pytanie odnośnie zwrotu "[nie] da się". Jaka jest jego historia? Czy jest on powiązany z językiem rosyjskim? Czy zwrot ten jest sam w sobie poprawny i rekomendowany do użytku? Ja zawsze preferuję "[nie] można" nad "[nie] da się".

Z uszanowaniem,

ES

W Hiszpanii są stadiony Estadio Santiago Bernabéu i Coliseum Alfonso Pérez, nazwane po wielkich graczach. Komentatorzy mówią, że mecz rozgrywany jest na Santiago Bernabéu, Alfonso Pérez. Czy jest to poprawne? Nie powiedzielibyśmy odnośnie do Legii Warszawa, że mecz rozgrywany jest na Józef Piłsudski ani na Józefie Piłsudskim, tylko na stadionie Józefa Piłsudskiego. Więc chyba powinni mówić: na stadionie Santiaga Bernabéua (mianownik wymawia się [santjago bernabeu̯]) i Alfonsa Péreza, czy tak?

Często w mowie potocznej Polacy używają formy na kierunku niedotyczącym kierunku studiów, np. sprawdziłem oferty wczasów na tym kierunku. Podobnie na stronach agentów turystycznych: sprawdź oferty na najpopularniejszych kierunkach czy zobacz oferty na kierunkach egzotycznych. Czy w takiej formie na kierunku jest użyte poprawnie? Szczerze mówiąc, dla mnie brzmi to zupełnie nie po polsku.

Dzień dobry,

mam pytanie o frazę: ludzie się ze sobą trzymają. Czy jest poprawna, czy można jej używać bez obawy, że jest zbyt kolokwialna?

Będę wdzięczna za odpowiedź.

Pozdrawiam 

Ewa Pągowska

Witam.

Od jakiegoś czasu mam nawyk odpowiadania w sposób potwierdzający, używając zwrotu  Proste że tak. Już kilku nauczycieli, podłapując, że już któryś raz używam tego zwrotu, zwrócili mi uwagę, że nie powinienem odpowiadać tak nauczycielowi, że to nieuprzejme i że nie wypada. Osobiście, nie wydaje mi się to zwrotem potocznym, oraz nie czuje w takiej odpowiedzi większego lekceważenia niż przy zwykłym tak. Czy nauczyciele mają rację? Czy jest to język potoczny? Pozdrawiam.

Szanowni Państwo,

czy wrażenie mówiąc kolokwialnie jest błędem stylistycznym i akceptowane jest jedynie w mowie potocznej? (Pisać się natomiast powinno  mówiąc potocznie?)

Z góry dziękuję za odpowiedź

Witam,

chciałabym zapytać dlaczego słowo tandeta ma oznaczenie jako słowo pogardliwe? A słowo  szajs  czy  chłam już tego oznaczenia w słowniku nie ma?

Z góry dziękuję za odpowiedź

Szanowni państwo,

Proszę o poradę, w jaki sposób poprawnie zapisać w piśmie urzędowym odpowiedź, używając zwrotu zawierającego datę. Czy poprawne jest użycie sformułowania:  od dnia 1 października 2021 r., czy raczej należy zapisać  od 1 października 2021 r.? Czy należy napisać:  w związku z pismem z dnia 1 października,  czy  w związku z pismem z 1 października? Czy użycie słowa  dnia w tym miejscu nie jest masłem maślanym?

Z poważaniem

Agnieszka Kowal

Dzień dobry!

Mam pytanie dotyczące kwalifikacji słów: jehowa vs jehowita. Czy któraś z tych form uważana jest za obraźliwą, wulgarną itp. (Nie chodzi mi o to, czy Świadkowie Jehowi czują się urażeni taką formą, lecz czy jest ona poprawna).

Będę wdzięczna za wskazówki!

Z pozdrowieniami

Anna P.

Dzień dobry, czy jako kobieta, po ukończeniu szkoły podyplomowej na kierunku JOGA I RELAKSACJA (WARSZAWSKI AWF), powinnam się tytułować jako CERTYFIKOWANY INSTRUKTOR czy CERTYFIKOWANA INSTRUKTORKA?

Będę wdzięczna za informacje.

dziekuje :)

Witam.

Mam mały kłopot ze słowem "TYCHŻE". Czy możliwe jest użycie tego wyrazu na końcu zdania bez ponownego użycia podmiotu?

