W tym miejscu dowiesz się wszystkiego o polskich związkach frazeologicznych: skąd się wzięły, co znaczą, jaką mają postać, czy można je odmieniać lub w jakich kontekstach mogą być użyte.
frazeologia
-
Podać kogoś do sądu
1.05.2021Szanowni Państwo,
czy poprawnym jest zwrot podać kogoś do sądu? Skąd wzięło się takie sformułowanie, skoro nigdzie indziej nikogo nie podajemy? Podajemy coś komuś, podajemy się za kogoś, ale przecież nie wręczamy innych ludzi Wysokiemu Sądowi.
-
Nomen omen
30.04.2021Dzień dobry. Czy zwrot nomen omen w wyrażeniu na wypadek, nomen omen, wypadku... jest poprawnie użyty?
Z góry dziękuję za odpowiedź.
-
Estoński wpływ?
22.04.2021Szanowni Państwo,
ostatnio trafiłem na estońskie przysłowie: laps räägib siis, kui kana pissib. W dosłownym tłumaczeniu brzmi ono „dziecko mówi, gdy kura sika”, a oznacza mniej więcej to samo, co nasze Dzieci i ryby głosu nie mają. Od razu skojarzyło mi się to z dosadnym bon motem Piłsudskiego: Wam kury sz… prowadzać, a nie politykę robić, który dotychczas postrzegałem jako wyraz kreatywności marszałka. Czy może mieć on jednak jakieś analogiczne źródła we frazeologii np. Wileńszczyzny?
-
Wyżej ..., niż ... ma.
14.04.2021Dzień dobry,
w języku potocznym mamy takie powiedzonko wyżej sra, niż dupę ma. Zastanawiałem się ostatnio jaki jest sens tego powiedzenia? Co one oznacza to wiem.
Od strony biologicznej to powiedzenie sensu nie ma, stąd zaczęło mnie nurtować „co autor miał na myśli mówiąc w ten sposób i co go skłoniło do tego”. Źródła internetowe nie podają etymologii tego porzekadła, stąd kieruje pytanie do Państwa z prośbą o pomoc ;-)
Dziękuję za pomoc!
Łukasz
-
Rzut oka, ale rzucić okiem
31.03.2021Jak się pisze i dlaczego? Rzut oka czy rzut okiem
-
Interpunkcja członów porównawczych
18.03.2021Szanowni Państwo,
ostatnio borykam się z problemem postawienia przecinka w zdaniach porównawczych, w których znajduje się przymiotnik w formie najwyższej, np. "Zrobił to najlepiej jak potrafił" czy "Pojechał tam najszybciej jak mógł". Niedawno napotkałem się na stary blog poświęcony wszelakim zasadom gramatyki polskiej, w którym pisało, że: "W wypadku użycia stopnia najwyższego przymiotnika występuje spójnik jak bez korelatu: »Zrobię to najlepiej jak umiem«". Czy ta zasada nadal obowiązuje?
-
Albo rybki, albo akwarium
16.03.2021Jaka jest geneza powiedzenia albo rybki, albo akwarium? Przecież do hodowania rybek akwarium jest niezbędne.
Pozdrawiam serdecznie
Dorota
-
ę-ą
6.03.2021Szanowni Eksperci,
uprzejmie proszę o wyjaśnienie, skąd się wzięło określenie "ę-ą". Wikisłownik twierdzi, że "ludzie, którzy aspirują do wyższych sfer, bardzo starając się mówić poprawnie, popadają w hiperpoprawność. Wymawiają zatem samogłoski nosowe dokładnie jak w pisowni. Stąd więc złośliwe powiedzenie, że ktoś jest taki "ą i ę"", ale czy to faktyczna etymologia czy tylko hipoteza anonimowego redaktora?
Z wyrazami szacunku
Piotr Michałowski
-
Badanie artystyczne
3.03.2021Zwracam się z uprzejmą prośbą o wyjaśnienie poprawności wyrażenia badanie artystyczne na gruncie języka polskiego. Wyrażenie to przejmujemy jako tłumaczenie z jęz. angielskiego artistic research (funkcjonującego w dokumentach dotyczących badań artystycznych) na potrzeby serwisu internetowego poświęconego publikacjom z zakresu sztuki muzycznej.
-
Na sam początek i za dziecka
14.02.2021Dzień dobry,
Czy poprawne są sformułowania: na sam początek oraz za dziecka? W mojej pracy pisemnej zostały one zaznaczone jako błędy, chciałabym więc lepiej zrozumieć, czemu. Miałam wrażenie, że słyszałam już wcześniej takie zwroty i nie budziły one u mnie żadnych zastrzeżeń.
Pozdrawiam.
-
Oglądać na dziesiątą stronę
8.02.2021Spotkałam się ostatnio w artykule ze stwierdzeniem oglądać coś na dziesiątą stronę. Czy oznacza to tyle co z każdej strony, bardzo dokładnie? Czy może dziesiąta strona niesie jakieś dodatkowe znaczenie, którego nie udało mi się odszukać?
-
Z rokiem albo bez roku
23.01.2021Czy przy zapisie daty trzeba pisać słowo rok lub r. (np. 17.12.2020 roku lub 17.12.2020 r.)? Od długiego czasu pomijam "rok", gdyż uważam to słowo za zbędne i piszę np. 17.12.2020. Jeśli zapisuję sam rok i wiadomo, że chodzi o rok, również zostawiam samą liczbę [np. "w 1750 wynaleziono (...)", "w 1918 Polska odzyskała niepodległość", "w 2025 wydarzy się (...)"]. Czy słusznie?
-
Dwa frazeologizmy z wulgaryzmami
13.01.2021Skąd wzięło się powiedzenie: o dupie maryny oraz ch bombki strzelił?
-
Umarł w butach
31.12.2020Szanowni Państwo,
skąd się wzięło powiedzenie umarł w butach?
Pozdrawiam
Stratos Vasdekis
-
Na krzywy ryj
26.12.2020Szanowni Państwo!
Co to znaczy na krzywy ryj? I skąd się to wzięło? Wydaje się, że chodzi o picie alkoholu bez zapłaty, dołączenie do towarzystwa i picie na ich konto, ale w takim razie jak rozumieć tytuł książki : Rejs na krzywy ryj (biograficzna o Himilsbachu)?
Z poważaniem - Dociekliwy
-
Chleb jałmużny
20.12.2020Czy w dość popularnej frazie chleb jałmużny drugi wyraz jest przymiotnikiem, czy dopełniaczem od jałmużna? Przymiotnika nie udało mi się znaleźć w żadnym słowniku, jak również nie znalazłem potwierdzenia dla odmienionej frazy (chleba jałmużnego itd.).
-
Rym męski i rym żeński
19.12.2020Proszę o podanie źródła nazw męski i żeński rym.
-
Lwia część
17.12.2020Szanowni Eksperci,
Wikisłownik opatruje hasło lwia część następującym przypisem: „Spotykane jest często niewłaściwe użycie tego sformowania. «Lwia część» to nie każda «duża część», ale tylko ta, która została przywłaszczona niesprawiedliwie, np. prawem silniejszego, a konotacja tego sformowania, wbrew obiegowemu zastosowaniu, jest zdecydowanie negatywna”. Czy Państwo się z tym zgadzają? Przyznam, że w żadnym z dostępnych mi papierowych słowników nie znalazłem potwierdzenia powyższej uwagi.
-
Żle skrojony, ale mocno zszyty
11.12.2020Dzień dobry
Chciałbym się zapytać, co oznacza powiedzenie źle skrojony, ale mocno zszyty, ponieważ, kiedy sam szukałem znaczenia spotkałem się ze sprzecznymi definicjami?
Z wyrazami szacunku
Michał Maciałowicz
-
Seks jednak uprawiajmy
28.10.2020Szanowni Państwo,
zwracam się do Państwa z pytaniem, co językoznawcy sądzą o wyrażeniu mieć seks, które jest zapewne dosłownym tłumaczeniem angielskiego to have sex, a z którym coraz częściej spotykam się w języku polskim. Zadaję to pytanie, bo forma mieć seks razi mnie, zdaje się zakładać bierność, a nawet mam wrażenie, że zamienia seks w towar. Zwracam też uwagę, że na tłumaczenie have jako mieć, mimo że nie piszemy w przekładach mieć śniadanie”.
Z wyrazami szacunku,
Jakub Jędrusiak
