Interpunkcja cytatów i oznaczanie ingerencji w ich treść
Witam, gdzie postawić na końcu tego zdania kropkę? Motto powieści Gustawa Herlinga-Grudzińskiego brzmi: ,,Tu otwierał się inny, odrębny świat, do niczego niepodobny; tu panowały inne, odrębne prawa, inne obyczaje, inne nawyki i odruchy; tu trwał martwy za życia dom, a w nim życie jak nigdzie i ludzie niezwykli. Ten oto zapomniany zakątek zamierzam tutaj opisać.”
Czy: Ten oto zapomniany zakątek zamierzam tutaj opisać". Czy: Ten oto zapomniany zakątek zamierzam tutaj opisać.”. Oraz co z cudzysłowami, jeśli chcę napisać dodatkowo znaki (...) przed cytatem i po cytacie? Będzie np. ,,(...) Tu otwierał (dalsza część tego motta) tutaj opisać. (...)". ? Pozdrawiam serdecznie
W sytuacjach, jak ta opisana w pytaniu, kropkę stawiamy tylko raz po cudzysłowie zamykającym przytoczenie, bez względu na to, czy cytat jest poprzedzony zdaniem wprowadzającym, czy też nie, por.
- „Tu otwierał się inny, odrębny świat, do niczego niepodobny; tu panowały inne, odrębne prawa, inne obyczaje, inne nawyki i odruchy; tu trwał martwy za życia dom, a w nim życie jak nigdzie i ludzie niezwykli. Ten oto zapomniany zakątek zamierzam tutaj opisać”.
- Motto powieści Gustawa Herlinga-Grudzińskiego brzmi: „Tu otwierał się inny, odrębny świat, do niczego niepodobny; tu panowały inne, odrębne prawa, inne obyczaje, inne nawyki i odruchy; tu trwał martwy za życia dom, a w nim życie jak nigdzie i ludzie niezwykli. Ten oto zapomniany zakątek zamierzam tutaj opisać”.
W tego rodzaju wypadkach oznaczanie tekstu cytatu na początku i na końcu znakami opuszczenia (w formie: (…) albo […]) jest zbyteczne, ponieważ nasza ingerencja nie dotyczyła bezpośrednio cytowanych słów, tj. nie opuściliśmy ani jednego słowa z przytoczonego fragmentu oryginału. Implicytnie się zakłada, że przytoczenie tak obszernego fragmentu nie stanowi manipulacji. W przeciwnym razie bowiem musielibyśmy za każdym razem oznaczać znakami opuszczenia jakikolwiek fragment wyjęty z większej całości. A tak się przecież nie postępuje.
Jeśliby jednak ktoś koniecznie chciał wprowadzić takie oznaczenia, to tekst – w zależności od tego, czy jest poprzedzony zdaniem wprowadzenia, czy też nie – przyjmie odmienny kształt pisowniowy:
- „(…) Tu otwierał się inny, odrębny świat, do niczego niepodobny; tu panowały inne, odrębne prawa, inne obyczaje, inne nawyki i odruchy; tu trwał martwy za życia dom, a w nim życie jak nigdzie i ludzie niezwykli. Ten oto zapomniany zakątek zamierzam tutaj opisać. (…)”
- Motto powieści Gustawa Herlinga-Grudzińskiego brzmi: „(…) Tu otwierał się inny, odrębny świat, do niczego niepodobny; tu panowały inne, odrębne prawa, inne obyczaje, inne nawyki i odruchy; tu trwał martwy za życia dom, a w nim życie jak nigdzie i ludzie niezwykli. Ten oto zapomniany zakątek zamierzam tutaj opisać. (…)”.
Drugi z przedstawionych powyżej zapisów – w kontekście zdania wprowadzającego (tzn. Motto powieści Gustawa Herlinga-Grudzińskiego brzmi…) – wprowadza zresztą w błąd, ponieważ sugeruje, że tekst motta – fragment pochodzący z Zapisków z martwego domu Fiodora Dostojewskiego – był dłuższy i zawierał jakąś treść poprzedzającą przytoczony fragment i następującą po nim. Tymczasem to, co jest ujęte w cudzysłów, stanowi całość motta do książki Gustawa Herlinga-Grudzińskiego.