W tym miejscu dowiesz się wszystkiego o polskich związkach frazeologicznych: skąd się wzięły, co znaczą, jaką mają postać, czy można je odmieniać lub w jakich kontekstach mogą być użyte.
frazeologia
-
Kalka składniowo-frazeologiczna z angielszczyzny
29.09.202329.09.2023Dzień dobry,
ostatnio coraz częściej słyszę zdania z przyimkiem „o” sformułowane w sposób, który bardziej przypomina mi język angielski niż język polski. Przykładem może być sytuacja, w której ktoś personalnie odbiera coś, co w ogóle go nie dotyczy i jakaś inna osoba mówi „To nie jest o tobie” ("This is not about you"), tj. „Tu nie chodzi o ciebie”. To pierwsze zdanie wydaje mi się bardzo dziwne. Czy jest poprawne i czy ta konstrukcja istnieje w języku polskim od dawna?
-
skutecznie uniemożliwić
29.09.202329.09.2023Czy wyrażenie „skutecznie uniemożliwić” jest poprawne?
-
zaprosić w podróż (?)
28.09.202328.09.2023Szanowna Poradnio!
Czy można kogoś zaprosić w podróż? Czy jest to niepoprawne wyrażenie?
Pozdrawiam
Mira
-
stanąć/stać na podium
29.06.202329.06.2023Czy wyrażenie „stanąć na najwyższym podium” zawiera elipsę (stopniu podium)?
Z góry dziękuję
D.
-
poukładać sobie coś w głowie
25.06.202325.06.2023Szanowna Poradnio,
czy wyrażenie „poukładać sobie coś w głowie” (chodzi o jakieś przeżycia, wydarzenia, o przemyślenie wszystkiego) jest poprawne? Czy nie jest to np. kalka z angielskiego?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
-
obrastać w piórka19.06.202328.05.2014Witam,
bardzo proszę o wyjaśnienie, co oznacza zwrot obrastać w piórka. Internetowy słownik języka polskiego podaje, iż oznacza to 'bogacić się'. Są jednak też opinie, iż zwrot ten znaczy też 'zdobyć pewność siebie, pychę' czy nawet 'być aroganckim'. Bardzo proszę o odpowiedź.
Pozdrawiam,
Karolina Maj
-
status wyrobu medycznego
16.06.202316.06.2023Szanowni Państwo,
dla mojego klienta z branży e-commerce chcę stworzyć kategorię produktów zawierającą poduszki ortopedyczne. Klient twierdzi, że kategoria powinna nosić nazwę: „Poduszki o statusie medycznym”. Jednak takie sformułowanie wydaje mi się (czy podświadomie?) niepoprawne językowo.
Czy można napisać: „poduszka o statusie medycznym”? A może raczej: „poduszka o statusie WYROBU medycznego”? Czy przedmiot może mieć „status medyczny”?
Z góry dziękuję za pomoc i pozdrawiam
Michał Gawlik
-
Ocena poprawności wypowiedzenia
11.06.202311.06.2023Czy poniższe zdanie jest sformułowane poprawnie:
Od miesięcy debatujesz ze sobą, czy smaczny sen wart jest ryzyka [wystąpienia?] przerażających zaburzeń poznawczych, które pociągają za sobą leki?
-
psychologiczny a psychiczny
10.06.202310.06.2023Mam wrażenie, że przymiotnik „psychologiczny” jest stosowany błędnie w wyrażeniach typu: „mechanizmy psychologiczne” czy „odporność psychologiczna”. Czy nie chodzi tu o mechanizmy i odporność „psychiczną”?
-
jubileusz + czego
10.06.202310.06.2023Dzień dobry, czy forma „uroczystość jubileuszu [tutaj imię i nazwisko danej osoby]”, na przykład „uroczystość jubileuszu Tomka Sawyera”, jest poprawna? Czy Tomek Sawyer może być posiadaczem uroczystości? Czy może w takim wypadku należałoby traktować jego samego jako wydarzenie? A może jednak poprawną wersją jest sformułowanie: „uroczystość jubileuszu [jakiegoś wydarzenia np. urodzin] Tomka Sawyera”?
-
obok rzeki
3.06.20233.06.2023Mam pytanie dotyczące wariantów „nad rzeką” — czy można powiedzieć, że coś dzieje się „obok rzeki”, np. „Festiwal odbędzie się obok rzeki”? Chyba nie ma nic niepoprawnego w tej wersji, ale nadal sprawia wrażenie, że coś jest nie tak.
-
zdatny/nadający się do recyklingu
1.06.20231.06.2023Dzień dobry, chciałbym się zapytać o poprawność sformułowania „przydatny do recyklingu”, które wpadło mi w oko na etykiecie keczupu. Osobiście napisałbym „zdatny do recyklingu”, „przydatny” nie pasuje mi w tym kontekście. Proszę o rozstrzygnięcie kwestii poprawności tego sformułowania.
Dziękuję serdecznie i pozdrawiam.
-
gość nie w porę gorszy (od) Tatarzyna
31.05.202331.05.2023Dzień dobry,
znaczenie przysłowia „gość nie w porę gorszy Tatarzyna" raczej nietrudno odczytać, zastanawia mnie jednak jego składnia. Dlaczego słowo Tatarzyn występuje tam w dopełniaczu (albo bierniku)? Spotkałam się co prawda z formami, w których jest „gorszy od Tatarzyna”, ale wydają się one nowsze i właśnie skonstruowane tak, jakby ten przyimek od miał wyjaśniać jakąś dawną i niezrozumiałą już zależność składniową. (Bo chyba nie chodzi o czasownik gorszyć?)
-
mieć czy posiadać dzieci
30.05.202330.05.2023Dzień dobry,
jak poprawnie powiedzieć: „Mam dzieci” czy „Posiadam dzieci”?
Dziękuję
-
zamknąć się w sposób słyszalny
28.05.202328.05.2023Dzień dobry, ostatnio czytałem w instrukcji obsługi „Zamknąć w sposób słyszalny”. O ile wiem, jest to kalka z niemieckiego hoerbar schliessen. Nie wiem czy takie sformułowanie jest w języku polskim poprawne, czy nie lepiej byłoby powiedzieć: „zamykać do usłyszenia zatrzasku” ltp.?
-
swoista immunoterapia alergenowa, immuno(terapia) alergenowo-swoista
25.05.202325.05.2023Szanowni Państwo,
mam pytanie — jak należy zapisać termin alergenowo/swoista (terapia) - alergenowo swoista czy alergenowoswoista? W piśmiennictwie medycznym przyjęty jest zapis rozłączny (jako zestawienie, a nie jako przymiotnik złożony) — czy to dopuszczalne? Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź.
Z pozdrowieniami,
Anna
-
luka w odpoczynku sennym
12.05.202312.05.2023Czy od słowa sen można utworzyć przymiotnik „snowy”. Piszę o nierównościach we śnie (biedni nie dosypiają, bo np. pracują zmianowo) i, analogicznie do „luki płacowej”, chciałabym utworzyć lukę... No bo przecież nie „senną”?
Będę wdzięczna za rozstrzygnięcie. Pozdrawiam serdecznie
D.
-
na szydełku
10.05.202310.05.2023Dzień dobry,
spotkałam się twierdzeniem, że sformułowanie „robić na szydełku” jest błędne i że powinno się mówić np. „zrobione szydełkiem”. Czy to prawda?
Pozdrawiam
Marta Kisiel
-
za jakiś okres
9.05.20239.05.2023Szanowni Państwo!
Chciałbym spytać, czy poprawna jest forma „dane za+(tutaj miesiąc lub inny odcinek czasu)”. Np. w Polityce znalazłem takie zdanie: „Za czerwiec nie mamy jeszcze danych, ale wyraźnie widać, że od stycznia do maja tego roku na mydło Polacy przeznaczali już znacznie mniej niż rok wcześniej”.
Dane nie powinny być z czerwca albo w czerwcu? Sprawdziłem w wyszukiwarce PWN-u i widzę, że taka forma pojawiała się już co najmniej w latach dziewięćdziesiątych. Szczerze mówiąc, nie mam przeciw jej użyciu żadnego argumentu, jedynie odczucie, że nie jest ona poprawna, że jest jakaś taka nienaturalna.
Z poważaniem
wielki fan poradni
-
pójść/sięgnąć/skoczyć po rozum do głowy
8.05.20238.05.2023Jaki obraz tak naprawdę przywołuje idiom „pójść po rozum do głowy”? Czy chodzi o to, że ktoś poszedł do głowy, bo tam jest rozum, czy że poszedł (gdzieś tam, nie wiadomo gdzie) po „rozum do głowy”?
R. Ziemkiewicz napisał gdzieś tak: „Może ktoś tam poszedł po rozum do głowy (albo gdzie tam go zostawili)”, czyli chyba rozumie to w pierwszym sensie, ale mnie się wydaje, że powiedzenie odwołuje się do tego drugiego.
Dziękuję za naświetlenie sprawy.
