Modernizacja wiersza z XVII w.

Modernizacja wiersza z XVII w.

15.12.2020
15.12.2020

Szanowni Eksperci,

moje pytanie dotyczy uwspółcześniania pisowni tekstów źródłowych cytowanych w tego typu publikacjach jak podręczniki do historii dla klas I–IV liceum. Gdy jest przywoływany fragment wiersza dołączonego do ryciny z ok. 1655 r. (cytowany za: http://www.pauart.pl/app/artwork?id=592feb950cf231dc-2c38bde1), powinno się dokonać transliteracji czy transkrypcji? Jeżeli ta druga opcja wchodzi w grę, to jak to zaznaczyć w opisie bibliograficznym?

Łączę wyrazy uznania

A.G.

We współczesnym edytorstwie tekstów literackich (także innych) nie stosujemy już transliteracji. Polegała ona na możliwie najwierniejszym oddaniu dawnych czcionek za pomocą współcześnie dostępnych krojów pisma. Od chwili, kiedy upowszechniła się fototypia, transliteracja straciła rację bytu. Stosuje się transkrypcję, czyli oddanie tekstu za pomocą pisowni możliwie zbliżonej do tej, którą się obecnie posługujemy. Modernizacja pisowni nie zostaje przeprowadzona całkowicie, lecz w granicach wyznaczanych przez konieczność zachowania historycznej postaci języka. A zatem oddajemy dawny tekst współczesnymi sposobami graficznymi, ale dbamy, aby ta transpozycja nie pozbawiła tekstu tego, co stanowi istotę dawnego języka. W tzw. wydaniach typu C, czyli przygotowywanych na potrzeby szkolne i popularyzatorskie, omawiane tu działania modernizatorskie mają najszerszy zasięg. Chodzi bowiem o to, by tekst był zrozumiały dla ucznia.

O tym, że tekst został poddany modernizacji, należy poinformować czytelnika w przypisie, podpisie, komentarzu bądź w formie stosownej adnotacji do opisu bibliograficznego.

Adam Wolański
zgłoś uwagę
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego