stopy

stopy
18.04.2015
18.04.2015
Czy prawidłowo zostały opisane rodzaje stóp w poniższym fragmencie wiersza:
Jakże brak mi tej przygody –
Płynąć, hen, od chcieć do mieć,
Trzeba mi ciut swobody –
Kochać dobre, tępić złe.
I do tego skrawka nieba,
Aby wzbić się ponad gniew,
I piekła też mi potrzeba,
By posprzątać chlew.
Sss/Ss/Ss/ (daktyl, trochej. trochej
Ss/Ss/ssS/ (trochej, trochej, anapest)
ssSs/Ss/Ss/ (peon trzeci, trochej, trochej)
Sss/sS/sS/ (daktyl, jamb, jamb)
sSs/Ss/sSs/ (amfibrach, trochej, amfibrach)
Ss/ssS/ (trochej)
Właściwie jest to pytanie nie dla nas. Po pierwsze, nie dotyczy języka, tylko wersyfikacji, po drugie, najprawdopodobniej narusza zasadę, aby nie przysyłać nam do rozwiązania zadań domowych (studenckich ani szkolnych). W dodatku jest za długie i, jak widać, zostało urwane (pewnie na dwa ostatnie wersy zabrakło miejsca w ramce).
Pod pewnym względem jednak pytanie jest bliskie tym, które przychodzą do nas, a dotyczą języka: jest w nim oczekiwanie, że jedno i tylko jedno rozwiązanie jest poprawne, a inne nie. Tymczasem – proszę zauważyć – przypisanie akcentów do poszczególnych sylab zależy od interpretatora, czyli czytelnika. Już w pierwszym wersie może to wyglądać różnie, por.:
Jakże BRAK mi tej przyGOdy
JAKże BRAK mi TEJ przyGOdy

Za pierwszym razem wydobywamy dwa akcenty główne, za drugim, nieco katarynkowo, akcentujemy co drugą sylabę. W pierwszym wypadku zestroje akcentowe można opisać wzorem ssSs (tzw. peon trzeci), w drugim Ss (trochej). Schemat, który Pan podał dla pierwszego wersu, sugeruje postawienie akcentu na słowie mi, więc choćby dlatego nie może być właściwy. Poza tym liczba sylab jest w nim inna niż w przytoczonym wierszu.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego