styl

  • Zaimki gdzie i dokąd

    4.03.2024
    4.03.2024

    Dobry wieczór. Zauważyłem, że wielu Polaków, może nawet większość, unika jak ognia słowa gdzie, a zamiast niego mówi dokąd. Wiem, że obie formy są poprawne, ale dla mnie dokąd ma charakter książkowy, oficjalny. Tymczasem słyszę w filmie rozmowę, w której bohaterowie rozmawiają językiem potocznym i zamiast powiedzieć gdzie idziesz, mówią dokąd. Brzmi to nienaturalnie, sztucznie, a jest to wręcz nagminne. Wydaje mi się, że bierze się to stąd, że kiedyś mówiono, że używanie słowa gdzie jest niepoprawne i powinno się mówić dokąd. Co Państwo na to? Z uszanowaniem stały czytelnik

  • „Ponadosobowe” użycie form 2. os. l.poj.

    24.02.2024
    24.02.2024

    Dzień dobry, chciałam się zapytać, czy można używać drugiej osoby liczby pojedynczej w opowiadaniu o ogólnych zagadnieniach? Przykład: powiedziałam koleżance, że nie mogę się doczekać, kiedy zmienię kolor paznokci. Na co ona mi odpowiedziała: „Czasami tak jest z kolorami, że nie czujesz się w nich dobrze. To trochę jak z ubraniami, niektórych kolorów nie nosisz, bo wiesz, że nie wyglądają dobrze na tobie”. Koleżanka użyła drugiej osoby liczby pojedynczej. Jej wypowiedź nie dotyczyła dokładnie mojej osoby. Nie miała na myśli, że to ja na pewno wyglądam źle w danym kolorze, tylko chodziło jej o poszczególny przypadek, że tak się czasem zdarza. Czy to forma poprawna w mówieniu o ogóle?

  • Formy liczebnika dwa

    2.02.2024
    2.02.2024

    Szanowni Państwo, odnoszę wrażenie, że częściej spotkać można w różnych publikacjach liczebnik dwu niż dwóch (dopełniacz) i dwu niż dwom lub dwóm (celownik). Czyżby dwu był „lepszy” stylistycznie? Przyznam się od razu, że od zawsze mówię i piszę dwóch i dwóm, choć mam wrażenie, że akurat one są najbardziej unikane. Mnie natomiast wydają się naturalniejsze w codziennej komunikacji i w piśmie. Jak Państwo to widzą? Z uszanowaniem, Mirek.

  • Formy symetryczne płciowo

    19.01.2024
    19.01.2024

    Dzień dobry,

    trapi mnie pewna wątpliwość językowa ( i jednocześnie poprawnościowa). Mianowicie, czy z punktu widzenia językowego jest sens używać dwu form rodzajowych w liczbie mnogiej, np. artyści i artystki, przedsiębiorcy i przedsiębiorczynie... itp.? Czy rodzaj męskoosobowy nie zakłada z automatu, że zawiera w sobie obie płcie, np. chłopcy i dziewczynki BYLI (męskoosobowy), a nie chłopcy i dziewczynki BYLI i BYŁY .

    Błagam o odpowiedź, bo strasznie mnie męczy ta sprawa.

    Pozdrawiam serdecznie.

    Ania Kwaśnik

  • zaciążyć

    13.01.2024
    13.01.2024

    Czy (w dialogu w książce) można napisać zaciążyć z znaczeniu 'zajść w ciążę'?

  • Przyimek koło oraz przysłówki mile – miło

    11.01.2024
    11.01.2024

    Witam, czy można powiedzieć, że coś odbędzie się koło godziny 13, czy jedyną poprawną formą jest około. I drugie pytanie, czy można powiedzieć, że coś jest miło widziane, czy tylko mile widziane?

    Pozdrawiam

  • Forma rzeczownika król w nazwie orszaku

    4.01.2024
    4.01.2024

    Dzień dobry,

    jeśli piszemy o corocznej tradycji z okazji święta Trzech Króli, to powinniśmy ją zapisywać jedynie w takiej formie: orszak trzech królów? Te nazwy pojawiają się często gdzieś blisko siebie, więc to używanie raz „króli”, a obok „królów” może budzić wątpliwości.

    Pozdrawiam

    Agnieszka

  • Jak mówić o Kalim, bohaterze W pustyni i w puszczy?

    31.12.2023
    31.12.2023

    Prosimy o wyjaśnienie kwestii:

    czy właściwe jest użycie słowa „Murzyn” , (dla nazwania Kalego) i „murzyńskie” (dla określenia zwyczajów i wierzeń) podczas omawiania lektury „W pustyni i w puszczy”?

    Z góry dziękujemy za odpowiedź

    uczniowie klasy szóstej SP1 Niechobrz

  • akolita

    25.12.2023
    25.12.2023

    Czy słowa akolici można użyć również w kontekście negatywnym?

  • Tzw. język antyseksistowski

    24.12.2023
    24.12.2023

    Dzień dobry,

    w oryginalnym, anglojęzycznym tekście przepisów sportowych można zaobserwować częste zapisy he/she w odniesieniu do graczy. Czy w polskim tłumaczeniu powinniśmy również pisać o zawodniku/zawodniczce, czy zdecydować się wyłącznie na rodzaj męski?

    Z góry dziękuję i pozdrawiam

    Maciej

  • Formuła powitalna w aplikacji internetowej

    6.12.2023
    6.12.2023

    Poradnio,

    w kontakcie z klientami aplikacje internetowe często zwracają się do użytkownika używając angielskiej konstrukcji: Hi. Jak w tej sytuacji powinien wyglądać odpowiednik takiego powitania w języku polskim?

    Witaj, Imię i Nazwisko;

    Cześć, Imię i Nazwisko;

    Dzień dobry, Imię i nazwisko?

    Szczerze mówiąc, żadna z form mnie do końca nie przekonuje. Trudno coś wybrać żeby jednocześnie nie urazić użytkownika i nie być za bardzo poważnym. Z góry bardzo dziękuję za odpowiedź.

  • Praca szuka człowieka

    30.11.2023
    30.11.2023

    Dzień dobry! Czy poprawne jest zdanie z ogłoszenia: Praca szuka człowieka. Brzmi trochę dziwnie i nielogicznie, bo przecież to człowiek szuka pracy? Dziękuję i pozdrawiam.

    Irena

  • Brioszki z olejem i cukrem kokosowym

    23.11.2023
    23.11.2023

    Brioszki z olejem i cukrem kokosowym — czy z tego sformułowania jednoznacznie wynika, że i olej, i cukier są z kokosa? Czy trzeba powtórzyć (z olejem kokosowym i cukrem kokosowym)?

    Z góry dziękuję

    D.

  • rzeczułka

    11.11.2023
    11.11.2023

    Dzień dobry,

    w sztuce I.Witkiewicza „Szewcy” użyto słowa „rzeczułki” w objaśnieniu, w notatce na dole - w znaczeniu zdrobnienia od rzeczy. W słownikach internetowych znajduję jedynie powiązanie tego wyrazu z wyrazem „rzeka”. Czy zatem poprawne jest wciąż stosowanie na co dzień słowa „rzeczułki” w znaczeniu zdrobnienia od rzeczy? A może to już archaizm? Bardzo mi się to słowo podoba i mam ochotę je popularyzować. Proszę uprzejmie o odpowiedź.

    Z poważaniem

    Anna

  • Elipsa kontekstowa

    2.11.2023
    2.11.2023

    Czy poprawne są zdania: „Studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim i Warszawskim” oraz „Ten gatunek ryby występuje w Morzu Czarnym i Azowskim”? Pytam o to, bo niektórzy twierdzą, że w takich przypadkach należy użyć liczby mnogiej: „Studiował na uniwersytetach Jagiellońskim i Warszawskim” oraz „Ten gatunek ryby występuje w morzach Czarnym i Azowskim”.

  • Singularis pro plurari

    30.10.2023
    30.10.2023

    Czy w poniższym zdaniu ścierka musi być w liczbie mnogiej:

    Wyłóż dwie miski ścierkami i oprósz je mąką?

    Z kuchennymi pozdrowieniami

    D.

  • Spójniki: i, oraz

    27.10.2023
    27.10.2023

    Jaka jest różnica w stosowaniu spójników i i oraz? A może są równoważne? Intuicja podpowiada mi, że nie.

    Ewa B.

  • Prośba o…

    12.10.2023
    12.10.2023

    Prośba o…

    Mam pytanie do Pani Profesor Kłosińskiej, bezpośrednio nawiązujące do odpowiedzi z dzisiejszego newslettera z Poradni Językowej.

    Gdyby wyrażenie „Prośba o analizę dokumentów” pojawiło się w nagłówku e-maila, to również oceniałaby je Pani jako niewłaściwe?

    Dwa przykłady e-maila poniżej.

    Temat: Prośba o analizę dokumentów

    Treść A: Dzień dobry, uprzejmie proszę o przeanalizowanie dokumentów i przesłanie swojej opinii. (…)

    Treść B: Cześć, rzuć na to okiem i daj znać, co sądzisz. (...)

  • influencer

    7.10.2023
    7.10.2023

    Czy influencer to mowa potoczna czy już prawie standardowy polski?

  • swara, swar, swary

    1.10.2023
    1.10.2023

    Dzień dobry,

    pytanie dotyczy wyrazu „swary”, który dzisiaj w słownikach odnotowywany jest tylko w formie liczby mnogiej. W Słowniku języka polskiego pod redakcją W. Doroszewskiego wyraz ten notowany był jeszcze w formie liczby pojedynczej: „swara”. Czy możemy twierdzić, że współcześnie forma liczby pojedynczej wyszła z użycia (i czy jej użycie w tekście będzie błędem)?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego