Forma w Polszcze była używana nie tylko w staropolszczyźnie, lecz także w dobie średniopolskiej i w początkach doby nowopolskiej, por. np. następujące tytuły książek:

• O bezkrólewiach w Polszcze i o wybieraniu królów począwszy od śmierci Zygmunta Augusta Jagiełły aż do naszych czasów (Franciszek Salezy Jezierski, 1790)
• Obrona wojska moskiewskiego w Polszcze przez Iwana Wasilewicza oficera w tymże wojsku (Julian Ursyn Niemcewicz, post 1793)
• Ubiory w Polszcze od najdawniejszych czasów aż do chwili obecnych sposobem dykcyonarza ułożone (Łukasz Gołębiowski, 1830)
• Wiadomość o stanie handlu i przemysłu w Polszcze w wiekach dawniejszych (Franciszek Ksawery Giżycki, 1846)
• Pojedynki w Polszcze (Joachim Lelewel, 1857)

Omawiane tu wyrażenie było obecne w nazwie pierwszego polskiego towarzystwa naukowego, czyli Towarzystwa Literatów w Polszcze, które działało w latach 1765–1770. Formy tej używał również Adam Mickiewicz, gdy w Panu Tadeuszu (1834) opisywał zwyczaj parzenia kawy:

   Takiej kawy, jak w Polszcze, nie ma w żadnym kraju:

   W Polszcze, w domu porządnym, z dawnego zwyczaju,

   Jest do robienia kawy osobna niewiasta,

   Nazywa się kawiarka; ta sprowadza z miasta,

   Lub z wicin bierze ziarna w najlepszym gatunku

   I zna tajne sposoby gotowania trunku,

   Który ma czarność węgla, przejrzystość bursztynu,

   Zapach moki i gęstość miodowego płynu.

Obecność w staropolszczyźnie grupy spółgłoskowej -szcz- jest wynikiem regularnego procesu fonetycznego, który zachodził w językach zachodniosłowiańskich. Powodował on, że każde -sk- przed e oraz przed i przechodziło w -szcz-. Stąd m.in. w miejscowniku wielu rzeczowników żeńskich pojawiała się alternacja głoskowa -sk- : -szcz-, por. np. deska – o deszcze, łaska – o łaszcze, Polska – o Polszcze. Z kolei przejście -sk- w -szcz- przed i dokonywało się m.in. w formach mianownika liczby mnogiej przymiotników, por. królewski (syn) – królewszczy (synowie), polski (pan) – polszczy (panowie). Relikty tej wymiany głoskowej są obecne również we współczesnej polszczyźnie, por. np. głaskać – głaszcze, klaskać – klaszcze, pisk – piszczeć, troska – troszczyć się. Grupa głoskowa -szcz- jest obecna w rzeczowniku polszczyzna, utworzonym z sufiksem -yzna od przymiotnika polski.

Z upływem czasu regularna alternacja -sk- : -szcz- zaczęła ustępować miejsca formom powstającym pod wpływem analogii. Proces przekształcania formy w Polszcze na w Polsce był najpewniej dwuetapowy. Pierwotnie głoska cz przekształciła się w c. Stało się to pod wpływem częstszej wymiany głoskowej -k- : -c- (por. np. kropka – o kropce, ręka – o ręce). W kolejnym etapie głoska sz przeszła w s.

Archaiczna postać miejscownika w Polszcze funkcjonowała jako forma oboczna do w Polsce do ok. połowy XIX stulecia. W okresie późniejszym pojawiała się w celach stylizacyjnych, por. np. tytuł: O tem co w Polszcze dzieyopis mieć winien ([w:] Tadeusz Boy-Żeleński, Słówka, 1913).