inbus, a nie imbus

inbus, a nie imbus
5.06.2003
5.06.2003
Mam bardziej odpowiedź niż pytanie, ale myślę, że tą drogą też dojdzie. A więc w dziale etymologia padło pytanie o słowo imbus lub klucz imbusowy. Niestety słowo to jest często przez laików technicznych przekręcane, poprawnie brzmi inbus. Jest to sztucznie utworzone słowo z nazwy firmy która wynalazła tego typu śruby i klucze. Niemieckie Innensechskantschluessel oznacza 'klucz wewnętrzny sześciokątny'. Innen znaczy 'wewnątrz', a firma nazywa się Bauer und Schaurte. Weźmy teraz IN (od początku nazwy klucza) i BuS (z inicjałów firmy) i wyjdzie nam INBUS.
Słowo inbus jest znakiem towarowym zastrzeżonym firmy Bauer und Schaurte.
Pozdrawiam
Dziękuję Panu bardzo za ten list. Zaintrygowany nim, sprawdziłem, jak intersujące nas słowo jest pisane w dostępnych korpusach tekstowych (Korpus Języka Polskiego PWN, elektroniczne Archiwum Gazety Wyborczej). Otóż pojawia się rzadko, a pisane bywa raz tak, raz inaczej, z przewagą formy imbus, która – jak Pan zauważył – pochodzi od laików technicznych. Ciekawe informacje etymologiczne postaramy się wykorzystać w następnych wydaniach naszych słowników.
Powstaje pytanie, jak doszło do zniekształcenia formy inbus, czyli zamiany przedniojęzykowego n na wargowe m. Zadecydowało pewnie sąsiedztwo wargowej spółgłoski b oraz fakt, że wyrazów na imb- jest w polszczyźnie kilkanaście, a na inb- nie ma wcale (jeśli nie liczyć nieprzyswojonych lub słabo przyswojonych wyrażeń typu in blanco).
Mirosław Bańko
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego