W tym miejscu dowiesz się wszystkiego o polskich związkach frazeologicznych: skąd się wzięły, co znaczą, jaką mają postać, czy można je odmieniać lub w jakich kontekstach mogą być użyte.
frazeologia
-
Baczność 22.01.2019Czy można powiedzieć miej ją na baczności w znaczeniu ‘miej ją na uwadze, uważaj na nią’.
-
Frazeologizmy z d…17.01.2019Dzień dobry,
moje pytanie jest nieco grubiańskie, niemniej jednak kwestia ta wywołała ostatnio ożywioną dyskusję wśród moich znajomych. Otóż, czy poprawnie jest powiedzieć, że ktoś dostał w dupę, czy też że dostał po dupie? Moim zdaniem obie wersje są poprawne i równoznaczne, ale proszę o rozstrzygnięcie tego dziwnego sporu.
Z uszanowaniem,
Zakłopotany czytelnik Poradni
-
Świat a ludzie!9.01.2019Szanowni Państwo,
w moim domu posługujemy się często określeniem świat a ludzie. Oto kontekst: Na pewno się wyrobimy. Dwie godziny na dojazd tam to świat a ludzie!. Osobę spoza mojej rodziny zadziwiło to powiedzonko. Zastanawiam się, czy to jakiś nasz familiolekt.
Z wyrazami szacunku i najlepszymi życzeniami świątecznymi!
Czytelnik
-
Drzwi we frazeologii7.01.2019Czy istnieje związek frazeologiczny drzwi w drzwi? Stwierdziłem, że jest to kalka z naszego rodzimego języka i podobne do oko w oko, twarzą w twarz, ale także podobne do door to door. Jednocześnie sformułowanie drzwi w drzwi występuje w języku potocznym i nie jest dopuszczalne w oficjalnych sytuacjach lub tekstach naukowych.
-
Palić za sobą mosty 10.12.2018Będę wdzięczny za wyjaśnienie pochodzenia zwrotu palić za sobą mosty. Czy pochodzi on od jakiegoś historycznego wydarzenia, czy też jest po prostu owocem ludzkiej wyobraźni? Jedyny znany mi przypadek, gdy ktoś dosłownie odciął sobie drogę odwrotu, to wyprawa Cortesa do Meksyku. Ten jednak spalił okręty, nie mosty..
-
Wylać dziecko z kąpielą 31.10.2018Szanowni Państwo,
skąd się wziął związek frazeologiczny wylać dziecko z kąpielą?
Pozdrawiam
Stratos Vasdekis
-
Dunder 26.10.2018Szanowni Państwo,
co oznacza i skąd pochodzi słowo dunder w powiedzeniu/przekleństwie Niech mnie/cię/to dunder świśnie?
Pozdrawiam
Stratos Vasdekis
-
Precz z przysłowiowym!26.10.2018Szanowni Państwo!
W pewnej książce natknąłem się na fragment zdania: …trzymamy kilka przysłowiowych trupów w szafie. Uważam, że to błąd. Podobnie byłoby z przysłowiowym Kowalskim, bo rzecz w tym, że nie ma żadnego przysłowia z Kowalskim, ani z trupami w szafach. Ale teraz dwa pytania:
1. Czy rzeczywiście nie ma w języku polskim żadnego przysłowia z trupem w szafie?
2. Jeśli nie ma, to jak nazywa się taki błąd – logiczny? stylistyczny? merytoryczny? pojęciowy?
-
W wypadku, w przypadku11.10.2018Czy mówi się w tym wypadku, czy w tym przypadku?
-
Cieszyć się powodzeniem i języczek u wagi5.10.2018Szanowni Państwo,
nurtuje mnie, czy zwrot cieszyć się powodzeniem jest poprawny? W Słowniku języka niby-polskiego z 1978 roku autorstwa Walerego Pisarka natrafiłam na ten zwrot (jak również inne: cieszyć się zdrowiem / popularnością) wymieniony wśród pozostałych „rażących poczucie językowe”, niepoprawnych.
