W tym miejscu dowiesz się wszystkiego o polskich związkach frazeologicznych: skąd się wzięły, co znaczą, jaką mają postać, czy można je odmieniać lub w jakich kontekstach mogą być użyte.
frazeologia
-
Skrzydlate słowa
13.03.202313.03.2023Ciekawi mnie to od dłuższego czasu – skąd się wzięło powiedzenie „Nie idź(cie) tą drogą”?
Oczywiście wiem, że jest to słynna wypowiedź Kwaśniewskiego. Ale czy to powiedzenie jest jego własnym wynalazkiem, to on je wymyślił i ukuł, a inni tylko od niego je przejęli? Czy też może powiedzenie to funkcjonowało już przed nim, a on je tylko spopularyzował (i dorzucił do niego psa Sabę?)
-
z jednej strony..., z drugiej strony...
7.03.202323.02.2023Czy zwrot „z drugiej strony” może być używany w języku oficjalnym (np. w pracy dyplomowej)?
Spotkałam się również ze stwierdzeniem, że wyrażenie to jest zapożyczeniem z angielskiego "on the other hand" – ciekawi mnie, czy tak faktycznie jest.
-
wybór
27.02.202327.02.2023Czy można „podjąć wybór"? Wiadomo, że można „podjąć decyzję", ale czy wybór?
-
grono pedagogiczne
22.02.202322.02.2023Szanowni Państwo,
jestem nauczycielką. Zastanawiam się, czy wyrażenie "grono pedagogiczne" (powszechnie używane w szkole) jest poprawne. Mamy "grono przyjaciół, znajomych", czy zatem nie byłoby lepiej: grono pedagogów? Razi mnie też zwracanie się do nauczycieli np. w przemówieniach: "Szanowne grono pedagogiczne!". Czy "grono" jest szanowne? Proszę o rozwianie moich wątpliwości.
Z poważaniem
Alina Łoboda
-
znoszenie trudności
19.02.202319.02.2023Czy związek wyrazowy: „znoszenie trudności” jest prawidłowy
-
zakole
7.02.20237.02.2023Szanowna Redakcjo,
proszę o rozwianie moich wątpliwości, czy terminu zakole możemy używać w odniesieniu do zatoki, czy tylko w odniesieniu do rzeki.
-
wejść – wchodzić do uzbrojenia
25.01.202325.01.2023Jak jest poprawnie, np. dany rodzaj broni "wchodzi do uzbrojenia", czy też "wchodzi na uzbrojenie".
-
Schemat składniowy czasownika emancypować się
25.01.202325.01.2023Szanowni Państwo,
jak jest poprawnie: emancypacja z czegoś czy spod czegoś, a może od czegoś? Wyemancypować się z czegoś, spod czegoś czy od czegoś? Na przykład: „Człowiek ten wreszcie poczuł się wyemancypowany z?/spod?/od? wszelkich krępujących go więzi rodzinnych, mógł ze spokojem wyruszyć w świat”. Oczywiście można napisać „uwolniony”, „niezależny”, „wyswobodzony” itp., ale zależy mi na użyciu tego właśnie słowa.
Z wyrazami szacunku
-
dopełniacz i/lub biernik
14.01.202330.07.2021Szanowni Państwo,
W pracy zaliczeniowej użyłam zdania „Można łatwo zauważyć, że rodzina nie zawsze jest w stanie zapewnić odpowiedniego wsparcia dydaktycznego, emocjonalnego i społecznego.”
Natomiast mój chłopak twierdzi, że zdanie powinno wyglądać „Można łatwo zauważyć, że rodzina nie zawsze jest w stanie zapewnić odpowiednie wsparcie dydaktyczne, emocjonalne i społeczne.”
Uprzejmie proszę o wyjaśnienie, które zdanie jest poprawne lub może oba są w porządku :)
Dziękuję,
Karolina
-
często-gęsto13.01.20234.01.2008Nieomalże powszechnie słyszę często-gęsto zamiast zwykłego często. Skąd się to wzięło?
PS. Dla Pana Jerzego Bralczyka w związku z hasłem w 444 zdaniach polskich. „W życiu jak w pokerze jest zasada karta – stół” – zasada, która obowiązuje we wszystkich chyba grach karcianych i oznacza niedopuszczalność cofnięcia zagrania. Jeśli kartę położyliśmy, dotknęła ona stołu, nie można już tego ruchu cofnąć. -
Niejasne zdanie
7.01.20233.01.2023Chciałbym się dowiedzieć co jest nie tak w konstrukcji zdania: „Według mnie sęk tkwi w Cirilli Fionie Elen Riannon, ale nie tej prawdziwej tylko fałszywej, jeżeli uznamy wydarzenia w w3 za kanoniczne, to pierwszą polityczną sprawą która rzuca nam się w oczy, jest to, że de facto ta wielka konspiracja dzięki której mógł zostać zawarty pokój w Cintrze, a Emhyr zyskał prawa do ziem za górami Amell, jest fakt że wszyscy znają prawdę”.
-
Wzięli i zamknęli
29.12.202229.12.2022Szanowna Poradnio,
jaką funkcję pełni słowo wzięli w zdaniach typu „Wzięli zamknęli mi mój ulubiony klub” (tekst piosenki "Kwiatu Jabłoni"). Słowo wzięli jest tu bardziej wzmocnieniem słowa zamknęli niż czasownikiem, ale nie spotkałem się w słownikach ze sformułowaniem, że słowo wziąć może nie być czasownikiem?
Z poważaniem
-
delikatny rozum
14.12.202214.12.2022W przekładzie „Przygód dobrego wojaka Szwejka” autorstwa P. Hulki-Laskowskiego słowa „Elsalébn, vojáci hloupí a tvůj Náthan moc chytrý”, przetłumaczono jako „Elsaleben, żołnierze głupie chamy, ale twój Natan ma delikatny rozum”. Nowe tłumaczenie A. Kroha ma w tym miejscu „Elsalebn, żołnierze głupi, a twój Natan bardzo sprytny”. Kroh przetłumaczył ten fragment w sposób chyba dosłowny. Czy istnieje lub istniał w języku polskim frazeologizm „delikatny rozum” na określenie sprytu lub przebiegłości?
-
Łączliwość leksykalno-semantyczna
27.10.202227.10.2022Pracując nad własnym tekstem, użyłam następującego wyrażenia: "jej płuca zaległa niebezpieczna duszność".
Ktoś zwrócił mi uwagę, że jest ono błędne. Czy rzeczywiście nie można tak powiedzieć?
Pozdrawiam,
D.L.
-
poselstwo
24.10.202224.10.2022Dzień dobry,
w języku angielskim występuje słowo the Message, które można tłumaczyć m.in. jako «wiadomość, przesłanie, poselstwo». W kontekście historycznym, chciałbym przetłumaczyć na „poselstwo”. Słowo „poselstwo” wydaje się być archaizmem. Czy w języku polskim można zastosować zwrot „przekazano poselstwo” w sensie np. władca państwa, król wysłał list (z pewną treścią) dyplomatyczny do innego władcy? Wydaje mi się, że tak, ale poproszę o opinię i podanie źródła z literatury.
Pozdrawiam
Daniel M
-
właśnie, jasne, oczywiście, pewnie (,) że…
12.10.202212.10.2022Byłam zainteresowana zwrotami niejako utartymi, które nie są zdaniami podrzędnymi: Właśnie że tak/nie; Jasne że tak/nie; Oczywiście/Pewnie że tak/nie. Znalazłam kilka porad: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Wlasnie-ze;16931; https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/Przecinek-przed-ze;16504.html, odpowiedzi wydają się sprzeczne. Intuicyjnie nie postawiłabym przecinka w podanych powyżej zwrotach, natomiast postawiłabym go, jeśli po Jasne/Oczywiście/Właśnie itp. następuje zdanie podrzędne. Proszę o poradę
-
poczucie winy
11.10.202211.10.2022Dzień dobry!
Jaka jest poprawna kolokacja (czasownik) ze zwrotem „poczucie winy” w znaczeniu odwrotnym niż „wywołać poczucie winy”, „usunąć, zwolnić z...”? Tłumaczę tekst o „dekulpabizacji” (fr.) i omawianie terminu za każdym razem jest wybitnie niewygodne.
Z pozdrowieniami
D.
-
konferencja jubileuszowa
11.10.202211.10.2022Czy jest właściwe określenie: konferencja jubileuszowa z okazji 100-lecia...,
czy nie powinno być raczej: konferencja z okazji jubileuszu 100-lecia..., bo sama konferencja sama w sobie nie jest jubileuszowa?
-
podawać w wątpliwość16.09.20224.12.2015Szanowni Państwo,
interesuje mnie poprawna forma popularnego zwrotu. Który czasownik należy stosować w związku frazeologicznym:
podawać w wątpliwość
czy
poddawać w wątpliwość?
Z poważaniem
Czytelnik
-
Skraść serce
27.07.202227.07.2022Przeczytałam ostatnio reklamę, zapowiadającą, że coś skradnie moje serce. Wolałabym je nadal posiadać, a złodziejstwa serc postrzegam jako toporną kalkę z angielskiego. Owszem, coś mnie może ująć za serce albo nawet chwycić za serce, ale skraść? Kradzieże się panoszą również w innych kontekstach, widzę regularnie, że ktoś skradł całą uwagę albo show. Te związki frazeologiczne wydają się również niepoprawne. Proszę o stanowisko.
