frazeologia

W tym miejscu dowiesz się wszystkiego o polskich związkach frazeologicznych: skąd się wzięły, co znaczą, jaką mają postać, czy można je odmieniać lub w jakich kontekstach mogą być użyte.

  • A nuż (widelec)
    13.03.2024
    16.10.2017
    Dlaczego we frazeologizmie a nuż, widelec stawiamy przecinek po nuż?
  • Ani Antoni...

    2.03.2024
    2.03.2024

    Dobry dobry,

    interesuje mnie powiedzenie: „Ani Antoni na morzu wiatru nie dogoni”. Czy wiadomo, o jakim Antonim mowa w tym zdaniu oraz jaki jest kontekst tej wypowiedzi? Tzn. czy jest to ogólne sformułowanie, twierdzące, że niemożliwych rzeczy, nie sposób wykonać, czy może jednak kryje się za nim jakaś głębsza historia? Byłbym wdzięczny za odpowiedź.

    Pozdrawiam i życzę miłego dnia

  • możliwe, że

    16.02.2024
    16.02.2024

    Szanowni Państwo,

    było już zadane podobne pytanie, ale wydaje mi się, że moja sprawa jest trochę inna niż tam. Mianowicie zastanawiam się, czy między „możliwe” a „że” powinien być przecinek?

    Prosiłbym również o stwierdzenie, czy ma w tej sprawie znaczenie, czy to wyrażenie:

    1. znajduje się na początku zdania („Możliwe że dojdzie do rozruchów”), czy nie („Trudno powiedzieć, ale to możliwe że cię okłamała”)

    2. wprowadza zdanie podrzędne („Możliwe że już nigdy jej nie ujrzymy”), czy nie („Możliwe że tak”)

    3. jest poprzedzone kolejnym „że” (Myślę, że to możliwe że ciocia Petunia nas odwiedzi)

    4. albo jest poprzedzone przez „to” („To dość możliwe, że wygra całe zawody”)?

    Pozdrawiam

  • przyjaciel kozy

    11.02.2024
    11.02.2024

    Z kolegą z pracy przypomnieliśmy sobie stare (a przynajmniej wydaje się nam, że stare) powiedzenie „Przyjacielu Mojej Kozy”, które słyszeliśmy od lat, pytając osoby z pracy, wiele innych osób również potwierdziło, że słyszało to powiedzenie, nie wiedząc jednak co ono oznacza. Pamiętam, że tego powiedzenia używali nawet moi rodzice, a po szybkim przejrzeniu przeglądarki znalazłem tylko losowe użycia tego przysłowia bez większego kontekstu. Czy istnieje jakaś definicja tego powiedzenia? Czy jest to powiedzenie bez żadnej definicji które jakoś znalazło się w obiegu w pewnym momencie. Z góry dziękuję za odpowiedź.

  • biskup Rzymu

    10.02.2024
    10.02.2024

    Szanowni Państwo, chciałbym się dowiedzieć, dlaczego świętego Piotra nazywa się zaledwie biskupem Rzymu, a nie arcybiskupem czy kardynałem? Z uszanowaniem stały czytelnik Poradni

  • Tajemniczy frazeologizm/idiom?

    8.02.2024
    8.02.2024

    Nazywam się Svitlana, jestem obcokrajowcem, lecz bardzo fascynuje mnie język polski.Pytanie dotyczy wyrazu frazeologicznego, a może to idiom (?), zatem co właściwie oznacza wyraz — w dobrej pralni nie krochmali się chusteczek?

    Możliwe, że częściowa pisownia tego wyrazu jest niepoprawna, ale nie znalazłam żadnej wzmianki o tym wyrazie oprócz audio książki Agaty Christie "Zabójstwo Rogera Acroyda". Będę wdzięczna za wszelkie wskazówki.


    Z wyrazami szacunku czytelniczka Poradni językowej.

  • Jak to z wrażeniami było?

    4.02.2024
    4.02.2024

    Szanowni Państwo!

    Zwracam się z pytaniem dotyczące używania wyrazu wrażenie.

    Jak poprawnie powiedzieć:

    - U mnie pozostały przyjemne wrażenia czy

    - Miałam przyjemne wrażenia?


    Będę wdzięczna za odpowiedź.


    Z wyrazami szacunku

    Julia.

  • jechać w dwa samochody

    24.01.2024
    24.01.2024

    Szanowni Państwo!

    Czy wyrażenia ,,jechać w dwa samochody,, i ,, jechać w dwa wozy,, są poprawne. Czy tylko ,,jechać dwoma samochodami,, i ,, jechać dwoma wozami,, jest prawidłowe?

    Z poważaniem

  • Określanie temperatury w prognozach pogody

    22.01.2024
    22.01.2024

    Czy poprawna jest forma "5 stopni na plusie, 2 stopnie na minusie", która tak bardzo rozpanoszyła się w mediach?

  • niczego sobie

    15.01.2024
    15.01.2024

    Skąd wziął się zwrot „niczego sobie”?

    Przykład użycia: Kiedy mi o nim opowiadałaś, wyobrażałam sobie paskudnego brzydala, ale jest niczego sobie!

    Czy jest on skróceniem jakiegoś dłuższego wyrażenia? Czy jest on powiązany z konstrukcją „nic sobie z czegoś nie robić”?

  • klin

    14.01.2024
    14.01.2024

    Dzień dobry, ciekawi mnie etymologia wyrażenia „klin”/"„walić klina”, tj. spożycia z rana alkoholu, żeby zredukować objawy kaca. Kiedy to określenie pojawiło się w mowie potocznej i skąd skojarzenie klina z rzeczoną czynnością? Serdecznie pozdrawiam

  • Eponimy

    12.01.2024
    12.01.2024

    Chciałbym spytać o istotę eponimów. Wiadomo mi, że nazwy własne po przeistoczeniu się w wyrazy pospolite, którymi są eponimy, zapisujemy z zasady małą literą. Dlaczego jednak W. Kopaliński w swoim „Słowniku eponimów”, oprócz klasycznych wyrazów odimiennych, takich jak judasz, adidasy czy lolitka zamieszcza także wyrażenia typu pójść do Canossy, przekroczyć Rubikon albo stary praojciec Adam, które przecież zawierają nazwy własne pisane dużą literą? Czy eponimem na pewno jest także kompleks Edypa?

  • Dwa dylematy językowe

    1.01.2024
    1.01.2024

    Szanowna Redakcjo,

    czy wyrażenia znajdujące się w powszechnym użyciu: „traktować kogoś z wyrozumieniem” oraz „traktować kogoś z wyrozumiałością” znaczą to samo?

    Jeśli mogę wtrącić mój drugi językowy dylemat: stosujemy zwrot„nie rozumiem pytania” ale dodając partykułę z przysłówkiem „nie bardzo” zmieniamy przypadek rzeczownika na „nie bardzo rozumiem pytanie”. Czy jest to poprawne?

    Z wyrazami szacunku

    Maciej

  • sofa i krem

    26.12.2023
    26.12.2023

    Szanowni Państwo,

    sofa z funkcją spania – bardzo częsty zwrot w sklepach meblowych. Moim zdaniem sugeruje, że to sofa śpi. Czy to kalka z angielskiego, niemieckiego? Dawniej sofa mogła być rozkładana. Czy powinniśmy tolerować takie zwroty, podobnie jak „krem dedykowany dla/do skóry suchej”, którego chyba nie da się już pokonać?

    Z pozdrowieniami

    HP

  • Naturalna metaforyczność języka

    21.12.2023
    21.12.2023

    Szanowni Państwo,

    zastanawiam się, czy opisując działania podejmowane przez podmioty prawne (firmy, spółki, urzędy) prawidłowe jest stosowanie czasowników takich jak „pragnie”, „wręcza”, „może”. Spotkałem się z poglądem, że są one właściwe wyłącznie dla ludzi (spółka nie ma rąk, więc nie może nic wręczać).

    Przykładowo:

    Apple Inc. pragnie wyjaśnić, że...

    Spółka wręcza pismo...

    Urząd może zebrać informacje...

    Firma myśli, iż...


    Pozdrawiam

    Tomasz P.

  • oporny na coś

    15.12.2023
    15.12.2023

    Proszę o konsultację odnośnie poniższego zdania z przymiotnikiem oporny:


    „Wariant Arcturus ma być bardziej zakaźny niż jego poprzednicy. Może być także oporny na odporność nabytą dzięki szczepieniom lub przebytym w przeszłości infekcjom.”


    Wirus oporny na odporność – wydaje mi się być błędem zarówno logicznym oraz złego użycia znaczenia słowa oporny. Proszę o pomoc.

  • daleka/ długa droga

    6.12.2023
    6.12.2023

    Dzień dobry, zastanawiam się czy użycie przymiotnika „daleka” w wyrażeniu „daleka droga do siebie” jest poprawne? Czy raczej długa droga niż daleka?

  • A można było prościej

    3.12.2023
    3.12.2023

    Witam chciałem zapytać o poprawność zwrotu "wspierające przyjaźnie" jak w poniższym zdaniu:

    ...posiadanie wzajemnie wspierających przyjaźni było istotne.

    Czy nie powinno być wspierających się przyjaźni skoro chodzi o wzajemność albo pominięcie zaimka dookreślające jest ok

    Pozdrawiam

  • niż, a nie jak

    2.12.2023
    2.12.2023

    Nurtuje mnie kwestia używania, często spotykanego, „jak”w zastępstwie spójnika „niż”. Mam tu na myśli „lepszy jak poprzedni” w znaczeniu „lepszy niż poprzedni”. Czy jest to kwestia regionalizmu? Może to jakaś forma archaiczna. Bardzo proszę o wyjaśnienie skąd może się to brać i na ile jest to poprawne, bo niekiedy używanie takiego określenia bywa to mylące.

  • Praca szuka człowieka

    30.11.2023
    30.11.2023

    Dzień dobry! Czy poprawne jest zdanie z ogłoszenia: Praca szuka człowieka. Brzmi trochę dziwnie i nielogicznie, bo przecież to człowiek szuka pracy? Dziękuję i pozdrawiam.

    Irena

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego