Tu powiemy ci, jakie znaczenia mają interesujące cię słowa. Dowiesz się, których słów nie należy łączyć, a których nie powinno się używać w określonych sytuacjach lub kontekstach. A jeśli nie znasz jakiegoś słowa, pomożemy ci je znaleźć.
znaczenie
-
ginekolog(-)onkolog
26.09.202226.09.2022Który zapis jest poprawny:
ginekolog-onkolog czy ginekolog onkolog?
-
matriarchia i patriarchia
24.09.202224.09.2022Chciałbym zapytać o słowo "matriarchia". Słownik nie zna takiego terminu. Jest tylko "matriarchat", analogicznie do "patriarchatu". Ale skoro istnieje termin "anarchia" i "oligarchia", to dlaczego, przez analogię, nie wprowadzić "matriarchii" czy "patriarchii"? Tym bardziej, że termin "patriarchat" ma swoje ściśle określone, specyficzne i odmienne od potocznego znaczenie w kontekście kościelnym.
pz
-
Mieć
21.09.202221.09.2022Szanowna Poradnio Językowa, czy mogę prosić o wyjaśnienie, skąd wzięło się nowe (przynajmniej dla mnie) znaczenie słowa „mieć”, oznaczającego fakt, który podobno zaistniał? Przykład: „Córka miała uciec z domu po kłótni z rodzicami ” - tu oznacza najbardziej prawdopodobny przebieg zdarzeń. Nigdy nie słyszałem, aby ktoś w ten sposób wyrażał się w mowie potocznej, takiego znaczenia słowa „mieć” nie ma w słowniku, ani nigdy nie uczono go w szkołach, ale ta forma jest nagminnie używana w mediach.
-
precedensowy i bezprecedensowy
17.09.202226.04.2002Nie rozumiem różnicy między słowami precedensowy i bezprecedensowy. Proszę o wyjaśnienie. Dziękuję i pozdrawiam.
-
Całuśny
4.08.20224.08.2022Czy Poradnia zetknęła się z przymiotnikiem całuśny, a jeśli tak, to w jakim znaczeniu?
-
Ksieni
4.08.20224.08.2022W sprawie kobiety-księdza chciałbym zaproponować przywrócenie staropolskiej ksieni w tym nowym znaczeniu (stare jest historyczne i prawie nieznane). Gdy "ksiądz" jeszcze oznaczał "możnego pana", to odpowiednikiem żeńskim była księgini (stąd wieś Księginki w Wielkopolsce), później skrócona do "ksieni" już w znaczeniu odpowiedniczki opata. Ksieni brzmi dużo lepiej niż ksiądzka i jest niewątpliwie feminatywem, co dla wielu osób dziś ważne. Ksieni ma też rytm słowa "pani" co może mieć znaczenie.
-
Dupiarz
28.07.202228.07.2022Dzień dobry!
Czy słowo "dupiarz" użyte przez Prezydenta Warszawy jest obraźliwe (zwłaszcza dla kobiet), biorąc pod uwagę że:
- użył go wobec siebie samego,
- jest to neologizm (albo określenie slangowe) i można je interpretować dowolnie
- nie odnosi się do kobiet, tylko do mężczyzn (mam na myśli, że wiele kobiet jest tym urażonych)
- gdyby użył tego słowa gej, wówczas bez względu na to czy odniósłby je do siebie, czy do innych mężczyzn, nie odnosiłoby się ono do kobiet?
-
Udzielać daru
27.07.202227.07.2022Dzień dobry!
czy zwrot 'udzielać daru' jest niepoprawny? Na pewnym forum rozgorzała dyskusja o to, czy daru można udzielać. Słownik poprawnej polszczyzny PWN nie odnotowuje, że to błędne zestawienie, w języku kościelnym sformułowanie to się pojawia zarówno w tekstach świeckich, jak i w Modlitwie do Ducha Świętego. Czy zatem Duch Święty nie ma prawa udzielać daru proszącym?
Pozdrawiam
-
Skraść serce
27.07.202227.07.2022Przeczytałam ostatnio reklamę, zapowiadającą, że coś skradnie moje serce. Wolałabym je nadal posiadać, a złodziejstwa serc postrzegam jako toporną kalkę z angielskiego. Owszem, coś mnie może ująć za serce albo nawet chwycić za serce, ale skraść? Kradzieże się panoszą również w innych kontekstach, widzę regularnie, że ktoś skradł całą uwagę albo show. Te związki frazeologiczne wydają się również niepoprawne. Proszę o stanowisko.
-
motyw a temat
17.07.202217.07.2022Mam pytanie odnośnie znaczenia pewnych słów i ich angielskich odpowiedników.
Robię wideo na YouTube i chciałem być pewny, że dobrze rozumiem znaczenie słowa "motyw".
W internecie ciężko było znaleźć jakieś zrozumiałe wyjaśnienie; artykuł na Wikipedii jest bardzo zawiły, ale pomogły angielskie źródła. Jednak, w języku angielskim pojawiają się słowa motif i theme czyli niby motyw i temat. Ze szkoły jednak pamiętam theme jako motyw.
Co jest czym w języku polskim?
-
wypowiedzieć
16.07.202216.07.2022Szanowni Językoznawcy,
dlaczego czasownik „wypowiedzieć” może mieć znaczenie ‘zaczynać’ (w połączeniu z wojną) oraz ‘kończyć’ (w połączeniu z umową, gościną)? Jaka jest geneza tej rozbieżności? Słownik S.B. Lindego rejestruje nawet połączenie „wypowiedzieć pokój”, które ma takie samo znaczenie co „wypowiedzieć wojnę”. (To połączenie zawiera też WSJP PAN, ale w znaczeniu pokoju jako przedmiotu umowy, zatem znowu – ‘kończyć’).
Z poważaniem i pozdrowieniami
J.J.
-
odkuć się
16.07.202216.07.2022Szanowni Państwo,
Chciałbym zapytać o pochodzenie formy "odkuć się" w znaczeniu potocznym «powetować sobie poniesione straty». W jaki sposób wyzwolenie z okowów stało się odkupieniem win?
Z góry dziękuję
-
heretyk
16.07.202216.07.2022Szanowni eksperci,
Ostatnio dręczy mnie pewne zagadnienie językowe na które nie mogę znaleźć odpowiedzi, dlatego postanowiłem zwrócić się tu o pomoc. Czy słowo heretyk w obecnym języku ma znaczenie pejoratywne?
Z wyrazami szacunku
-
Wybudowałem dom
10.07.202210.07.2022Mam pytanie dotyczące zdań takich jak:
- Zbudowałem dom.
- Zrobiłem generalny remont mieszkania.
Czy można tak powiedzieć, jeżeli fizycznie nie kładłem cegieł i płytek, nie lałem fundamentów itp, ale jestem inwestorem i organizuję ekipy budowlane, załatwiam formalności, nadzoruję przebieg prac, zamawiam materiał, troszczę się o wywóz odpadów, załatwiam pozwolenia itp., by w efekcie powstał dom lub był wykonany remont.
-
Pospolita japa
8.07.20228.07.2022Czy w zdaniu „Zamknij japę w czasie jedzenia !” wyraz japa jest pospolitym określeniem ust lub twarzy, jak podaje Słownik Języka Polskiego PWN i kiedy straciło ono emocjonalne znaczenie? Słownik Doroszewskiego opisuje to słowo jako przestarzałe i rubaszne, a Wikisłownik jako gwarowe, grubiańskie i wulgarne, podobnie, jak ja je odbieram.
-
Empuzjon
4.07.20224.07.2022Co znaczy slowo empuzjon ?
-
Niezbicie
1.07.20221.07.2022„Do końca lipca niezbicie opublikowany zostanie drugi tom.”
Uznałbym to zdanie za niewątpliwie (a nie „niezbicie”) błędne, gdyby nie fakt, że napisał je edytor tekstów jednego z wydawnictw, polonista, dr hab. Czy zawodzi mnie tutaj moje poczucie poprawności językowej? Czy słowa „niezbicie” i „niewątpliwie” zawsze można stosować jako w pełni równoznaczne?
Z wyrazami szacunku
Tadeusz W. Drwal
-
Serdecznie gratuluję
26.06.202226.06.2022Dzień dobry! Chciałabym się zapytać, czy forma: „Serdecznie gratulujemy” jest poprawną? Innymi słowy, czy można serdecznie gratulować?
Z poważaniem
D. Boruc
-
Deputowany a parlamentarzysta
24.06.202224.06.2022Od wielu lat w Polsce popularne jest określenie parlamentarzysta, gdy mowa o politykach będących posłami i senatorami. Jaka jest różnica między parlamentarzystą a deputowanym i dlaczego politycy i dziennikarze chętniej używają słowa parlamentarzysta niż deputowany? Moim zdaniem deputowany ma wydźwięk bardziej oficjalny.
-
Żywią y bronią
19.06.202219.06.2022Szanowni Państwo,
będę ogromnie wdzięczny za wyjaśnienie faktycznego znaczenia hasła widniejącego na sztandarze kościuszkowskich kosynierów: „ŻYWIĄ Y BRONIĄ”.
Czy są to:
1. dwa czasowniki „oni nas żywią i bronią”
2. dwa rzeczowniki w narzędniku (?) „oni za nas walczą żywią (życiem) i bronią”
Z serdecznymi pozdrowieniami
SW