Np. "Osoba wykonująca dwa zadania jest świadoma różnic w tychże."

czy raczej powinno się powiedzieć

"Osoba wykonująca dwa zadania jest świadoma różnic w tych/tychże zadaniach."

Dziękuję i pozdrawiam :)

Czy poprawne jest określenie czyjegoś wzrostu potocznie jako "między metr sześćdziesiąt a metr sześćdziesiąt pięć" (centymetry pozostają w domyśle)? Wydaje się, że należałoby zastosować tutaj narzędnik, jednak "między metrem sześćdziesięcioma a metrem sześćdziesięcioma pięcioma" brzmi niezręcznie bez dodania na końcu jednostki, natomiast "między metrem sześćdziesiąt a metrem sześćdziesiąt pięć" jest niekonsekwentne.

Będę bardzo wdzięczna za wyjaśnienie, jak najlepiej postąpić w tej sytuacji.

Uprzejmie proszę o skomentowanie powszechnego w literaturze fantasy użycia słowa "jegomość" w liczbie mnogiej. Byłem przekonany, że liczbą mnogą od tego słowa są "ichmości". Niestety w słowniku znalazłem obie wersje oraz zasady deklinacji "jegomościa" także w liczbie mnogiej.

Wydawało mi się dotąd, że "jegomość" jest skrótem od "jego miłość". Stąd jeśli dwaj królowie siedzą na tronie to "ich miłości" siedzą. Kto zatem siedzi na tronie? Ichmości, ichmościowie czy jednak jegomoście?

Czy uzasadniony jest taki szyk: „z szaleńczą niemal odwagą wyszedł na pokład; muszą odbywać długie bardzo wędrówki; o pół mili zaledwie dojrzał stado karibu; sięgając łbem o 9 przeszło stóp” zamiast: „z niemal szaleńczą odwagą; bardzo długie wędrówki; zaledwie o pół mili; przeszło o 9 stóp”. Zdania te pochodzą z książek Centkiewiczów i Curwooda, ale ostatnio i w gazecie natrafiłem na coś takiego: „wiadomo, że od Kaczyńskiego tylko zależy, kto...” (zamiast „że tylko od Kaczyńskiego zależy”).

Szanowni Państwo,

mamy w redakcji problem z odmianą słowa "e-mail / mail". Co jest zasadą, a co mową potoczną dla tego wyrazu : czy M=B (jak dla męskich nieżywotnych, do której wyraz należy) czy też D=B (jak dla m. żywotnych).

Wielki słownik ortograficzny PWN podaje:

mail -la, B.= D. a. M., -lem; -le, -li a. -lów; zob. e-mail czyli jak dla żywotnych. Pogubiłam się, proszę o wyjaśnienie.

Z poważaniem,

Lidia Zakrzewska

Dzień dobry,

chciałabym zapytać, czym różnią się znaczeniowo takie określenia jak: introwersja i introwertyzm? Czy któreś z nich zarezerwowane jest dla danej dziedziny naukowej lub być może jedno z nich zawiera w sobie również drugie, będąc bardziej ogólnym?

Dziękuję za odpowiedź,

Justyna

Dzień dobry!

Czy sformułowanie:  Moim argumentem jest, że gdy kultywujemy narodowe tradycje..., użyte w przemówieniu, jest niepoprawne stylistycznie?

Z góry dziękuję za odpowiedź

Szanowna poradnio,

Chciałbym spytać o poprawność zwrotów "przy kursie x" oraz "po kursie x" w odniesieniu do zakładów bukmacherskich itp. gier losowych. Czytając dyskusję na wielu grupach bukmacherskich często spotykam się ze zwrotem "Typuję zwycięstwo y po kursie x" i zastanawiam się czy ta forma jest w ogóle poprawna, czy nie powinno się pisać "Typuję zwycięstwo y przy kursie x".

Z góry dziękuję za odpowiedź.

Mieszkańcy Zambrowa zawarli w 2019 roku 103 małżeństwa, co odpowiada 4,7 małżeństwom na 1000 mieszkańców. W tym samym okresie odnotowano 1,5 rozwodów przypadających na 1000 mieszkańców. Czy można zostawić tak sformułowane zapisy ułamkowe w połączeniu z rzeczownikami? 4,7 małżeństwom, 1,5 rozwodów... Jest to fragment Strategii rozwoju miasta, tekst urzędowy, nie literacki, ale takie sformułowania mnie rażą. Będę wdzięczna za pomoc w rozwianiu moich wątpliwości. 

 Jolanta Chrostowska-Sufa