Gwara

Gwara

20.02.2022

Szanowni Państwo.

Wielu, często bardzo mądrych, ludzi z prof. Miodkiem na czele mówi o gwarze śląskiej, małopolskiej, poznańskiej, kaszubskiej itp. Tymczasem spotkałem się ze stwierdzeniem, że gwara jest branżowa, zaś lokalnie występuje tylko dialekt. Stąd też moje pytanie, czy słowo gwara rozszerzyło swoje znaczenie i dialekt stał się rodzajem tejże gwary, jako rodzaju potocznego języka, którym posługują się określone grupy ludzi czy też nawet najlepszym zdarza się być nieprecyzyjnym.

Szanowny Panie,

termin gwara odnosi się do języka używanego przez jakąś społeczność: gwara zawodowa – przez ludzi wykonujących jeden zawód (lekarzy, prawników itd.), gwara środowiskowa – przez ludzi należących do jakiegoś środowiska (więźniów, brydżystów itd.), gwara ludowa – przez mieszkańców danego (niewielkiego) terytorium wiejskiego, gwara miejska – przez mieszkańców danego miasta. Jako że tzw. przeciętny użytkownik języka słyszy na ogół o gwarach ludowych, pojęcie gwary bywa utożsamiane (w języku potocznym, nie w nauce) z gwarą ludową. A zatem prof. Miodek nie popełnia błędu, mówiąc o gwarze poznańskiej czy gwarach śląskich.

Dialekt jest pojęciem nadrzędnym w stosunku do gwary ludowej – w obrębie polszczyzny istnieją dialekty: małopolski, wielkopolski, śląski i mazowiecki (a w obrębie każdego z nich istnieje wiele gwar).  


Z pozdrowieniami

Katarzyna Kłosińska, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego