W nazwisku Mroszczyk można wyróżnić dwa człony składowe – temat słowotwórczy Mrosz-, zawierający pierwotny element znaczeniowy nazwiska, oraz sufiks –czyk, wyspecjalizowany w tworzeniu nazw niedorosłych chłopców, np. stolarczyk, stelmaszczyk, i tzw. odojcowskich nazwisk synów, konstruowanych od podstaw określających ich ojców, np. Kowal-czyk < Kowal, Adam-czyk > Adam. Struktura nazwiska jest więc jasna, ale niejasna jest etymologia członu pierwszego Mrosz-. Nasuwa się tu kilka hipotez, ale są to tylko hipotezy, które musiałyby znaleźć potwierdzenie w dokumentacji historycznej, by stać się prawdopodobnymi etymologiami. Można przykładowo przyjąć, że podstawę słowotwórczą stanowił wyraz mróz > Mroz- (jako tzw. nazwisko odprzydomkowe) + -czyk > Mrozczyk (po upodobnieniu w grupie spółgłoskowej) > Mroszczyk. Można także założyć, że podstawę słowotwórczą stanowi wyraz mrosz-ka (< ros. moroszka) ‘gatunek maliny’ > Mrosz-// Mrosz-ka (jako nazwisko odprzydomkowe, przy formie Mroszka z wymianą sufiksów) + -czyk > Mroszczyk. Można wreszcie uznać za podstawę tego nazwiska wyraz mrost//mrzost ‘tarło ryb’ > Mrost (jako nazwisko odprzydomkowe) + -czyk > Mrostczyk (po uproszczeniu grupy spółgłoskowej) >Mroszczyk. Wszystkie wymienione wyżej hipotetyczne podstawy słowotwórcze znajdują właściwą dokumentację leksykograficzną, chociaż już w polszczyźnie współczesnej nie występują. Trzeba jednak podkreślić, że bez wiedzy pozajęzykowej o historii rodu (rodziny) nic pewnego o etymologii nazwiska Mroszczyk powiedzieć nie można.