Poproszę również o rozwianie wątpliwości dotyczące zwrotu języczek u wagi – czy oprócz dosłownego ma on także znaczenie przenośne? Co oznacza, w jakich sytuacjach się go używa?
Dziękuję.
-
Ciemny jak tabaka w rogu21.09.2018Witam, ostatnio spotkałem się z określeniem ciemny jak tabaka w rogu. Nie za bardzo rozumiem jego znaczenie. Byłbym bardzo wdzięczny, gdyby ktoś wytłumaczył mi, co ono oznacza i skąd pochodzi.
Pozdrawiam
-
Spadające nieszczęścia5.07.2018Czy poprawne są związki frazeologiczne:
Spadło na nas pasmo nieszczęść.
Spadła na nas seria nieszczęść.
-
Na jednej nodze 4.06.2018Szanowni Państwo,
na pewne moje pytanie usłyszałem odpowiedź: w niedzielę to na jednej nodze!, co miało znaczyć: ‘w niedzielę z wielką chęcią!’ (choć autor tych słów zastrzegł, że na ogół ma się przez to na myśli: ‘zrobić coś szybko’). Chciałbym dowiedzieć się czegoś więcej o tym frazeologizmie. Czy jest to regionalizm pochodzenia wiejskiego? (taka była sugestia mojego rozmówcy).
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
Jeszcze o chochliku drukarskim 30.05.2018Szanowna Pani Profesor,
w poradzie pt. Chochlik drukarski (7.05.2018) udzielona odpowiedź, w mojej ocenie, dotyczy raczej znaczenia tego zwrotu/określenia, a mnie w swoim pytaniu chodziło o jego etymologię, historię: kiedy, gdzie i jak powstał.
Pozdrawiam
Stratos Vasdekis
-
Zjadłem boeuf Strogonow, czyli strogonowa29.05.2018Szanowni Państwo,
mam pytanie w związku z potrawą boeuf Strogonow. Zazwyczaj mówimy (lub piszemy) po prostu o strogonowie. Pisałbym go wtedy raczej małą literą, ale WSO nie notuje takiego hasła, więc chciałem się upewnić, czy mam słuszność.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
Istotne znaczenie 29.05.2018Szanowni Państwo,
czy możemy napisać, że coś ma istotne znaczenie? Według mnie to pleonazm, ale w Korpusie znalazłam wiele przykładów użycia.
Pozdrawiam i dziękuję – nie tylko za tę odpowiedź, ale za wszystkie inne, z których korzystam codziennie.
HP
-
Warszawa Centralna 28.05.2018Szanowni Państwo,
mam pytanie odnośnie nazw: Łódź Główna, Opole Główne czy Szczecin Główny. Trochę o tym myślałem i doszedłem do wniosku, że coś jest nie tak. Wydaje mi się, że określenie po nazwie miasta nie należy logicznie do samego miasta, (bo gdzieś jest inna Łódź? poboczna?), ale sam zwrot jest skrótem Łódź dworzec Główny i samo określenie opisuje dworzec/stację, a nie miasto. Tak więc, czy zwrot Łódź Główna jest poprawna, czy może zawsze określenie powinno mieć jeden rodzaj.
-
Czego wart jest dobry żart?24.05.2018Tynf to dawna polska moneta, której nazwa pochodzi od nazwiska mincerza – Andrzeja Tymfa. Słownik PWN uwzględnia co prawda obie wersje – tynf oraz tymf. Szybkie badanie pokazuje jednak, że tynf występuje parokrotnie częściej. Skąd wzięło się to N w nazwie monety? Czy nie powinniśmy raczej mówić dobry żart tymfa wart?
-
Co robimy z empatią?17.05.2018Czy można powiedzieć: okazywać empatię (komuś), np. okazał mi empatię?
-
Cały boży dzień11.05.2018Szanowni Państwo,
chciałbym się dowiedzieć, jak zapisać przymiotnik boży w zdaniu: Byłem zajęty cały boży dzień. Sądzę, że małą literą, ale wiem, że z tym przymiotnikiem różnie bywa.
Z wyrazami szacunku
Czytelnik
Zagraj z nami!
