Jak szybko się starzeją słowniki?

Jak szybko się starzeją słowniki?
4.01.2013
4.01.2013
Mnie zastanawia taka rzecz. Wiadomo przecież, że język się zmienia: jedne słowa wychodzą z użycia, pojawiają się nowe. Dlatego wszystkie stare informacje czy też słowniki tracą na aktualności. Zastanawia mnie, z jakich słowników (chodzi mi o rok wydania) mogę jeszcze korzystać, a które już straciły na wartości?
Słowniki starzeją się w różnym tempie. Stosunkowo szybko dezaktualizują się słowniki ogólne (w Polsce zwane słownikami języka polskiego) oraz słowniki wyrazów obcych – przyrost słownictwa jest nieustanny i bardziej zauważalny niż jego ubytek. Jeszcze szybciej starzeją się słowniki neologizmów – można powiedzieć, że już w momencie publikacji są przestarzałe, chyba że kategorię nowych wyrazów rozumieć szeroko, obejmując nią dekadę czy dwie dekady. Upływ czasu łaskawszy jest dla słowników poprawnej polszczyzny (na szczęście), a w wypadku słowników ortograficznych zależy od aktywności różnych ciał i komitetów, którym powierza się czuwanie nad kodyfikacją ortografii. Można też zauważyć, że na ogół małe i średnie słowniki zachowują dobrą kondycję dłużej od dużych: braki na liście nowych wyrazów łatwiej bowiem zauważyć w dużym słowniku niż w małym.
Jak Pani widzi, niełatwo podać ścisłą odpowiedź na Pani pytanie. Znam osoby, które w domu mają słowniki sprzed trzydziestu albo czterdziestu lat – kupione niegdyś dla dzieci, które już dawno wyrosły – i nie widzą potrzeby ich wymiany. Tak stare słowniki na pewno straciły na wartości. Jeżeli jednak poleżą na półce drugie tyle, to zaczną zyskiwać na wartości i wieść swoje drugie życie jako zabytki języka polskiego.
Mirosław Bańko, Uniwersytet Warszawski
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego